Ενισχύεται η λογοδοσία των αιρετών με νέο σύστημα ελέγχου
Τέσσερις νέοι κανόνες αλλάζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση: Δημόσιες συνεδριάσεις, κληρώσεις θεμάτων και ετήσιος απολογισμός.
Με σκοπό την ενίσχυση της λογοδοσίας των αιρετών, ο νέος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης θεσπίζει ένα δεσμευτικό, επαναλαμβανόμενο και πλήρως δημόσιο σύστημα ελέγχου και ενημέρωσης, το οποίο θα εφαρμόζεται τόσο στους δήμους όσο και στις περιφέρειες.
**Υποχρεωτική ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας ανά τετράμηνο**
Σύμφωνα με το Άρθρο Χ+44 του Βιβλίου Β1–Β3, τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια υποχρεούνται να συγκαλούνται σε ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας κάθε τέσσερις (4) μήνες. Η συνεδρίαση αυτή θα πραγματοποιείται ακόμη και αν δεν έχει προταθεί κάποιο συγκεκριμένο θέμα, εκτός από περιπτώσεις ανωτέρας βίας. Πρόκειται για την πιο συχνή θεσμικά υποχρεωτική διαδικασία ελέγχου που έχει εφαρμοστεί ποτέ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.
**Υποχρεωτική συζήτηση θεμάτων που καταθέτουν οι παρατάξεις**
Το ίδιο άρθρο (Χ+44) προβλέπει ότι κάθε σύμβουλος έχει τη δυνατότητα να καταθέσει ένα θέμα προς συζήτηση. Σε περίπτωση που τα θέματα ξεπεράσουν τα δέκα, θα πραγματοποιείται δημόσια κλήρωση. Από τα θέματα που θα επιλεγούν μέσω κλήρωσης, έως και τρία (3) μπορούν να προέρχονται από συμβούλους της πλειοψηφίας. Τα θέματα που θα επιλεγούν εγγράφονται υποχρεωτικά στην ημερήσια διάταξη. Επιπλέον, για θέματα που σχετίζονται με το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών & Προσφύγων, ο νέος Κώδικας επιβάλλει την υποχρεωτική τους εγγραφή, χωρίς να προσμετρώνται στα δέκα θέματα της κλήρωσης.
**Η μεγάλη ετήσια δημόσια συνεδρίαση λογοδοσίας – 31 Μαΐου κάθε έτους**
Σύμφωνα με το Άρθρο Χ+45 του Βιβλίου Β1–Β3, την 31η Μαΐου κάθε έτους της θητείας, θα πραγματοποιείται ειδική δημόσια συνεδρίαση απολογισμού. Η ανακοίνωση αυτή θα γίνεται τουλάχιστον 15 ημέρες νωρίτερα, μέσω της ιστοσελίδας του δήμου ή της περιφέρειας και κάθε άλλου πρόσφορου μέσου. Το συμβούλιο θα επιλέγει έναν κατάλληλο χώρο, ο οποίος θα διασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών. Η συνεδρίαση αυτή ουσιαστικά αποτελεί το «ετήσιο debate» της Αυτοδιοίκησης, παρουσιάζοντας δημόσια τα έργα, τα οικονομικά και τις προτεραιότητες της διοίκησης.
**Τι προβλέπεται για την ειδική δημόσια συνεδρίαση απολογισμού**
Η ετήσια αυτή συνεδρίαση είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται μία φορά ετησίως, αποτελώντας την κορυφαία διαδικασία δημόσιας λογοδοσίας της δημοτικής ή περιφερειακής αρχής.
* **Χρονισμός:** Σύμφωνα με το Άρθρο Χ+45 παρ. 1, η συνεδρίαση πραγματοποιείται την 31η Μαΐου του 2ου, 3ου και 4ου έτους της δημοτικής και περιφερειακής περιόδου. Δεν γίνεται τον πρώτο χρόνο, καθώς ο απολογισμός πρέπει να αφορά έργο που έχει ήδη παραχθεί.
* **Διαδικασία ανακοίνωσης:** Η σύγκληση της δημόσιας συνεδρίασης ανακοινώνεται τουλάχιστον 15 ημέρες πριν, δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του δήμου ή της περιφέρειας και σε κάθε άλλο πρόσφορο μέσο (π.χ. social media, δημοτικά ΜΜΕ, πίνακες ανακοινώσεων). Αυτό εξασφαλίζει στους πολίτες επαρκή χρόνο για να ενημερωθούν και να παραστούν.
* **Επιλογή χώρου:** Το συμβούλιο επιλέγει κατάλληλο χώρο, ικανό να φιλοξενήσει ευρύτερο κοινό, ώστε να διασφαλίζεται πλήρως ο δημόσιος χαρακτήρας. Πιθανόν να αξιοποιηθούν δημοτικά θέατρα, πολιτιστικά κέντρα, αίθουσες εκδηλώσεων ή αμφιθέατρα.
* **Περιεχόμενο:** Η συνεδρίαση περιλαμβάνει τον απολογισμό έργου της δημοτικής/περιφερειακής αρχής, τον προγραμματισμό για το επόμενο έτος, τα οικονομικά στοιχεία (προϋπολογισμός – απολογισμός), την πορεία των έργων και παρεμβάσεων, καθώς και τις δράσεις κοινωνικής πολιτικής, περιβάλλοντος, τεχνικών έργων κ.λπ. Επίσης, προβλέπονται ερωτήσεις και τοποθετήσεις παρατάξεων και πολιτών, εφόσον αυτό προβλέπεται από τον κανονισμό.
Η ετήσια αυτή συνεδρίαση δεν αντικαθιστά την τετραμηνιαία λογοδοσία, αλλά την συμπληρώνει, είναι ευρύτερη σε εύρος, υποχρεωτικά δημόσια και αφορά ετήσιο απολογισμό.
Η παράλειψη της υποχρεωτικής συνεδρίασης θεωρείται παράβαση καθήκοντος για τον πρόεδρο του συμβουλίου και μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο ελέγχου από τον Επόπτη Νομιμότητας (Άρθρα Ρ+6 και Ρ+50).