Τι αλλάζει σε συμβάσεις, κατώτατο μισθό και ωράριο εργασίας στον ιδιωτικό τομέα

Πρεμιέρα με τέσσερις σημαντικές αλλαγές στα εργασιακά κάνει το 2020, που θα επηρεάσουν τη  ζωή πάνω από 1 εκατ. μισθωτών που εργάζονται με καθεστώς πλήρους ή μερικής απασχόλησης.

Οι αλλαγές αφορούν στη διαμόρφωση του νέου κατώτατου μισθού (σήμερα είναι στα 650 ευρώ) ενω ταυτόχρονα με το «πακέτο» των μισθών αναμένονται οι  νομοθετικές παρεμβάσεις για την «Εργάνη ΙΙ», το ψηφιακό ωράριο και την ηλεκτρονική κάρτα εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.
Οι αλλαγές που πρόκειται να επέλθουν στο εργασιακό και μισθολογικό καθεστώς εντός του 2020,  είναι οι εξής:

Κατώτατος μισθός 

Εντός του Φεβρουαρίου αναμένεται να ξεκινήσει η διαβούλευση για το νέο κατώτατο μισθό, που θα επηρεάσει τις απολαβές 400.000 εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα.

Οι επιστημονικοί, ερευνητικοί και άλλοι φορείς που θα συμμετέχουν, θα κληθούν να συντάξουν έκθεση έως την 31η Μαρτίου, για την αξιολόγηση του ισχύοντος κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την αναπροσαρμογή τους.

Εντός του Απριλίου θα ξεκινήσει η προφορική διαβούλευση των κοινωνικών εταίρων επί των υπομνημάτων, ενώ στο τέλος του μήνα θα διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, το οποίο θα συντάξει το Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης, σε συνεργασία με 5μελή Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες.

Εντός του τελευταίου 15ημέρου του Ιουνίου ο υπουργός Εργασίας θα πρέπει να εισηγηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο, τον νέο κατώτατο μισθό και το κατώτατο ημερομίσθιο, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, το οποίο δεν είναι δεσμευτικό για την εισήγησή του.

Αναφερόμενος στην επικείμενη διαβούλευση των εταίρων για την διαμόρφωση του κατώτατου μισθού, ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Νότης Μηταράκης δήλωσε πως κανείς δεν μπορεί να βάλει βέτο στην κυβέρνηση. «Κάθε κοινωνικός εταίρος μπορεί να έχει την άποψη του στο θέμα του κατώτατου μισθού, αλλά η κυβέρνηση νομοθετεί και καθορίζει και ο κατώτατος μισθός είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία», τόνισε.

Τριετίες
Μέχρι τέλος Μαρτίου, αρχές Απριλίου αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση του ΣτΕ που θα κρίνει την τύχη των τριετιών για την πλειοψηφία των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο θα κρίνει κατά πόσο δεκάδες χιλιάδες μισθωτοί που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα για επιδόματα προϋπηρεσίας το 2012 θα συνεχίσουν να δικαιούνται (ή θα χάσουν) τα επιδόματα ύψους έως και 195 ευρώ τον μήνα.
Η απόφαση για τις τριετίες αναμένεται να γίνει γνωστή πριν από τη θεσμοθέτηση του νέου ελάχιστου μισθού και ημερομισθίου.
Οι βιομήχανοι – που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ – ζητούν μισθό 650 ευρώ για όλους, χωρίς τριετίες. Σημειώνεται ότι σήμερα οι τριετίες ισχύουν μόνο για όσους εργαζομένους είχαν συμπληρώσει την απαραίτητη προϋπηρεσία μέχρι το 2012.
Για τους υπόλοιπους οι τριετίες είναι «παγωμένες» – με μνημονιακό νόμο – έως ότου η ανεργία μειωθεί κάτω από το 10%.

Ψηφιακό ωράριο – Κάρτα εργασίας

Σε ισχύ έχει τεθεί από τις αρχές του έτους το ψηφιακό ωράριο, μέσω του οποίου θα υπάρξει πλήρης καταγραφή όλων των ωρών απασχόλησης και των μεταβολών τους για το σύνολο των εργαζομένων που απασχολούνται σε αυτές.

