28η Οκτωβρίου: Υποχρεωτική αργία από φέτος – Πώς αμείβεται για τους εργαζόμενους
Ο νόμος 4808/2021, μεταξύ των άλλων έφερε σημαντικές αλλαγές και στα θέματα των αργιών στον ιδιωτικό τομέα, όπως:
• Μετατροπή της αργίας της 28ης Οκτωβρίου από προαιρετική σε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ,
• την καθιέρωση στον ιδιωτικό τομέα δύο ακόμη αργιών, που μέχρι 18.6.2021 ήταν αργίες μόνο για το ευρύτερο δημόσιο και για ορισμένους κλάδους του ιδιωτικού τομέα, με πρόβλεψη κλαδικών ΣΣΕ και κατ΄ έθιμον αργίες για τον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα, καθώς και
• την εξουσιοδότηση του ΑΣΕ να εισηγείται στον Υπουργό εργασίας την καθιέρωση ή την κατάργηση αργιών.
Ειδικότερα έχουμε τα παρακάτω:
1. Για την 28η Οκτωβρίου
Με το άρθρο 60 του Ν. 4808/21 «καθορίζονται οι ημέρες υποχρεωτικής αργίας». Στο εν λόγω άρθρο απαριθμούνται οι εορτές -αργίες και μεταξύ αυτών των εορτών περιλαμβάνεται και η 28η Οκτωβρίου, η οποία κατά τις ισχύουσες μέχρι δημοσιεύσεως του νόμου αυτού διατάξεις, ήταν προαιρετική αργία.
Όπως είναι γνωστό, η μόνη διαφορά της προαιρετικής αργίας από τις υποχρεωτικές αργίες συνίστατο στο δικαίωμα του εργοδότου να απασχόληση κατά την ημέρα αυτή νομίμως τους μισθωτούς του.
Κατά τα λοιπά, και η 28η Οκτωβρίου περιλαμβάνεται, μαζί με τις υπόλοιπες 6 εορτές, στο άρθρο 2 παρ. 2 του ΝΔ 3755/57, στις παρ. 1 και 3 του οποίου ορίζεται αντιστοίχως, ότι στους απασχολουμένους κατά τις 7 αργίες οφείλεται προσαύξηση 75%, ενώ στους μη απασχολουμένους και αμειβομένους με ημερομίσθιο, οφείλεται το ημερομίσθιό τους.
Το άρθρο 2 του ΝΔ 3755/57, όπως τροποποιήθηκε (η παρ. 2) με το άρθρο 1 του ΝΔ 147/73 και εν συνεχεία όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 435/76 και συμπληρώθηκε με τους Ν. 4468/17 και 4554/18, ορίζει τα εξής:
«1. Μισθωτοί, απασχολούμενοι κατά τας Κυριακάς και τας κατωτέρω αναφερομένας εορτάς, δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, της υπό των υπ’ αριθμ. 8900/46 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, ως αυθεντικώς ηρμηνεύθη δια της υπ’ αριθμ. 25825/51 τοιαύτης προβλεπομένης προσαυξήσεως εξ 75%, κατά τα υπό των εν λόγω αποφάσεων, ως αύται ισχύουν σήμερον, οριζόμενα.
2. Ως εξαιρέσιμοι εορταί, καθ’ ας παρέχεται η κατά τα ανωτέρω προσαύξησις, νοούνται: α) η της 25ης Μαρτίου, β) η της Δευτέρας του Πάσχα, γ) η της 1ης Μαΐου, δ) η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου), ε) η της 28ης Οκτωβρίου, στ) η της Γεννήσεως του Χριστού (25η Δεκεμβρίου) και ζ) η της 26ης Δεκεμβρίου. Εκ τούτων κατά την 28ην Οκτωβρίου, η απασχόλησις των μισθωτών απόκειται αποκλειστικώς εις την διακριτικήν εξουσίαν του εργοδότου.
3. Εις τους επί ημερομισθίω αμειβομένους μισθωτούς, τους μη απασχοληθέντας εκ λόγων μη οφειλομένων εις τούτους κατά τας εν παραγρ. 2 ημέρας, καταβάλλεται δι’ εκάστην τούτων ποσόν ίσον προς το ημερομίσθιόν των, άνευ ετέρας προσαυξήσεως».
Με βάση όσα πιο πάνω αναπτύχτηκαν σύμφωνα με τα παραπάνω, η 28η Οκτωβρίου ανήκει, πλέον, στις υποχρεωτικές εξαιρέσιμες εορτές, και κατά την ημέρα αυτή, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκτός εκείνων που λειτουργούν νομίμως κατά τις Κυριακές.
Συνεπώς:
I. Οι μισθωτοί που δεν θα απασχοληθούν κατά την 28η Οκτωβρίου, για λόγους που δεν οφείλονται στους ίδιους και οι οποίοι:
i. Αμείβονται με ημερομίσθιο, θα λάβουν το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους, χωρίς καμία προσαύξηση.
ii. Αμείβονται με μηνιαίο μισθό δεν λαμβάνουν πρόσθετη αμοιβή πέραν του μισθού τους.
II. Οι μισθωτοί που θα απασχοληθούν κατά την ημέρα αυτή, δικαιούνται να λάβουν:
i. Αν μεν αμείβονται με ημερομίσθιο, το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους (πιο σωστά θα λέγαμε, τόσα ωρομίσθια όσες οι ώρες απασχολήσεώς τους) και προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους, ενώ
ii. Αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό,
α. Αν μεν πρόκειται για μισθωτούς επιχειρήσεων που λειτουργούν νομίμως κατά τις Κυριακές (σύμφωνα με το ΒΔ 748/66), μόνον προσαύξηση 75%, που θα υπολογισθεί επί του νομίμου ωρομισθίου τους, για όσες ώρες απασχοληθούν, και όχι και άλλη αμοιβή, διότι η αμοιβή τους για την απασχόληση κατά την αργία θεωρείται ότι περιλαμβάνεται στον μηνιαίο μισθό τους, ήτοι:
ενώ
β. αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας, οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό θα λάβουν εκτός από την προσαύξηση 75% επί του νομίμου ωρομισθίου τους για όσες ώρες απασχοληθούν, και το 1/25 του καταβαλλομένου μισθού τους (ακριβέστερα, τόσα ωρομίσθια όσες ώρες εργασθούν, αφού το 1/25 του μισθού αντιστοιχεί στο πλήρες συμβατικό ωράριο της εξαήμερης εργασίας ήτοι 6 ώρες και 40 λεπτά ή άλλως 6,667 ώρες, ήτοι:
2. Για την καθιέρωση στον ιδιωτικό τομέα δύο ακόμη αργιών
Επίσης με το άρθρο 60 του Ν. 4808/21 καθιερώνονται και δύο νέες ημέρες υποχρεωτικής αργίας:
• Η 1η Ιανουαρίου (Πρωτοχρονιά) και
• Η 6η Ιανουαρίου (Θεοφάνεια).
Οι εορτές αυτές -επανάληψη της ίδιας παράλειψης που έγινε και με την καθιέρωση ως αργίας της 26ης Δεκεμβρίου 2017- δεν περιλαμβάνονται και στο ειδικό ΝΔ 3755/57 που προβλέπει, ως ήδη αναφερθεί, την προσαύξηση 75% για όσους απασχολούνται και την καταβολή ημερομισθίου για όσους (ημερομισθίους) δεν απασχολούνται, ενώ στον Νόμο 4808/21 ουδέν αναφέρεται περί αμοιβής.
Ελπίζουμε ότι θα υπάρξει σχετική συμπληρωματική ρύθμιση, μέχρι το τέλος του έτους και πριν την έλευση του νέου έτους που θα έχει εφαρμογή η διάταξη για τις δύο αυτές εορτές, ώστε να χορηγηθεί η σχετική προσαύξηση και η αμοιβή και για την Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνεια και να μην είναι ουσιαστικά δώρον άδωρον .
Το προηγούμενο, με την ένταξη της 26ης Δεκεμβρίου στις υποχρεωτικές εορτές ανέδειξε το έγκριτο ΔΕΝ -όπως ήδη έκανε και για τις εν λόγω αργίες- και εν τέλει ρυθμίστηκε.
3. Καθιέρωση ή κατάργηση αργιών με απόφαση του Υπουργού Εργασίας
Με αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που εκδίδονται μετά από γνωμοδότηση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (Α.Σ.Ε.) και δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορούν να ορίζονται και άλλες εορτές, μέχρι πέντε (5) κατ` έτος, ως ημέρες υποχρεωτικής ή προαιρετικής αργίας ανά την επικράτεια. Εφόσον πρόκειται για τοπικές αργίες, η αρμοδιότητα ανήκει στους περιφερειάρχες. Με την ίδια διαδικασία δύναται να καταργούνται ή να αλλάζουν οι προβλεπόμενες αργίες.