Νέα επαναστατική τεχνολογία της NASA προειδοποιεί για τσουνάμι
Ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης εκμεταλλεύεται σήματα GPS για έγκαιρη ανίχνευση φυσικών καταστροφών, προσφέροντας πολύτιμο χρόνο αντίδρασης.
Τα τσουνάμι, τα απρόβλεπτα κύματα που σαρώνουν τις ακτές με αστραπιαία ταχύτητα, ενδέχεται σύντομα να μην αποτελούν τόσο μεγάλη απειλή. Η NASA, μέσω ενός καινοτόμου προγράμματος, έχει αναπτύξει μια ευφυή μέθοδο που εντοπίζει τις διαταραχές στον ωκεανό την ώρα που συμβαίνουν, προσφέροντας πολύτιμο χρόνο προειδοποίησης στις επικίνδυνες ζώνες.
Το σύστημα Guardian («Φρουρός»), που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, αξιοποιεί τα σήματα από τους δορυφόρους GPS. Συγκεκριμένα, μελετά τις διαταραχές που προκαλούνται στην ατμόσφαιρα, οι οποίες συνδέονται άμεσα με φαινόμενα όπως τα τσουνάμι. Όπως αναφέρει το BBC, αυτές οι ανεπαίσθητες αλλαγές στο σήμα GPS μπορούν να ανιχνευθούν σε πραγματικό χρόνο, υποδεικνύοντας την επικείμενη άφιξη ενός κύματος.
Η βασική αρχή πίσω από αυτή την τεχνολογία υπήρχε από τη δεκαετία του ’70, αλλά μόνο πρόσφατα έγινε εφικτή η υλοποίησή της. Η φύση έδωσε την αφορμή για την πρώτη ουσιαστική δοκιμή του συστήματος, μόλις μία ημέρα μετά την έναρξη της λειτουργίας του.
Πώς ακριβώς λειτουργεί; Ένα τσουνάμι στον ανοιχτό ωκεανό, αν και φαινομενικά μικρό (10-50 εκατοστά ύψος), μετακινεί τεράστιες ποσότητες νερού. Αυτή η κίνηση προκαλεί «κυματισμούς» στον αέρα, επηρεάζοντας με τη σειρά της την ιονόσφαιρα – ένα στρώμα της ατμόσφαιρας σε υψόμετρο 100-200 χιλιομέτρων. Οι διαταραχές αυτές στα σωματίδια της ιονόσφαιρας επηρεάζουν το σήμα των δορυφόρων GPS, δημιουργώντας μικροσκοπικές καθυστερήσεις που μπορούν να καταγραφούν.
Η ηφαιστειακή έκρηξη στη Τόνγκα το 2022, καθώς και ο σεισμός στην Ιαπωνία το 2011, άφησαν «αποτυπώματα» στην ιονόσφαιρα, τα οποία οι ειδικοί έχουν μετρήσει. Η τεχνολογία αυτή, με την ίδια λογική, μπορεί να ανιχνεύσει και άλλα καταστροφικά φαινόμενα, όπως εκρήξεις ηφαιστείων, μεγάλες κατολισθήσεις, υπόγειες πυρηνικές δοκιμές ή εκτοξεύσεις πυραύλων.
Μέχρι σήμερα, η ανίχνευση των τσουνάμι βασιζόταν κυρίως σε σημαδούρες στην ανοιχτή θάλασσα, οι οποίες ενεργοποιούνται μετά από σεισμούς. Ωστόσο, το νέο σύστημα της NASA υπόσχεται μια πιο άμεση και ακριβή μέθοδο προειδοποίησης.
Εν τω μεταξύ, και η Ευρώπη αναπτύσσει το δικό της σύστημα επιτήρησης, εστιάζοντας σε περιοχές που την αφορούν, όπως τον Ινδικό Ωκεανό.
Ο σεισμός των 8,8 Ρίχτερ στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα της Ρωσίας, που συνέβη τον περασμένο Ιούλιο, αποτελεί ένα πρόσφατο παράδειγμα της δύναμης των τσουνάμι. Με ταχύτητα 600 χιλιομέτρων την ώρα, τα κύματα εξαπλώθηκαν στον Ειρηνικό, καθιστώντας την έγκαιρη προειδοποίηση μια ζωτικής σημασίας υπόθεση.