Με αυτό τον τρόπο θα γίνεται αυτοματοποιημένα πλέον ο έλεγχος από τους επιθεωρητές του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, οι οποίοι πριν μπουν σε μια επιχείρηση θα έχουν την πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή όλων των ωρών απασχόλησης και των μεταβολών τους για το σύνολο των εργαζομένων που απασχολούνται.

Επίσης θα υπάρχει καλύτερη διασταύρωση των στοιχείων για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας και την επιβολή προστίμων σε περίπτωση πραγματοποίησης υπερωριών που δεν πληρώνονται.

Παράλληλα, από 1η Μαρτίου 2020 θα ξεκινήσει πιλοτικά η χρήση της κάρτας εργασίας, αρχικά σε σούπερ μάρκετ και σε τράπεζες και έως το τέλος του έτους σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις (άνω των 50 εργαζόμενων).

Έτσι, θα υπάρξει ηλεκτρονική, ψηφιακή ενημέρωση για τις ώρες που εργάζεται κάθε υπάλληλος (ώρα εισόδου και εξόδου του εργαζόμενου), ώστε να περιοριστεί η αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία.

Με τη θεσμοθέτηση της κάρτας εργασίας θα ενημερώνεται το σύστημα σε πραγματικό χρόνο για το χρόνο εργασίας, την ώρα προσέλευσης και αποχώρησης των εργαζομένων της επιχείρησης.

Η διαδικασία αυτή γίνεται με τη χρήση κάρτας εργασίας σε ηλεκτρονικό ρολόι παρουσίας προσωπικού (ωρομέτρηση) και τα στοιχεία διαβιβάζονται με ηλεκτρονικό τρόπο στην ΕΡΓΑΝΗ. Τα στοιχεία αυτά θα διασταυρώνονται με τα αναγραφόμενα στην υποβαλλόμενη από την επιχείρηση Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (Α.Π.Δ.).

Λευκό Μητρώο

Ένα νέο μηχανισμό επιβράβευσης των συνεπών εργοδοτών πρόκειται να θέσει άμεσα σε ισχύ το υπουργείο Εργασίας. Το «Λευκό Μητρώο Επιχειρήσεων-Περσέας» θα περιλαμβάνει όσες επιχειρήσεις συμμορφώνονται με την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία και δεν εμφανίζουν στο ιστορικό τους παραβατικές συμπεριφορές.

Κριτήρια για την ένταξη στο Μητρώο αυτό θα είναι η διατήρηση ή και αύξηση της συνολικής απασχόλησης, η διαχρονική και συστηματική συμμόρφωση με τη νομοθεσία, η έλλειψη καταγγελιών για παράβαση των εργατικών και ασφαλιστικών νόμων κ.α.

Ως μπόνους επιβράβευσης, οι εργοδότες αυτοί θα «απολαμβάνουν» ασφαλιστικά και φορολογικά κίνητρα, δηλαδή εκπτώσεις σε προκαταβολές φόρων και εισφορές.

Εργόσημο και μπλοκάκια στην «Εργάνη».
Οι απασχολούμενοι με «μπλοκάκι» σε έως δύο εργοδότες και οι απασχολούμενοι με εργόσημο πρέπει πλέον να καταχωρίζονται υποχρεωτικά στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» (άρθρο 60 του Ν. 4635/2019).

Συμβάσεις εργασίας

Νέα «σελίδα» στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας εγκαινίασε ο πρόσφατος αναπτυξιακός νόμος  ν.4635/2019.

Βάσει του νόμου, εντός του 2020 θα μπορούν επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα (όπως επιχειρήσεις σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης), να εξαιρούνται από εθνικές και τοπικές κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις.

Επίσης, θα δίνεται η δυνατότητα να συνάπτονται επιχειρησιακές συμβάσεις με χαμηλότερους μισθούς και αυτές να υπερισχύουν των κλαδικών συμβάσεων (και μισθών), σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και βρίσκονται σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης.