Κλιματική αλλαγή: Αύξηση θανάτων στην Αθήνα από την αύξηση της θερμοκρασίας

Η Αθήνα περιλαμβάνεται μέσα στις δέκα πιο ευάλωτες πόλεις της Ευρώπης, καθώς η κλιματική αλλαγή και η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να επιφέρει μέχρι και 50% περισσότερους θανάτους μέχρι το τέλος του αιώνα, με τις έρευνες να μιλούν για 70% μείωσης των θανάτων, αρκεί να ληφθούν μέτρα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής το «London School of Hygiene & Tropical Medicine», ανέλυσαν δεδομένα θερμοκρασίας και θνησιμότητας σε 854 αστικές περιοχές άνω των 50.000 κατοίκων σε 30 ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα μελετήθηκαν δεδομένα για 14 πόλεις: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Λάρισα, Βόλος, Ιωάννινα, Καβάλα, Καλαμάτα, Τρίκαλα, Σέρρες, Κατερίνη, Ξάνθη και Χανιά.

Στη συνέχεια εκτίμησαν τους μελλοντικούς θανάτους λόγω ψύχους και ζέστης στις περιοχές αυτές υπό διαφορετικά σενάρια κλιματικής αλλαγής, δημογραφικά σενάρια και σενάρια προσαρμογής του πληθυσμού στις συνθήκες αυτές, για την περίοδο 2015-2099. Στην έρευνα λήφθηκε υπόψη η ημερήσια μέση θερμοκρασία, αλλά όχι καιρικά φαινόμενα που θα μπορούσαν να τροποποιήσουν τον εκτιμώμενο αριθμό θανάτων, όπως οι ακραίες νυχτερινές θερμοκρασίες και οι συνθήκες υγρασίας.

Οι πιο ευάλωτες περιοχές εντοπίστηκε ότι βρίσκονται στη Μεσόγειο, αλλά και στην ανατολική Ευρώπη. Την έκτη θέση στις δέκα ευρωπαϊκές πόλεις που προβλέπεται να δουν τον υψηλότερο αριθμό θανάτων λόγω κλιματικής αλλαγής μέχρι το τέλος του αιώνα, καταλαμβάνει η Αθήνα, όπου υπολογίζεται ότι ο αριθμός θανάτων λόγω αυξημένης θερμοκρασίας ως το 2099 (με βάση το χειρότερο σενάριο) θα ανέλθει σε 87.523. Πρώτη στη λίστα είναι η Βαρκελώνη (246.082) και ακολουθούν η Ρώμη, η Νάπολη, η Μαδρίτη και το Μιλάνο. Τη δεκάδα μετά την Αθήνα συμπληρώνουν η Βαλένθια, η Μασσαλία, το Βουκουρέστι και η Γένοβα.

Στην Ελλάδα, στο χειρότερο σενάριο κλιματικής αλλαγής υπολογίζεται ότι την πενταετία 2050-2054 θα μειωθούν οι θάνατοι από το κρύο κατά 30,7 άτομα ανά 100.000 κατοίκους κάθε έτος, όμως αντίθετα λόγω ζέστης θα πεθάνουν 64,2 άτομα περισσότερα ανά 100.000 κατοίκους ετησίως. Την πενταετία 2095-2099 η κατάσταση προβλέπεται ακόμα χειρότερη με τη μείωση των θανάτων από κρύο να είναι 55,8, αλλά την αύξηση των θανάτων από ζέστη 175,4.

Γενικότερα στη νότια Ευρώπη, στο χειρότερο σενάριο κλιματικής αλλαγής υπολογίζεται μεγάλη επιβάρυνση από την κλιματική αλλαγή, καθώς στην πενταετία 2050-2054 υπολογίζεται μείωση των θανάτων λόγω του κρύου κατά 36,3 και αύξηση των θανάτων από ζέστη κατά 82,2 και την πενταετία 2095-2099 μείωση των θανάτων λόγω ψύχους κατά 53,8 αλλά αύξηση των θανάτων από ζέστη κατά 177,8 άτομα ανά 100.000 κατοίκους ετησίως.

Ακόμα και στο καλύτερο σενάριο μετριασμού της κλιματικής αλλαγής οι ερευνητές υπολογίζουν αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με την αυξημένη θερμοκρασία, κυρίως στη νότια Ευρώπη. Σε όλα τα σενάρια κλιματικής αλλαγής που μελετήθηκαν, εντοπίστηκε ότι η αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη θα υπερβεί τη μείωση των θανάτων που σχετίζονται με το προβλεπόμενο λιγότερο κρύο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο χειρότερο σενάριο, κατά το οποίο οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα διπλασιαστούν ως το 2100, η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι οι αλλαγές στο κλίμα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πάνω από 2,3 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους σχετιζόμενους με τη θερμοκρασία ως το 2099.

Πέρα από την περιοχή της Μεσογείου, οι επιπτώσεις αναμένεται να είναι λιγότερο σοβαρές, αλλά και πάλι σημαντικές και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Παρίσι. Από την άλλη πλευρά, η Βρετανία και οι σκανδιναβικές χώρες θα μπορούσαν να δουν καθαρή μείωση των θανάτων, καθώς η μείωση λόγω μειωμένου ψύχους μπορεί να είναι μεγαλύτερη από την αύξηση λόγω ζέστης. Για παράδειγμα το Λονδίνο μπορεί να δει μείωση περίπου 27.500 θανάτων. Ωστόσο, αυτός ο χαμηλότερος αριθμός θανάτων αντισταθμίζεται σε μεγάλο βαθμό από τις αυξήσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη, με τη συνολική αύξηση των θανάτων λόγω της κλιματικής αλλαγής (συνυπολογίζοντας την μείωση των θανάτων από το κρύο) κατά την πενταετία 2050-2054 να υπολογίζεται σε 11,7 άτομα ανά 100.000 κατοίκους ετησίως, ενώ την πενταετία 2095-2099 σε 45,4 άτομα.

Οι συγγραφείς της μελέτης διευκρινίζουν ότι οι προβλέψεις αυτές μπορεί να έχουν υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας, ειδικά για τις προβολές που γίνονται σε βάθος χρόνου. Ωστόσο, όπως τονίζει η κ. Κατσουγιάννη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «όταν είναι στατιστικά σημαντικά τα αποτελέσματα και είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρξει επιβάρυνση, έχουμε τη βεβαιότητα που θεωρούμε αποδεκτή ώστε να θορυβηθούμε και αυτό συμβαίνει με την επιβάρυνση στις χώρες της Μεσογείου αν δεν ληφθούν τα ενδεικνυόμενα μέτρα».

Έχοντας αφιερώσει την έρευνά της στις επιδράσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία, η ίδια τονίζει ότι «ο μεγαλύτερος περιβαλλοντικός κίνδυνος για την υγεία παγκοσμίως είναι η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση των εξωτερικών χώρων, αλλά σε ορισμένες περιοχές του κόσμου και των εσωτερικών χώρων. Αυτό συνδέεται με την κλιματική αλλαγή, ενώ όταν υπάρχει συνέργεια διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η υψηλή ατμοσφαιρική ρύπανση, πχ από μια δασική πυρκαγιά και ένας καύσωνας, τότε οι επιδράσεις είναι πολλαπλασιαστικές. Η κλιματική αλλαγή λοιπόν είναι πολυδιάστατο πρόβλημα για την υγεία και η επιστημονική κοινότητα αναγνωρίζει ότι οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν πάρει την απαραίτητη προσοχή».

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι έως και το 70% των θανάτων θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν ληφθούν άμεσα μέτρα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε ΕΔΩ περισσότερες ειδήσεις