Σχέδια Βελτίωσης 2025: Ρεκόρ πληρωμών και νέοι ορίζοντες για τον αγροτικό τομέα

Το 2025 αποδεικνύεται χρονιά-ορόσημο για τα Σχέδια Βελτίωσης, καθώς οι πληρωμές για τη χρηματοδότηση αγροτικών επενδύσεων φτάνουν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί πληρωμές ύψους 240 εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες αφορούν επενδύσεις συνολικού προϋπολογισμού 450 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό το ποσό ξεπερνά κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ του 2021, όταν οι απορροφηθέντες πόροι ανέρχονταν σε 168 εκατομμύρια ευρώ.

Η γενική γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του Υπουργείου, Αργυρώ Ζέρβα, τόνισε τη σημασία αυτών των επενδύσεων, δηλώνοντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Οι διαδοχικές κρίσεις των τελευταίων ετών, και κυρίως η κλιματική αλλαγή, καθιστούν αναγκαία μια ουσιαστική αναθεώρηση του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής γεωργίας. Τα Σχέδια Βελτίωσης αποτελούν βασικό εργαλείο αυτής της μετάβασης, στηρίζοντας επενδύσεις που ενισχύουν την ανθεκτικότητα, τον εκσυγχρονισμό και τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας στον πρωτογενή τομέα».

Το 2025 σηματοδοτεί το κλείσιμο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) με ρεκόρ πληρωμών στα Σχέδια Βελτίωσης, διασφαλίζοντας την ολοκλήρωση όλων των ενταγμένων έργων. Αξίζει να σημειωθεί η ιδιαίτερα υψηλή ανταπόκριση στη νέα παρέμβαση για τα θερμοκήπια, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική των επενδύσεων στον κλάδο.

Η κ. Ζέρβα επισήμανε ότι το 2026 θα ξεκινήσει ένας νέος, δυναμικός κύκλος των Σχεδίων Βελτίωσης, με στόχο οι παραγωγοί, και ιδιαίτερα οι νέοι, να μπορούν να υλοποιούν βιώσιμες και παραγωγικές επενδύσεις με διάρκεια, υποστηριζόμενοι από την απαραίτητη χρηματοδότηση.

Η έντονη κινητικότητα αφορά κυρίως τα ενταγμένα επενδυτικά σχέδια του ΠΑΑ 2014-2022, και ειδικότερα τα Σχέδια Βελτίωσης (υπομέτρο 4.1). Οι αυξημένες ροές χρηματοδότησης προσφέρουν ζωτική ρευστότητα σε χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους που επενδύουν στον εκσυγχρονισμό των εκμεταλλεύσεών τους.

Κεντρικό ρόλο στη διαδικασία αυτή διαδραματίζει η δράση 4.1.5, για την οποία οι εγκρίσεις δόθηκαν το 2024. Η δράση αυτή εστιάζει στον εκσυγχρονισμό, την καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η επιτάχυνση των πληρωμών αντανακλά τόσο την πρόοδο των έργων όσο και την ετοιμότητα των δικαιούχων.

Παράλληλα, για τα ημιτελή επενδυτικά σχέδια της περιόδου ΠΑΑ 2014-2022, εξασφαλίστηκαν οι αναγκαίοι πόροι ώστε να συνεχίσουν απρόσκοπτα στο Στρατηγικό Σχέδιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Αυτό διασφαλίζει την ολοκλήρωση ώριμων έργων και τη σταθερότητα για τους δικαιούχους.

Το ενδιαφέρον για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων ήταν ιδιαίτερα υψηλό, με 944 επενδυτικές προτάσεις να υποβάλλονται, αιτούμενες ενίσχυση 271 εκατομμυρίων ευρώ για επενδύσεις ύψους σχεδόν 480 εκατομμυρίων ευρώ. Η κ. Ζέρβα τόνισε ότι η μαζική συμμετοχή οφείλεται στη δυναμική των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, που προσφέρουν αυξημένη παραγωγικότητα, καλύτερο έλεγχο κόστους και μεγαλύτερη σταθερότητα εισοδήματος. Οι επενδύσεις αφορούν νέες κατασκευές, εκσυγχρονισμό, ενεργειακή αποδοτικότητα, αυτοματοποίηση και ψηφιακό έλεγχο.

Προσεχώς αναμένεται η προδημοσίευση της νέας πρόσκλησης για τρεις παρεμβάσεις των Σχεδίων Βελτίωσης στο πλαίσιο της ΚΑΠ 2023-2027, που εστιάζουν στην ανταγωνιστικότητα, την εξοικονόμηση ύδατος και την κυκλική οικονομία/ενεργειακές επενδύσεις. Οι παρεμβάσεις αυτές θα προσφέρουν ενισχύσεις έως 70% για δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας και ύδατος, έως 60% για τεχνολογία αιχμής και περιβαλλοντικές επενδύσεις, και έως 50% για άλλες επενδύσεις, με επιπλέον στήριξη για νέους γεωργούς.

Συνολικά, οι ευρωπαϊκοί πόροι που θα διατεθούν αναμένεται να υπερβούν τα 260 εκατομμύρια ευρώ, με τον συνολικό προϋπολογισμό των επενδύσεων να ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια ευρώ. Στις επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται η αγορά και εγκατάσταση νέου εξοπλισμού, η ανέγερση και εκσυγχρονισμός κτιρίων, επενδύσεις εξοικονόμησης πόρων, ΑΠΕ, κυκλικής οικονομίας και ψηφιακής διαχείρισης.

Δικαιούχοι θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και συλλογικά σχήματα όπως ομάδες παραγωγών, συνεταιρισμοί και ΚΟΙΝΣΕΠ, ενισχύοντας τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και τη διαπραγματευτική θέση των παραγωγών.

Η κ. Ζέρβα υπογράμμισε ότι με τη δράση 4.1.5 σε πλήρη εξέλιξη, το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για τα θερμοκήπια και τις νέες παρεμβάσεις της ΚΑΠ, τα Σχέδια Βελτίωσης παραμένουν το θεμελιώδες εργαλείο της αγροτικής επενδυτικής δραστηριότητας.

Τέλος, αναμένεται η ενεργοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, μετά τη συμφωνία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Αυτά τα εργαλεία, διαθέσιμα εντός του πρώτου τριμήνου του 2026, θα διευκολύνουν τη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα κατά την υλοποίηση των επενδύσεων.