Η Ελλάδα ως πηγή έμπνευσης για την ψηφιακή διακυβέρνηση στην Ευρώπη

Το Πανεπιστήμιο Hertie του Βερολίνου αναγνώρισε τον υπουργό Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, ως «μία από τις πλέον επιδραστικές φωνές της Ευρώπης για την ψηφιακή διακυβέρνηση και την μεταρρύθμιση του κράτους». Η παρουσίαση αυτή έγινε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης με τίτλο «Μαθαίνοντας από το ελληνικό μοντέλο: Μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα και ευρωπαϊκή ψηφιακή κυριαρχία». Ο κ. Πιερρακάκης είχε προηγουμένως πραγματοποιήσει σημαντικές συναντήσεις, μεταξύ άλλων, με τον Γερμανό ομόλογό του και αντικαγκελάριο Λαρς Κλινγκμπάιλ (SPD) και τον υπουργό Ψηφιακού Μετασχηματισμού Κάρστεν Βιλντμπέργκερ.

Στην κοινή εκδήλωση των Hertie School of Governance και Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο κ. Πιερρακάκης και η Πρύτανης των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Hertie, Τούριντ Χούστεντ, καθηγήτρια Δημόσιας Διοίκησης, ανέδειξαν τις προκλήσεις της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην κρίσιμη σημασία της ψηφιακής μετάβασης.

«Η στρατηγική μας είναι η υλοποίηση», τόνισε κατ’ επανάληψη ο υπουργός, απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με την έναρξη του ψηφιακού μετασχηματισμού σε ένα δύσκολο περιβάλλον. «Αντιληφθήκαμε ότι έπρεπε να κάνουμε τα δύσκολα πράγματα στην αρχή. Η στρατηγική μας ήταν η υλοποίηση. Καταλάβαμε ότι ο μόνος τρόπος ήταν να υλοποιούμε το ένα έργο μετά το άλλο και να παράγουμε αποτέλεσμα. Πολλά έπρεπε να γίνουν γρήγορα. Και μετά ήρθε η πανδημία – μια τεράστια κρίση, η οποία μπορεί να μετατραπεί σε καταλύτη. Αρχίσαμε να υλοποιούμε με τεράστια ταχύτητα, προκαλώντας θετικό σοκ στους πολίτες. Αυτό δημιούργησε θετική ατμόσφαιρα και εντός της δημόσιας υπηρεσίας», εξήγησε, αναφερόμενος στα πρώτα βήματα του νεοσύστατου το 2019 υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής. Τόνισε επίσης την αναγκαιότητα ανάληψης ευθύνης για την υλοποίηση μιας πολιτικής από την κυβέρνηση. «Πρέπει να έχεις ένα σχέδιο. Πρέπει να έχεις μια συγκεκριμένη άποψη για τη χώρα σου, πού θέλεις να την πας. Και μετά θα πρέπει να αναλάβεις την ευθύνη αυτής της ιδέας, να την υιοθετήσεις (…) Σπας Αβγά, κάνεις ομελέτα», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για έμπνευση. «Κάποια πράγματα είναι δεδομένο ότι πρέπει να γίνουν», πρόσθεσε, αναφερόμενος σε ισορροπημένα δημοσιονομικά, χαμηλό χρέος και υψηλή ανάπτυξη, αλλά τονίζοντας ότι ο τρόπος εφαρμογής της ατζέντας μιας κυβέρνησης είναι θεμελιωδώς δικός της. Αυτή, όπως σημείωσε, αποτέλεσε ουσιαστική διαφορά στην πολιτική μετά το 2019: μια κυβέρνηση που υιοθετούσε και αναλάμβανε πλήρως την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων που υλοποιούσε.

