Η ελληνική δικαιοσύνη επιταχύνεται: Μεταρρυθμίσεις, ψηφιοποίηση και φιλόδοξοι στόχοι

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην εκδήλωση του Υπουργείου Δικαιοσύνης με θέμα «Η ελληνική δικαιοσύνη σε επιτάχυνση», τόνισε την τρέχουσα εποχή μεταρρυθμίσεων που υλοποιούνται και εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η κυβέρνηση έχει καταφέρει από το 2020 έως σήμερα να αντιμετωπίσει την αδράνεια και τις αγκυλώσεις του συστήματος, προωθώντας σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στον νέο δικαστικό χάρτη, υπενθυμίζοντας τις αρχικές αντιδράσεις και τονίζοντας ότι οι αλλαγές αυτές αγκαλιάστηκαν από την πλειονότητα των εμπλεκομένων, ενώ η ενοποίηση Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων ενίσχυσε το σύστημα με 1.000 επιπλέον δικαστές.

Το κυριότερο σημείο της ομιλίας αφορούσε τις πέντε βασικές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη:

1. **Μείωση του χρόνου εκδίκασης των υποθέσεων:** Ο νέος δικαστικός χάρτης, σε εφαρμογή από τον Σεπτέμβριο του 2024, παρουσιάζει ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Το ποσοστό εκκαθάρισης στα πρωτοδικεία αυξήθηκε από 90% σε 99%, ενώ ο χρόνος έκδοσης απόφασης μειώθηκε κατά 53,2%, από 705 σε 330 ημέρες. Ειδικότερα, για το Πρωτοδικείο Αθηνών, η εκκαθάριση έφτασε το 100,8% και ο χρόνος έκδοσης απόφασης μειώθηκε στις 513 ημέρες από 1422.

2. **Νέα Πολιτική Δικονομία:** Στόχος είναι η Ελλάδα να προσεγγίσει τον μέσο όρο των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης, μειώνοντας τον χρόνο έκδοσης τελεσίδικης απόφασης στις αστικές υποθέσεις από 1.492 ημέρες σε περίπου 650 ημέρες (ένα έτος για οριστική απόφαση και δύο για τελεσίδικη).

3. **Αναβάθμιση Κτιριακών Υποδομών:** Ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού δικαστικών κτιρίων ύψους 550 εκατομμυρίων ευρώ, με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ, ΣΔΙΤ και το ΤΑΧΔΙΚ.

4. **Αύξηση Οργανικών Θέσεων Δικαστικών Υπαλλήλων και Επιμόρφωση:** Οι οργανικές θέσεις ανέρχονται σε 8.842. Παρά τις αποχωρήσεις, η κάλυψη των θέσεων αυξήθηκε κατά 5% την τελευταία τριετία. Ειδικά για τη στελέχωση, προκηρύχθηκαν 4 διαγωνισμοί και μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026, 1.041 δικαστικοί υπάλληλοι θα έχουν επιμορφωθεί και αναλάβει καθήκοντα. Εισήχθη κριτήριο εντοπιότητας για την προσαύξηση στον τελικό βαθμό επιτυχίας, με στόχο την ενίσχυση της στελέχωσης σε νησιωτικούς και ορεινούς δήμους.

5. **Ψηφιοποίηση Δικαστικών Αρχείων, Τηλεδίκες και Ψηφιακή Επίδοση:** Με προϋπολογισμό 220 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, το έργο περιλαμβάνει σάρωση 300 εκατομμυρίων σελίδων, τηλεδιασκέψεις, απομακρυσμένη εξέταση μαρτύρων και ψηφιακή επίδοση εγγράφων.

Στο άμεσο μέλλον, προγραμματίζονται περαιτέρω πρωτοβουλίες, όπως η αναμόρφωση του Κληρονομικού Δικαίου, νέος Κώδικας για την Εναλλακτική Επίλυση των Διαφορών, η Δικαστική Συμπαράσταση, Ψηφιακό Μητρώο Παρακολούθησης Υποθέσεων Διαφθοράς, αναμόρφωση της άσκησης των Δικηγόρων, Διοικητική Δικονομία και επέκταση της χρήσης εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης.