Η AfD και η απειλή για τη Δημοκρατία στη Γερμανία: Ανησυχία και σχέδια για “επαναπατρισμούς”
Ειδικοί και πολιτικοί εκφράζουν φόβους για τις θεμελιώδεις αξίες της γερμανικής κοινωνίας, καθώς το ακροδεξιό κόμμα κερδίζει έδαφος και διατυπώνει ριζοσπαστικές προτάσεις.
Σε μια γκρίζα ημέρα του Νοεμβρίου του 2025, η πόλη Βισμπάντεν της Έσσης έγινε το επίκεντρο μιας σημαντικής συνάντησης. Εκατοντάδες αστυνομικοί συγκεντρώθηκαν σε μια μεγάλη αίθουσα συνεδρίων για το ετήσιο φθινοπωρινό συνέδριο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εγκληματολογικής Αστυνομίας (BKA), του γερμανικού “FBI”. Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν κρίσιμα για την εσωτερική ασφάλεια της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, του υβριδικού πολέμου και των εκστρατειών παραπληροφόρησης.
Ωστόσο, πέρα από τα ζητήματα ασφάλειας, μια άλλη, εξίσου σημαντική, ανησυχία κυριάρχησε: η προστασία της δημοκρατίας. Η Αλένα Μπούιξ, ειδικός σε θέματα ιατρικής ηθικής και πρώην πρόεδρος του Γερμανικού Συμβουλίου Δεοντολογίας, εξέφρασε τον προβληματισμό της. “Έχω επανειλημμένα την εμπειρία με συναδέλφους και φίλους που αγαπούν τη χώρα τους και, μετά το δεύτερο ποτήρι κρασί, λένε ότι σκέφτονται αν πρέπει να φύγουν”, δήλωσε. “Αν θα αναγκαστούν να φύγουν”, όπως ανέφερε, υπονοώντας την πίεση που αισθάνονται.
Η απειλή, αν και δεν κατονομάστηκε ευθέως από την κυρία Μπούιξ, ήταν σαφής για κάθε αστυνομικό στην αίθουσα: η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD). Το κόμμα, που βρίσκεται σε διαρκή άνοδο, έχει καταστεί η ισχυρότερη πολιτική δύναμη στην Ανατολική Γερμανία, ενώ παράλληλα γίνεται όλο και πιο ανοιχτά ριζοσπαστικό. Στελέχη της AfD έχουν παρατηρηθεί να χρησιμοποιούν συνθήματα του Εθνικοσοσιαλισμού, να φωτογραφίζονται μπροστά σε ιστορικά μνημεία συνδεδεμένα με τον Αδόλφο Χίτλερ, ακόμη και να αυτοαποκαλούνται “φιλικό πρόσωπο του Εθνικοσοσιαλισμού”.
Οι πολιτικοί της AfD αμφισβητούν ανοιχτά τις θεμελιώδεις αξίες του γερμανικού συντάγματος, όπως η απαγόρευση των διακρίσεων λόγω καταγωγής, θρησκείας, πολιτισμού ή φυλής. Αυτή η στάση επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο από δικαστικές αποφάσεις, ενώ οι αρχές ασφαλείας συλλέγουν στοιχεία για τον αγώνα του κόμματος κατά των δημοκρατικών αξιών.
Η ανησυχία δεν περιορίζεται μόνο σε ακαδημαϊκούς κύκλους. Η Γερμανίδα υπουργός Παιδείας, Κάριν Πριν, έχει δηλώσει ότι θα αποχωρούσε από τη χώρα εάν η AfD συμμετείχε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, καθώς η Εβραία προγιαγιά της δολοφονήθηκε από τους Ναζί.
Ενώ η συμμετοχή της AfD στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν είναι ακόμη άμεση, η κατάσταση στα ομοσπονδιακά κρατίδια είναι διαφορετική. Τέσσερα κρατίδια, δύο στην ανατολική Γερμανία (Σαξονία-Άνχαλτ και Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία) και δύο στη δυτική (Βάδη-Βυρτεμβέργη και Ρηνανία-Παλατινάτο), θα διεξάγουν εκλογές το 2026. Στα ανατολικά, η AfD είναι το κυρίαρχο κόμμα και επιδιώκει την απόλυτη πολιτική εξουσία, απορρίπτοντας τους συνασπισμούς.
Στη Σαξονία-Άνχαλτ, ο Χανς-Τόμας Τίλσναϊντερ, αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της AfD, δήλωσε στη DW ότι τα προγράμματα προώθησης της δημοκρατίας θα καταργηθούν, όπως και η δημόσια ραδιοτηλεόραση στην τρέχουσα μορφή της. Αντιθέτως, ο Τίλσναϊντερ και η AfD εστιάζουν στον εθνικισμό, επιθυμώντας “το να είσαι Γερμανός να προκαλεί και πάλι ένα θετικό συναίσθημα”.
Επηρεασμένοι από προσωπικότητες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βίκτορ Όρμπαν, η AfD δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην απέλαση αλλοδαπών. Ο Τίλσναϊντερ ζητά μια “επίθεση απελάσεων” ως πρώτο πολιτικό μέτρο, ενώ το σύνθημα εντός του κόμματος είναι “εκατομμύρια επαναπατρισμοί”. Με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν εκατομμύρια άτομα στη Γερμανία που να υποχρεούνται νομικά να φύγουν, το ερώτημα παραμένει: ποιον ακριβώς στοχεύει η AfD; Η ανθεκτικότητα της γερμανικής δημοκρατίας δοκιμάζεται.