Εννέα ερωτοαπαντήσεις για το νέο σύστημα Επικουρικής Ασφάλισης

Σουηδικό μοντέλο έρχεται στην Επικουρική Ασφάλιση, με τη δημιουργία «ατομικών κουμπαράδων» για τους νέους ασφαλισμένους.

Ουσιαστικά, θα δημιουργηθούν επενδυτικά χαρτοφυλάκια όπου –με επιλογή του ασφαλισμένου και ανάλογα με το προφίλ του– θα επενδύονται τα κεφάλαια του «κουμπαρά».

Παράλληλα, θα υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας, με το κράτος να εγγυάται ότι η σύνταξη δεν θα είναι χαμηλότερη από τις εισφορές που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι.

To νέο σύστημα –που θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2022– παρουσίασαν ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης και ο υφυπουργός Πάνος Τσακλόγλου.

Η «Βραδυνή της Κυριακής» δημοσιεύει σήμερα απαντήσεις στα κυριότερα ερωτήματα των ασφαλισμένων για το νέο μοντέλο της Επικουρικής Ασφάλισης.

Ποιους αφορά το νέο σύστημα;

Το νέο σύστημα Επικουρικής Ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από 1ης Ιανουαρίου 2022 και είναι υπόχρεοι Επικουρικής Ασφάλισης (μισθωτοί Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, δικηγόροι και μηχανικοί).

Προαιρετικά –αν δηλαδή το επιθυμούν– μπορούν να ενταχθούν σε αυτό ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών οι οποίοι είτε δεν έχουν υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση (π.χ. ένας λογιστής) είτε είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υφιστάμενο σύστημα.

Ποιοι εξαιρούνται από το νέο σύστημα;

Οι εργαζόμενοι άνω των 35 ετών αλλά και οι συνταξιούχοι εξαιρούνται από τις προωθούμενες αλλαγές. Οι υφιστάμενες συντάξεις και οι συντάξεις των ασφαλισμένων που θα αποχωρήσουν με το ισχύον σύστημα, θα εξακολουθήσουν να υπολογίζονται με βάση τους υφιστάμενους κανόνες και δεν πρόκειται να θιγούν. Από τη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση δεν επηρεάζονται ούτε η καταβολή ούτε το ύψος των επικουρικών συντάξεων του υφιστάμενου συστήματος.

Σε ποιο ύψος διαμορφώνονται οι εισφορές;

Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή, 6% για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολούμενους.

Πώς θα γίνεται η διαχείριση των ατομικών «κουμπαράδων»;

Η διαχείριση των ατομικών αυτών λογαριασμών –των ατομικών «κουμπαράδων» – θα γίνεται μέσω ενός νέου δημοσίου φορέα –ενός νέου Ταμείου– που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες. Θα δημιουργηθεί περιορισμένος αριθμός προσεκτικά σχεδιασμένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων, όπου –με επιλογή του ασφαλισμένου και ανάλογα με το προφίλ του– θα επενδύονται τα κεφάλαια του «ασφαλιστικού κουμπαρά».

Πώς θα ελέγχουν οι ασφαλισμένοι τον ατομικό τους «κουμπαρά»;

Κάθε εργαζόμενος θα μπορεί να έχει τον πλήρη έλεγχο των εισφορών του και των αποδόσεών τους μέσω πρόσβασης από το κινητό ή/και τον υπολογιστή του ανά πάσα στιγμή, όπως συμβαίνει και με το e-banking.

Το νέο σύστημα θα επηρεάζει το ύψος των συντάξεων;

Σύμφωνα με παραδείγματα που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας, οι νέες ρυθμίσεις οδηγούν σε καλύτερες συντάξεις. Ενδεικτικά δόθηκαν στη δημοσιότητα δύο παραδείγματα:

α) Σήμερα, στα 353 ευρώ διαμορφώνεται η ενιαία επικουρική σύνταξη για εργαζόμενο ιδιωτικού τομέα με μισθό 1.500 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης. Η μηνιαία επικουρική σύνταξη θα πάει στα 505 ευρώ με το νέο σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με το μέσο όρο των αποδόσεων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ – περίοδος αναφοράς 2008-2018). Και μπορεί να φτάσει τα 594 ευρώ με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών – περίοδος αναφοράς 2003-2020).

β) Σήμερα στα 153 ευρώ διαμορφώνεται η ενιαία επικουρική σύνταξη για εργαζόμενο ιδιωτικού τομέα με μισθό 650 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης. Η μηνιαία επικουρική σύνταξη θα πάει στα 219 ευρώ με το νέο σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με το μέσο όρο των αποδόσεων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ – περίοδος αναφοράς 2008-2018). Και μπορεί να φτάσει τα 257 ευρώ με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών – περίοδος αναφοράς 2003-2020).

Πώς θα γίνεται η διαχείριση των εισφορών;

Το Ταμείο που θα διαχειρίζεται τις εισφορές θα ονομάζεται ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης) και θα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Το ΤΕΚΑ θα υπόκειται σε ισχυρή κρατική εποπτεία και θα επενδύει με αυστηρά και διαφανή κριτήρια.

Τι δείχνουν τα στοιχεία για το «μέλλον» των συντάξεων;

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, η αναλογία ασφαλισμένων προς συνταξιούχους επικουρικής ασφάλισης από 2,6 που ήταν το 2020, θα υποχωρήσει στο 1,7 το 2050. Δηλαδή, το 2050 1,9 εκατ. συνταξιούχοι θα μοιράζονται τις εισφορές 3,2 εκατ. ασφαλισμένων. Ως αποτέλεσμα, προβλέπεται ότι η μέση επικουρική σύνταξη θα μειωθεί από 16% του μέσου μισθού που είναι σήμερα, σε λιγότερο από 10% το 2050.

Επομένως, όπως τονίστηκε από το υπουργείο, η μεταρρύθμιση του συστήματος Επικουρικής Ασφάλισης απαντά στην πρόκληση της γήρανσης του πληθυσμού, αξιοποιώντας μοντέλα ευρωπαϊκών χωρών (όπως η Σουηδία, η Δανία κ.ά.). Στόχος είναι η ενίσχυση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, με σαφές αναπτυξιακό πρόσημο και η δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε οι νέοι να πάρουν καλύτερες συντάξεις.

Ποιο θα είναι το «κόστος» της μετάβασης στο νέο σύστημα;

Το κόστος μετάβασης εκτιμάται σε 300 εκατ. ευρώ –κατά μέσο όρο– κάθε χρόνο για την πρώτη 10ετία εφαρμογής του νέου συστήματος. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, για τη συνολική περίοδο αναφοράς (2022-2070) η πραγματική μέση ετήσια επιβάρυνση του προϋπολογισμού υπολογίζεται στα 120 εκατ. ευρώ (6 δισ. ευρώ σωρευτικά). Το ποσό αυτό –σύμφωνα με το υπουργείο– προκύπτει εάν από το ταμειακό κενό αφαιρεθούν τα πρόσθετα δημοσιονομικά έσοδα που θα προκύψουν από τη μεταρρύθμιση.