Κώστας Καραμανλής: Η Δημοκρατία απαιτεί θεσμούς, ειλικρίνεια και σωστό δημόσιο λόγο

Στην εκδήλωση για τη συμπλήρωση 15 ετών από την ίδρυση της εφημερίδας «Δημοκρατία», τον λόγο πήρε ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, ο οποίος εστίασε στην έννοια της Δημοκρατίας, τονίζοντας πως για την εύρυθμη λειτουργία της απαιτείται η ορθή λειτουργία των θεσμών και η εμπιστοσύνη των πολιτών.

Σύμφωνα με τον κ. Καραμανλή, η Δημοκρατία «απαιτεί σοβαρότητα, νηφαλιότητα, μετριοπάθεια και υπευθυνότητα από όλους». Επισήμανε δε πως η ποιότητα της δημοκρατίας δεν υπονομεύεται από μία μεμονωμένη πράξη, αλλά από τη σωρευτική επίδραση πολλών μικρών παρεκκλίσεων.

Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στο κύρος της Δικαιοσύνης, χαρακτηρίζοντάς το ως το θεμέλιο της εμπιστοσύνης των πολιτών, ενώ τόνισε ότι η πίστη σε μια ανεξάρτητη και αδέκαστη δικαιοσύνη είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Ο κ. Καραμανλής έθιξε επίσης την υποβάθμιση του δημόσιου λόγου ως ένα σοβαρό σύμπτωμα της θεσμικής κρίσης. Περιέγραψε πώς ο πολιτικός διάλογος έχει μετατραπεί σε επικοινωνιακό θέαμα, με την επιχειρηματολογία να δίνει τη θέση της στη συνθηματολογία, και την αντιπαράθεση ιδεών να πνίγεται στον θόρυβο των υπερβολών, των κατηγοριών, των ύβρεων και των θεωριών συνωμοσίας. Αυτή η εξέλιξη, όπως ανέφερε, αφαιρεί την ουσία και τη δύναμη του δημόσιου λόγου να προσφέρει λύσεις.

Επιπλέον, ο πρώην πρωθυπουργός υπογράμμισε τον ρόλο του Κοινοβουλίου, το οποίο, όπως τόνισε, δεν πρέπει να είναι απλώς χώρος τυπικών διαδικασιών, αλλά ο τόπος διεξαγωγής ουσιαστικού διαλόγου, αντιπαράθεσης ιδεών και προγραμμάτων, νομοθέτησης και ελέγχου της εκτελεστικής εξουσίας. Η υποβάθμιση του ρόλου του αποτελεί πλήγμα στην ποιότητα της δημοκρατίας.

Σχετικά με τις εξεταστικές επιτροπές, άφησε αιχμές για τη λειτουργία τους, επισημαίνοντας ότι η Βουλή απαξιώνεται στα μάτια των πολιτών όταν νιώθουν ότι αυτές λειτουργούν προσχηματικά ή παρελκυστικά. Ο κίνδυνος, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν προέρχεται από εκτροπές, αλλά από την αργόσυρτη, υπόγεια ολίσθηση προς την ανοχή φαινομένων υποβάθμισης των κανόνων.

Ο κ. Καραμανλής αναφέρθηκε και στο ζήτημα των υποκλοπών, τονίζοντας ότι η ποιότητα της δημοκρατίας κινδυνεύει όταν η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης τίθεται υπό αμφισβήτηση. Εξέφρασε την άποψη ότι η δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων δεν έπεισε ότι δόθηκαν απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα, τη σκοπιμότητα και τις εγκρίσεις. Τα αναπάντητα ερωτήματα, παρά την παρέλευση του χρόνου, αφήνουν τη σκιά της αμφισβήτησης στη λειτουργία της Δικαιοσύνης.

Ένα ακόμη καίριο ζήτημα για την ποιότητα της δημοκρατίας, κατά τον πρώην πρωθυπουργό, είναι η έγκυρη, ακριβής και αμερόληπτη ενημέρωση, η οποία αποτελεί αναγκαίο όρο για την ελεύθερη επιλογή. Υπογράμμισε τους κινδύνους αποπροσανατολισμού, παραπληροφόρησης και fake news που προκύπτουν από τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και τον ρόλο της προπαγάνδας. Τόνισε την απαράβατη αρχή ότι η σωστή πληροφόρηση οδηγεί τους πολίτες σε καλύτερες αποφάσεις, και ότι το μέγα ζήτημα δεν είναι η ταχύτητα διάδοσης, αλλά η δυνατότητα απόκρυψης ή υποβάθμισης της πληροφορίας. Η αποστολή του τύπου, κατέληξε, είναι να ελέγχει αυστηρά, όχι να εξωραΐζει ή να λιβανίζει τις εξουσίες.

Αναφερόμενος στον πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος επίσης μίλησε στην εκδήλωση, ο κ. Καραμανλής εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία ενός πολιτικού με τον οποίο, παρά τις διαφορές τους, τους ενώνουν η πίστη στο δημοκρατικό πολίτευμα, ο πολιτισμένος διάλογος, ο σεβασμός στην άλλη άποψη, η αγάπη για την πατρίδα και την υψηλή πολιτική, και η αγάπη για τη Θεσσαλονίκη.

Τέλος, απευθυνόμενος στον σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή, ο οποίος τιμήθηκε στην εκδήλωση, ο κ. Καραμανλής τον συνεχάρη για το έργο του, μιλώντας για έναν δημιουργό που ζωντανεύει την Ελλάδα της πίστης, της αυτοπεποίθησης, του πολιτισμού, της γλώσσας και της εθνικής υπερηφάνειας. Σχολιάζοντας τη νέα ταινία του σκηνοθέτη για τον Ιωάννη Καποδίστρια, εκτίμησε ότι θα καθηλώσει και θα εμπνεύσει, θυμίζοντας τα δεινά της διχόνοιας και τα επίχειρα της εξάρτησης από ξένα συμφέροντα.