Πρόωρη αποπληρωμή χρέους: Στοχευμένες κινήσεις για μείωση κόστους δανεισμού

Η Ελλάδα συνεχίζει την τακτική της πρόωρης αποπληρωμής χρέους, με στόχο την πλήρη εξόφληση δανειακών υποχρεώσεων προς τις χώρες της ευρωζώνης, που προέρχονται από το πρώτο μνημόνιο. Η χώρα επιταχύνει την προσπάθεια, θέτοντας ως νέα ημερομηνία λήξης το 2031, μια δεκαετία νωρίτερα από την αρχική πρόβλεψη του 2041.

Στις 15 Δεκεμβρίου, με την έγκριση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), πραγματοποιήθηκε νέα κίνηση αποπληρωμής ευρωπαϊκών δανείων του Greek Loan Facility (GLF), τα οποία έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο και λήγουν μεταξύ 2033 και 2041. Το ποσό της συγκεκριμένης αποπληρωμής ανήλθε στα 5,287 δισ. ευρώ. Αυτή η ενέργεια έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες αποπληρωμές, οι οποίες ξεπερνούν συνολικά τα 15 δισ. ευρώ, συμβάλλοντας καθοριστικά στη βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους και στη μείωση της έκθεσης σε κυμαινόμενο επιτόκιο.

Ειδικότερα, τον Δεκέμβριο του 2024 καταβλήθηκαν υποχρεώσεις ύψους 7,935 δισ. ευρώ, ενώ τον Δεκέμβριο του 2023 είχαν αποπληρωθεί 5,29 δισ. ευρώ και τον Δεκέμβριο του 2022 είχαν καταβληθεί 2,645 δισ. ευρώ. Επιπλέον, προγραμματίζεται για το 2026 μια νέα πρόωρη αποπληρωμή ύψους 8,8 δισ. ευρώ, με σκοπό την περαιτέρω μείωση αυτών των δαπανηρών υποχρεώσεων του πρώτου μνημονίου.

Συνολικά, έχουν διατεθεί επιπλέον 7,9 δισ. ευρώ για την πρόωρη αποπληρωμή δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), με αποτέλεσμα τη διαγραφή αντίστοιχου χρέους. Έως σήμερα, η χώρα έχει αποπληρώσει πρόωρα δάνεια συνολικού ύψους 29 δισ. ευρώ, εξοικονομώντας πάνω από 3,5 δισ. ευρώ σε τόκους. Μόνο η αποπληρωμή της 15ης Δεκεμβρίου αναμένεται να οδηγήσει σε ελάφρυνση από τόκους ύψους 1,6 δισ. ευρώ.

Μετά τα διμερή δάνεια (GLF), προτεραιότητα αποτελούν οι δαπανηρές υποχρεώσεις προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), οι οποίες ανέρχονται συνολικά σε 141,8 δισ. ευρώ και λήγουν το 2070. Το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), εξετάζουν σενάρια για τη μείωση του βάρους των δανείων από τα μνημόνια στον προϋπολογισμό. Αυτό κρίνεται απαραίτητο, καθώς από το 2034 θα προστεθούν οι οφειλές ύψους 61,9 δισ. ευρώ προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), οι οποίες πρέπει να αποπληρωθούν έως το 2060.

Χάρη στο “μαξιλάρι” των ταμειακών διαθεσίμων, που υπολογίζεται σε περίπου 44,8 δισ. ευρώ, καθώς και στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (3,8% του ΑΕΠ φέτος), η χώρα καλύπτει τις δαπάνες για τόκους και ταυτόχρονα προχωρά σε παράλληλες προεξοφλήσεις, μειώνοντας το κόστος δανεισμού.

Σύμφωνα με τον ΟΔΔΗΧ, οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2026 εκτιμώνται σε 24,7 δισ. ευρώ. Το κράτος θα διαθέσει 8,9 δισ. ευρώ για χρεολύσια και 5,2 δισ. ευρώ για τόκους, συμπεριλαμβανομένων των πράξεων ανταλλαγής επιτοκίων. Επιπλέον, αναμένονται έσοδα 4,2 δισ. ευρώ από πηγές όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ εκτιμάται ότι θα αντληθούν 618 εκατ. ευρώ από συμμετοχές σε μετοχές και επενδυτικά κεφάλαια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει πίεση για εσπευσμένες εξόδους στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, ενώ οι κινήσεις του ΟΔΔΗΧ επικεντρώνονται στη διατήρηση της κανονικότητας στις εκδόσεις, στη σταθερή παρουσία στις αγορές και στη συνεχή βελτίωση της ρευστότητας στη δευτερογενή αγορά.