Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης: Θεσμική τομή για ισχυρούς και αποτελεσματικούς δήμους

Με ένα μήνυμα που δίνει έμφαση στην “βαθιά θεσμική τομή” και όχι απλώς σε διορθώσεις διατάξεων, ο Υπουργός Εσωτερικών, κ. Θεόδωρος Λιβάνιος, παρουσίασε στη Γενική Συνέλευση της ΚΕΔΕ τη φιλοσοφία, τις βασικές επιλογές και τις κρίσιμες παρεμβάσεις του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης. Ο κ. Λιβάνιος τόνισε ότι ο Κώδικας φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα ενιαίο, συνεκτικό και σαφές πλαίσιο, απαντώντας ουσιαστικά στο ερώτημα ποια αυτοδιοίκηση επιθυμούμε και πόσο ισχυρή και αποτελεσματική μπορεί να γίνει.

**Τέλος στον κατακερματισμό: Η ανάγκη για έναν νέο Κώδικα**
Ο Υπουργός επεσήμανε ως βασική παθογένεια της προηγούμενης κατάστασης τον κατακερματισμό της νομοθεσίας που αφορούσε την αυτοδιοίκηση, με συχνά αντικρουόμενες διατάξεις και επικαλύψεις, που οδηγούσαν σε γραφειοκρατική παράλυση. Περιέγραψε τον σύγχρονο δήμαρχο ως έναν υπερφορτωμένο ρόλο, αντιμετωπίζοντας πολλαπλές αρμοδιότητες, και υπογράμμισε ότι ο νέος Κώδικας στοχεύει στην αποκατάσταση της τάξης, στην αντιμετώπιση της “θεσμικής κόπωσης” και στη μείωση αχρείαστων καθυστερήσεων.

**Δομή, στρατηγικός στόχος και θεσμική φιλοσοφία**
Ο κ. Λιβάνιος διευκρίνισε ότι ο νέος Κώδικας δεν αποτελεί απλή “συρραφή” διατάξεων, αλλά ένα σύνολο με σαφή αρχιτεκτονική και στρατηγικό στόχο, εστιάζοντας στην ενίσχυση των δήμων, στον σαφή προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων και στη δημοκρατική νομιμοποίηση. Αναγνώρισε ότι ο Κώδικας δεν λύνει όλες τις κάθετες πολιτικές, αλλά ρυθμίζει συνολικά το “οικοσύστημα της τοπικής αυτοδιοίκησης” μέσω πέντε δομημένων βιβλίων, αντιμετωπίζοντας οριζόντια προβλήματα.

**Διάλογος και συνεργασία: Η διαδικασία συνδιαμόρφωσης**
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαδικασία της διαβούλευσης, την οποία ο Υπουργός χαρακτήρισε “πρωτοφανή”. Μέσω επιτροπών, ειδικών και πλατφόρμας διαβούλευσης στην ΚΕΔΕ, καθώς και κοινής συνεδρίασης ΚΕΔΕ-ΕΝΠΕ, επιτεύχθηκε η διαμόρφωση ενός συνολικού και συνεκτικού κειμένου.

**Απαντήσεις σε ειδικές ενστάσεις: Πράσινο Ταμείο, αποθεματικό, ευάλωτοι οφειλέτες**
Σε συγκεκριμένες παρατηρήσεις, ο κ. Λιβάνιος αναφέρθηκε στο Πράσινο Ταμείο, διευκρινίζοντας τεχνικά ζητήματα μεταφοράς αποθεματικού και πιθανή ενίσχυση ειδικού αποθεματικού για φυσικές καταστροφές. Για τις ρυθμίσεις οφειλών, παρουσίασε ειδική πρόβλεψη για ευάλωτες ομάδες, με δυνατότητα “κουρέματος” έως 50% της κύριας οφειλής και επέκταση της πάγιας ρύθμισης.

**Εκλογικό σύστημα: Κριτική στον δεύτερο γύρο και υπεράσπιση της “ισχυρής εντολής”**
Ο Υπουργός άσκησε κριτική στον δεύτερο γύρο των εκλογών, υποστηρίζοντας ότι η πραγματική βούληση αποτυπώνεται την πρώτη Κυριακή. Τόνισε ότι η διατήρηση της πλειοψηφίας του δημάρχου και του νικητή στις μεγάλες κοινότητες εξασφαλίζει μια “ισχυρή εντολή”.

**Καταγραφή αρμοδιοτήτων και “μόνιμος μηχανισμός” μεταφοράς**
Κομβική αλλαγή αποτελεί η καταγραφή και ταξινόμηση αρμοδιοτήτων, καθώς και η δημιουργία ενός “μόνιμου μηχανισμού μεταφοράς αρμοδιοτήτων” που βασίζεται στο τρίπτυχο πόροι – προσωπικό – υποδομές. Έμφαση δόθηκε στην ευελιξία άσκησης αρμοδιοτήτων, με στόχο την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες.

**Οικονομικά και διαδικασίες: Απλοποιήσεις, δημοτική περιουσία, τέλη**
Πραγματοποιήθηκαν σημαντικές αλλαγές στις οικονομικές και διοικητικές διαδικασίες, όπως η κατάργηση σταδίου που προκαλούσε καθυστερήσεις, η μεγαλύτερη δυνατότητα αξιοποίησης δημοτικής περιουσίας, η απλοποίηση διαδικασιών δημοτικών τελών και η ενοποίηση του ΤΑΠ με τον φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων. Δημιουργείται επίσης ένα “κέντρο δημοτικών εσόδων” για την ενίσχυση της εισπραξιμότητας.

**Προσωπικό: Ρεκόρ εγκρίσεων, επιτάχυνση ΑΣΕΠ, εντοπιότητα**
Στο θέμα του προσωπικού, δόθηκαν οι περισσότερες εγκρίσεις προσλήψεων, επιταχύνονται οι διαδικασίες ΑΣΕΠ και ενισχύεται η εντοπιότητα. Ανακοινώθηκε ειδικός κύκλος αιτημάτων προσλήψεων για ανταποδοτικές υπηρεσίες.

**Δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης–αποχέτευσης: Λύσεις για οφειλές ενέργειας**
Ως παράδειγμα επιτυχημένης συνδιαμόρφωσης, αναφέρθηκαν οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης. Παρέχονται λύσεις για την κάλυψη του ενεργειακού κόστους, με στόχο την αποκατάσταση της φερεγγυότητας.

**ΚΑΠ και πρόσθετη ενίσχυση: Δομημένος τρόπος χρηματοδότησης**
Σημειώθηκε σημαντική πρόσθετη στήριξη προς τους δήμους μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, με στόχο τη συνέχιση της προσπάθειας με “δομημένο τρόπο” και άνοιγμα νέων χρηματοδοτικών εργαλείων.

**Ο δήμαρχος ζητά καθαρούς κανόνες, όχι εξουσία**
Ο κ. Λιβάνιος κατέληξε τονίζοντας ότι ο δήμαρχος δεν ζητά “περισσότερη εξουσία”, αλλά καθαρούς κανόνες και ασφάλεια για να επιτελέσει το έργο του. Η αυτοδιοίκηση, όπως είπε, χρειάζεται εμπιστοσύνη, εργαλεία ευθύνης και υλοποίησης της εντολής των πολιτών, με τελικό στόχο “μια καλύτερη ποιότητα ζωής”.