Απευθυνόμενος προς τη Γερμανία και την Ευρώπη, ο Κυριάκος Πιερρακάκης, χαριτολογώντας, απέφυγε τον όρο «μαθήματα» προτιμώντας την «έμπνευση», καθώς η «ύβρις» είναι ελληνική λέξη. «Μπορεί να βρει κανείς έμπνευση σε απίθανα σημεία», είπε, διευκρινίζοντας ότι καμία χώρα δεν μπορεί να αντιγράψει πλήρως ένα επιτυχημένο μοντέλο άλλης, λόγω των διαφορετικών δεδομένων. «Είναι σημαντικό να αντιληφθεί κανείς ότι πρέπει να αλλάξει ορισμένα πράγματα στο μοντέλο του. Αυτό το καταλάβαμε. Το μοντέλο μας ήταν αυτό μιας χώρας όπου η ανάπτυξη βασίζεται στην κατανάλωση, με περιορισμένες εξαγωγές, χαμηλό δείκτη επενδύσεων, μιας χώρας εσωστρεφούς και μπλοκαρισμένης σε ό,τι αφορά την ικανότητα για μεταρρυθμίσεις», εξήγησε, αναφέροντας ότι πολλές από τις επιτευχθείσες μεταρρυθμίσεις ανήκουν στο πολιτικό ρεπερτόριο της δεκαετίας του ’80, όπως το πρόσφατο άνοιγμα στην ανώτατη εκπαίδευση. Τόνισε ότι η Γερμανία πρέπει να χαράξει τη δική της ατζέντα μεταρρυθμίσεων και επαίνεσε την απόφαση ίδρυσης Υπουργείου Ψηφιακού Μετασχηματισμού. «Χρειάζεται μια σχεδιασμένη αρχιτεκτονική στον τρόπο που το κράτος εξυπηρετεί τον πολίτη του. Το θέμα δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η διαχείριση, η πρόβλεψη υπηρεσιών και η υλοποίηση», δήλωσε, επισημαίνοντας ότι συχνά η δυσκολία δεν είναι η χρηματοδότηση, αλλά η δυνατότητα «ξεκλειδώματός» της μέσω της πολιτικής.

Ως πρότυπο και στόχο για την ψηφιακή πολιτική, ο κ. Πιερρακάκης ανέφερε την Εσθονία, όπου σχεδόν όλες οι συναλλαγές πολίτη-δημοσίου είναι ηλεκτρονικές. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι οι συνθήκες ήταν διαφορετικές για την Εσθονία, η οποία ουσιαστικά επανιδρύθηκε θεσμικά μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. «Μάθαμε από πολλές χώρες και τελικά αναπτύξαμε τη δική μας πολιτική», δήλωσε, αναφερόμενος στις 2.205 ψηφιοποιημένες υπηρεσίες τα τελευταία πέντε χρόνια και στις 5.500 που απομένουν. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένης ψηφιακής πολιτικής, ανέφερε την εισαγωγή της τεχνολογίας στο φορολογικό σύστημα, η οποία έχει συμβάλει στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, τονίζοντας ότι βασικός γνώμονας είναι η παρακολούθηση των αναγκών του πολίτη και η παροχή της αντίστοιχης υπηρεσίας.

Τον Κυριάκο Πιερρακάκη προλόγισαν η πρόεδρος του Hertie School of Governance, Κορνέλια Βολ, η οποία μίλησε για «αξιοθαύμαστες τάσεις» στα δημοσιονομικά της Ελλάδας και «εντυπωσιακά επιτεύγματα» στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής, δηλώνοντας ότι «η Γερμανία έχει πολλά να μάθει από την ελληνική εμπειρία». Μαζί της ήταν ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων και Fellow στο Hertie, Κώστας Μπακογιάννης, ο οποίος χαρακτήρισε τον κ. Πιερρακάκη ως το «λαμπρό αστέρι της ελληνικής πολιτικής και της ελληνικής δημόσιας διοίκησης».

Στο πλαίσιο της επίσκεψής του στο Βερολίνο, ο κ. Πιερρακάκης είχε συναντήσεις με τον ομόλογό του Λαρς Κλινγκμπάιλ και τον υπουργό Ψηφιακού Μετασχηματισμού Κάρστεν Βιλντμπέργκερ. Επιπλέον, είχε πρόγευμα εργασίας με στελέχη του Ιδρύματος Konrad Adenauer και μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), όπου παρουσίασε την ιστορία ανάκαμψης της Ελλάδας και τη στρατηγική εξόδου από την κρίση. Επισκέφθηκε επίσης την Bundestag, όπου συνομίλησε με τον επικεφαλής της Γερμανοελληνικής Ομάδας Φιλίας, Τόμας Ράχελ, και άλλα μέλη. «Είναι ανάγκη να ενώσουμε δυνάμεις, αξιοποιώντας συνδυαστικά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε χώρας και διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον που θα ενισχύει την καινοτομία, την παραγωγική βάση και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης», υπογράμμισε ο υπουργός, περιγράφοντας τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας ως «πιο ισχυρές από ποτέ».