Αυξάνεται ο προϋπολογισμός για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών
Νέα απόφαση προβλέπει 1,479 δισ. ευρώ για την ενίσχυση προστασίας και αποκατάστασης μετά από θεομηνίες.
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’ 6060/13.11.2025 η απόφαση 186312 ΕΞ 2025, η οποία τροποποιεί την κοινή υπουργική απόφαση 43903/27.04.2022 για το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών. Η αναθεώρηση στοχεύει στην ενίσχυση του προϋπολογισμού και την προσαρμογή του προγράμματος στις αυξημένες ανάγκες που προκύπτουν από τη συχνότερη εμφάνιση και την εντεινόμενη φύση των φυσικών καταστροφών στη χώρα.
Με τη νέα απόφαση, ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος αναπροσαρμόζεται και ανέρχεται πλέον στο ποσό των 1.479.000.000 ευρώ. Αυτό το ποσό εντάσσεται στην προτεραιότητα «Πρόληψη και Διαχείριση Κινδύνων» του στόχου «Πράσινη Ανάπτυξη», στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης 2021–2025. Επαναβεβαιώνεται επίσης η δυνατότητα χρήσης ορίου υπερδέσμευσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 130 του ν. 4635/2019, για την κάλυψη επιπλέον αναγκών μετά από σοβαρές θεομηνίες.
Το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών, που θεσπίστηκε το 2022, έχει ως βασικούς στόχους την πρόληψη, την προετοιμασία και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας περιοχών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές. Επιδιώκει επίσης την ταχεία υλοποίηση έργων αποκατάστασης κρίσιμων υποδομών, όπως δίκτυα ύδρευσης, μεταφορών και αντιπλημμυρικά έργα, καθώς και τη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος διαχείρισης και συντονισμού με τη συμμετοχή όλων των αρμόδιων υπουργείων. Στην υλοποίησή του συμμετέχουν τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας. Η τροποποίηση εστιάζει στην ενίσχυση της χρηματοδοτικής βάσης, διατηρώντας αμετάβλητη τη φιλοσοφία, τους στόχους και τις διαδικασίες διαχείρισης του προγράμματος.
Η αναγκαιότητα της τροποποίησης προκύπτει από τη ραγδαία αύξηση των φυσικών φαινομένων υψηλής επικινδυνότητας, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες και σεισμοί. Στόχος είναι η διασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης για υφιστάμενα και μελλοντικά έργα, καθώς και η διατήρηση της συνοχής του προγράμματος με τις αναθεωρήσεις του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τροποποίηση δεν επηρεάζει το ύψος των καθαρών πρωτογενών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού για τα έτη 2025–2028.
Η δομή, το σύστημα διαχείρισης, η διάρκεια και οι περιοχές παρέμβασης του προγράμματος παραμένουν ως έχουν, όπως και όλες οι προηγούμενες τροποποιήσεις. Η μόνη ουσιαστική αλλαγή αφορά τη νέα διατύπωση της παρ. 5 του άρθρου 1 της αρχικής ΚΥΑ.
Για τους Δήμους και τις Περιφέρειες, το Ειδικό Πρόγραμμα Φυσικών Καταστροφών αποτελεί ένα κρίσιμο εργαλείο για άμεσες παρεμβάσεις μετά από θεομηνίες, για προληπτικά έργα που μειώνουν την επικινδυνότητα και ενισχύουν την κλιματική ανθεκτικότητα, καθώς και για την αποκατάσταση δημοτικών υποδομών με απλουστευμένες διαδικασίες. Η αύξηση του προϋπολογισμού αναμένεται να επιταχύνει την υλοποίηση έργων σε περιοχές που έχουν πληγεί επανειλημμένα.
Η τροποποίηση εντάσσεται στη συνολική προσπάθεια αναβάθμισης του συστήματος κρατικής αρωγής, που περιλαμβάνει την ενίσχυση των μηχανισμών αποζημιώσεων, τη βελτίωση του σχεδιασμού πρόληψης και την ενοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων υπό το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης.