Φορολογικές δηλώσεις 2021: Οι νέοι κωδικοί και οι φοροελαφρύνσεις

Τα εκκαθαριστικά των φετινών φορολογικών δηλώσεων φέρνουν επιστροφές φόρων σε περίπου 1.700.000 εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα.

Επίσης, θα φέρουν και κάθετη πτώση έως και 80% στις φορολογικές επιβαρύνσεις περισσοτέρων από 1.900.000 μικρομεσαίων επιχειρηματιών, ελευθέρων επαγγελματιών και ιδιοκτητών εκμισθούμενων ακινήτων.

Βασική αιτία θα είναι οι εισοδηματικές απώλειες που υπέστησαν οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι κατά τη διάρκεια του 2020, λόγω των περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν για τον κορωνοϊό.

Επιπλέον, με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι θα καταστούν για πρώτη φορά δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων που χορηγούνται με βάση εισοδηματικά κριτήρια ή να λάβουν αυξημένα τα επιδόματα αυτά αν είναι ήδη δικαιούχοι, ενώ ταυτόχρονα θα γίνουν και δικαιούχοι μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ.

Σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο, στην κατοχύρωση δικαιωμάτων είσπραξης μεγάλων επιστροφών φόρου ή στη σημαντική μείωση των χρεώσεων φόρου στα εκκαθαριστικά των φετινών φορολογικών δηλώσεων θα συμβάλουν όχι μόνο οι εισοδηματικές απώλειες που προκάλεσε ο κορωνοϊός, αλλά και:

• Οι μειώσεις των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων κι οι αυξήσεις στα αφορολόγητα όρια εισοδήματος για τα εξαρτώμενα τέκνα των μισθωτών και των κατ’ επάγγελμα αγροτών που ισχύουν για τα εισοδήματα του 2020.

• Η μη επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα εισοδήματα του 2020 τα οποία δεν προέρχονται από μισθούς και συντάξεις.

• Η μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος από το 100% στο 55% για όλους τους επιχειρηματίες, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες

• Η μη εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και η μη επιβολή πρόσθετων φόρων λόγω μη κάλυψης του 30% των εισοδημάτων με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών, δύο μέτρα πρόσφατα νομοθετηθέντα που προβλέπεται να ισχύσουν υπό προϋποθέσεις για όσους φορολογούμενους θεωρούνται ότι επλήγησαν οικονομικά πέρυσι από τον κορωνοϊό.

Στην αύξηση του αριθμού των δικαιούχων κοινωνικών επιδομάτων και απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ, καθώς επίσης και στην αύξηση των ποσών των κοινωνικών επιδομάτων που θα λάβουν οι ήδη δικαιούχοι θα συμβάλει η απόφαση της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών και της Διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να μη συνυπολογιστούν στα συνολικά οικογενειακά εισοδήματα εκατομμυρίων φορολογουμένων οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, οι επιστρεπτέες προκαταβολές και οι λοιπές έκτακτες εισοδηματικές ενισχύσεις που έλαβαν πέρυσι ως «πληττόμενοι» οικονομικά από την εξάπλωση του κορωνοϊού.

Από χθες η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος τέθηκε σε λειτουργία από την ΑΑΔΕ, οπότε οι φορολογούμενοι έχουν στη διάθεσή τους τα νέα φορολογικά έντυπα Ε1, Ε2 και Ε3 και μπορούν, πλέον, να υποβάλουν τις δηλώσεις τους. Συνολικά, περισσότεροι από 8,9 εκατομμύρια φορολογούμενοι καλούνται να υποβάλουν δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2020 μέχρι τις 27 Αυγούστου του τρέχοντος έτους.

Τα γενικά και τοπικά lockdowns που επιβλήθηκαν εντός του 2020 είχαν ως συνέπεια περισσότεροι από 1.700.000 μισθωτοί εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα να τεθούν σε αναστολή συμβάσεων εργασίας για χρονικά διαστήματα από 3 έως και 10 μήνες, πάνω από 1.500.000 ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι να αναστείλουν τη λειτουργία τους, για 5 έως και 7 μήνες τουλάχιστον μέσα στο 2020, ή να υπολειτουργούν τουλάχιστον για 9 μήνες μέσα στο προηγούμενο έτος, κατά τη διάρκεια των οποίων πραγματοποίησαν σημαντικά μειωμένους τζίρους. Επιπλέον, περισσότεροι από 400.000 ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων υποχρεώθηκαν για χρονικά διαστήματα από 6 έως και 10 μήνες μέσα στο 2020 να εισπράξουν ενοίκια μειωμένα κατά 40% ή και περισσότερο.

Όλοι αυτοί οι φορολογούμενοι επιβίωσαν οικονομικά χάρη στις διαφόρων κατηγοριών έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις που έλαβαν από το Δημόσιο, όπως οι αποζημιώσεις ειδικού σκοπού των 800 και των 534 ευρώ, τα ποσά της «επιστρεπτέας προκαταβολής», που κυμάνθηκαν από 1.000 έως και 350.000 ευρώ, οι συμψηφισμοί μειώσεων ενοικίων με τρέχουσες φορολογικές οφειλές και διάφορα άλλα έκτακτα και ειδικά επιδόματα.

Βάσει της υπ’ αριθμόν Α1118/26-5-2021 αποφάσεως του διοικητού της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή, με την οποία καθορίστηκαν οι οδηγίες για την υποβολή, συμπλήρωση και εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων όλες αυτές οι οικονομικές ενισχύσεις οι οποίες καταβλήθηκαν πέρυσι από το κράτος, με σκοπό τη μερική ή και την ολική αναπλήρωση των απολεσθέντων εισοδημάτων τόσων πολλών εργαζομένων και επιχειρήσεων, δεν θα υπαχθούν σε φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης, ενώ παράλληλα δεν θα συνυπολογιστούν καν στα ετήσια εισοδήματα των εν λόγω φορολογουμένων. Επιπλέον, όσοι φορολογούμενοι θεωρούνται «πληττόμενοι» από την επιδημία του κορονοϊού θα απαλλαγούν πλήρως -υπό ορισμένες προϋποθέσεις- από τα τεκμήρια διαβίωσης κι έτσι δεν θα προκύψουν γι’ αυτούς πρόσθετες διαφορές φορολογητέων εισοδημάτων λόγω τεκμηρίων.

Συνέπεια των παραπάνω εξελίξεων θα είναι περίπου 3.600.000 φορολογούμενοι, στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβάλουν φέτος, για το φορολογικό έτος 2020, να εμφανίσουν ποσά ετήσιων φορολογητέων εισοδημάτων σημαντικά μειωμένα σε σύγκριση με αυτά που εμφάνισαν πέρυσι, με τις δηλώσεις για τα εισοδήματα του 2019. Οι μειώσεις στα ετήσια φορολογητέα εισοδήματα για περίπου 3.600.000 φυσικά πρόσωπα εκτιμάται ότι θα είναι τουλάχιστον 30% και σε πολλές περιπτώσεις θα φθάσουν ή και θα υπερβούν το 50%! Εξαιτίας της εξέλιξης αυτής:

1) Θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των φορολογουμένων που θα καταστούν αυτόματα δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων και κοινωνικών παροχών, χορηγουμένων με βάση εισοδηματικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι, που μέχρι πέρυσι δεν ελάμβαναν κανένα κοινωνικό επίδομα επειδή τα ετήσια φορολογητέα εισοδήματά τους ήταν υψηλότερα από τα ανώτατα όρια ετήσιων εισοδημάτων μέχρι τα οποία αναγνωρίζεται το δικαίωμα είσπραξης των επιδομάτων αυτών και έτσι δεν πληρούσαν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια, θα καταστούν ξαφνικά φέτος δικαιούχοι τέτοιων επιδομάτων επειδή θα φανούν με βάση τις φορολογικές τους δηλώσεις ως έχοντες πολύ χαμηλά ετήσια φορολογητέα εισοδήματα, κατώτερα από τα εισοδηματικά όρια που έχουν νομοθετηθεί για τη χορήγηση των επιδομάτων.

2) Θα αυξηθούν κατά πολύ οι δικαιούχοι μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος που, μεταξύ άλλων, είχε κατά το προηγούμενο έτος «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» μέχρι 9.000 ευρώ. Το όριο αυτό προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.

Επιπλέον, στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστά 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ εφόσον, μεταξύ άλλων, σε κάθε περίπτωση το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ. Το όριο αυτό προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

Ποιοι θα ευνοηθούν από την εκκαθάριση

Επιπλέον, κατά την εκκαθάριση των δηλώσεων θα εφαρμοστούν επί των μειωμένων κατά 30% έως 50% φορολογητέων εισοδημάτων των 1.700.000 μισθωτών του ιδιωτικού τομέα και των 1.900.000 επιτηδευματιών, αγροτών και εισοδηματιών σημαντικά μειωμένοι συντελεστές φόρου, αυξημένα αφορολόγητα όρια για τα εξαρτώμενα τέκνα, απαλλαγές από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και μείωση στην προκαταβολή φόρου εισοδήματος. Ως εκ τούτου:

1) Θα αυξηθούν κατά πολύ οι περιπτώσεις μισθωτών εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα που θα είναι δικαιούχοι μεγάλων ποσών επιστροφών φόρου. Κι αυτό θα συμβεί επειδή κατά τη διάρκεια του 2020 οι μηνιαίες κρατήσεις φόρου εισοδήματος και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης επί των μισθών των εργαζομένων αυτών υπολογίστηκαν, όσους μήνες αυτοί εργάζονταν κανονικά, ωσάν οι αποδοχές τους να ήταν σε ετήσια βάση ίδιες με τα επίπεδα στα οποία είχαν διαμορφωθεί πριν ξεσπάσει η πανδημία του κορονοϊού.

Ομως τα ποσά των φόρων που αναλογούν στα -σημαντικά μειωμένα- ετήσια φορολογητέα εισοδήματα του 2020 είναι, τελικά, πολύ μικρότερα από αυτά που παρακρατήθηκαν συνολικά στη διάρκεια του 2020. Συνεπώς τα επιπλέον ποσά που παρακρατήθηκαν θα πρέπει να επιστραφούν από το Δημόσιο στους εργαζομένους με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που θα υποβάλουν φέτος.

2) Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι φορολογούμενοι με ατομικές επιχειρήσεις (έμποροι, βιοτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες) θα κληθούν, με τα εκκαθαριστικά των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, να πληρώσουν φόρους μειωμένους κατά 60% έως και πάνω από 80%.

3) Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων θα κληθούν, με τα εκκαθαριστικά των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, να πληρώσουν φόρους μειωμένους κατά 27% έως και 49% για τα «κουρεμένα» εισοδήματά τους από ενοίκια. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτης, ο οποίος το 2019 εισέπραττε κάθε μήνα ενοίκιο 2.000 ευρώ από επιχειρηματία μισθωτή, δήλωσε το 2020 στην εφορία συνολικό ετήσιο εισόδημα από ενοίκια 24.000 ευρώ (12 μήνες x 2.000 ευρώ ανά μήνα) και πλήρωσε φόρο εισοδήματος 6.000 ευρώ και ειδική εισφορά αλληλεγγύης 376 ευρώ. Δηλαδή πλήρωσε συνολικά 6.376 ευρώ.

Το 2020 ο ίδιος ιδιοκτήτης υποχρεώθηκε να εισπράξει μειωμένα κατά 40% τα ενοίκια 8 μηνών εκ του συνόλου των 12 μηνών του έτους, με αποτέλεσμα το ετήσιο εισόδημά του, το οποίο οφείλει φέτος να δηλώσει στην εφορία για το 2020, να είναι μειωμένο κατά 6.400 ευρώ ή κατά 26,67% και να έχει περιοριστεί στις 17.600 ευρώ. Για το εισόδημα του 2020 θα απαλλαγεί από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και τελικά θα κληθεί να πληρώσει μόνο φόρο εισοδήματος ύψους 3.760 ευρώ. Η συνολική φορολογική του επιβάρυνση θα είναι μειωμένη κατά 2.616 ευρώ ή κατά 43,6%.