Νέο “χαστούκι” από το Ισραηλ στην Τουρκια.
Yπό τον τίτλο «Σπειροειδής στρατηγική στην ανατολική Μεσόγειο: Ο Ισραηλινός επιτετραμμένος στην Τουρκία Roey Gilad απαντά» το περιοδικό Dogu Akdeniz Politik δημοσίευσε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο επιτετραμμένος του Ισραήλ στην Τουρκία, Roey Gilad, κατά την οποία απέρριψε το ενδεχόμενο υπογραφής συμφωνία ΑΟΖ Τουρκίας – Ισραήλ στην ανατολική Μεσόγειο.
Έχουμε ακούσει μερικές φωνές εδώ σχετικά με μια πιθανή συμφωνία θαλάσσιων συνόρων Τουρκίας-Ισραήλ. Υπό ποιες συνθήκες θα ήταν δυνατή αυτή η συμφωνία;
Διότι, εάν το Ισραήλ και η Τουρκία υπογράψουν μια τέτοια συμφωνία και οι δύο πλευρές θα αποκτήσουν περισσότερο χώρο από ό,τι διαθέτουν τώρα. Για παράδειγμα, η τρέχουσα συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και ‘Ε/Κ Διοίκησης Νότιας Κύπρου’ θα σας κάνει να χάσετε 4.600 τετραγωνικά μίλια. Αλλά εάν υπογράψετε με την Τουρκία, θα αποκτήσετε περισσότερο από 14.000 χλμ2 θαλάσσιου χώρου στην ανατολική Μεσόγειο.
Roey Gilad: «Φυσικά, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Çavuşoğlu επανέλαβε σε συνέντευξή του στο CNN Türk στις 18 Ιουνίου ότι το Ισραήλ θα πρέπει να παραιτηθεί από τη συμφωνία που υπεγράφη με την ‘Ε/Κ Διοίκησης Νότιας Κύπρου’ το 2010 εάν το Ισραήλ έχει αίτημα να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία. Σας ευχαριστώ για την ερώτηση, γιατί μας βοηθά να διευκρινίσουμε την κατάσταση. Προς το παρόν, με την πολιτική ένταση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ, το Ισραήλ δεν έχει καμία πρόθεση να εγκαταλείψει τη συμφωνία που έχει υπογραφεί με την Κύπρο ή να υπογράψει οποιαδήποτε συμφωνία με την Τουρκία. Έτσι απλά, αυτό δεν αποτελεί αξιοσημείωτο ζήτημα για εμάς».
Υπό ποιες συνθήκες μπορούν να αλλάξουν αυτές οι δηλώσεις;
Roey Gilad: «Με την αλλαγή της τρέχουσας πολιτικής ατμόσφαιρας. Νομίζω ότι το σοβαρό εμπόδιο σε όλα τα κοινά ενεργειακά έργα, όπως είναι ο αγωγός EastMed, η συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα ή ο Λεβιάθαν-Μερσίνη-Ceyhan, είναι τα πολιτικά εμπόδια. Στο σημερινό πολιτικό πλαίσιο, ελάχιστα μπορούν να επιτύχουν από κοινού το Ισραήλ και η Τουρκία».
Πώς αξιολογεί λοιπόν το Ισραήλ τις δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στη Μεσόγειο και τις κατηγορίες της Τουρκίας ότι έχει μετατραπεί σε αντι-τουρκική οργάνωση που έφτασε σε μια τέτοια συμφωνία όπως το έργο EastMed;
Roey Gilad: «Δυστυχώς, οι τρέχουσες ενέργειες και τα βήματα της Τουρκίας εκλαμβάνονται από το Ισραήλ, την Ιερουσαλήμ – και όχι μόνο από το Ισραήλ – ως προκλητικές ενέργειες. Φερειπείν, η συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης είναι αμφίβολη από διεθνή άποψη, διότι το κοινοβούλιο της Λιβύης δεν την έχει υπογράψει ακόμη – και, επομένως, νομίζω ότι το καθεστώς της Λιβύης, ως προς τη συμφωνία, δεν έχει αποσαφηνιστεί νομικά. Το τουρκικό κοινοβούλιο το ενέκρινε, αλλά η Λιβύη δεν το ενέκρινε, ωστόσο έχει παραπεμφθεί στον ΟΗΕ. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι ο κύριος σκοπός της συμφωνίας είναι να αποτρέψει την πιθανότητα του έργου, το οποίο θα επεκταθεί από τον Λεβιάθαν στην Κύπρο, την Ελλάδα και από εκεί στην Ιταλία, και το οποίο είναι γνωστό ως αγωγός EastMed.
Τα Ηνωμένα Έθνη καθιστούν πολύ σαφές ότι κράτη που βρίσκονται στην ήπειρο και χωρίς υφαλοκρηπίδα δεν μπορούν να εμποδίσουν άλλα κράτη από το να χρησιμοποιούν τη θάλασσα για την κατασκευή αγωγών. Δεν έχουν δικαίωμα να ασκήσουν βέτο. Ο καθορισμός του αγωγού πρέπει να συμφωνηθεί με τη συναίνεση των ηπειρωτικών κρατών, αλλά το γεγονός της ύπαρξης του αγωγού δεν εξαρτάται από την Τουρκία ή τη Λιβύη».
Όμως η Τουρκία δεν είναι μεταξύ των κρατών που υπέγραψαν το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ.
Roey Gilad: «Όχι, αυτό που λέω είναι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία που πιστεύουν ότι η λεγόμενη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, που χωρίζει τη Μεσόγειο, αποτρέπει όλες τις δυνατότητες τοποθέτησης του αγωγού, που θα μεταφέρει μέσω Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ το φυσικό αέριο από τον Λεβιάθαν στην Αφροδίτη, και από εκεί στην Ευρώπη. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο».
Τι λέτε για τους ισχυρισμούς της Τουρκίας για την ‘τ/κ κυβέρνηση’; Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι η συμφωνία για τον EastMed αγνοεί τα δικαιώματα των ‘Τ/Κ’ στην περιοχή.
Roey Gilad: «Γνωρίζουμε πολύ καλά τα επιχειρήματα των Τούρκων. Μπορώ να σας πω ότι τα τελευταία 10 χρόνια, το Ισραήλ ανέπτυξε μια στρατηγική συνεργασία με την Ελλάδα, την ‘Ε/Κ Διοίκηση της Νότιας Κύπρου’ και την Αίγυπτο. Και είμαστε όλοι μέλη του Φόρουμ γνωστό ως ‘Φόρουμ Φυσικού Αερίου Νοτιοανατολικής Μεσογείου’. Με έδρα το Κάιρο, το Φόρουμ αποτελείται από τέσσερα μέλη, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την ‘Ε/Κ Διοίκηση της Νότιας Κύπρου’ και την Ελλάδα, καθώς και από ορισμένα κράτη παρατηρητές, όπως είναι η Ιταλία, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή. Κάθε φορά που η Κύπρος και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν προβλήματα με την Τουρκία, δεν έχουμε καμία πρόθεση αυτόματα να πολεμήσουμε με την Τουρκία, ούτε έχουμε ενδιαφέρον για κάτι τέτοιο.
Πρέπει να γίνει γνωστό ότι το Ισραήλ βρίσκεται πολύ κοντά στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο και λυπούμαστε για τις δραστηριότητες γεώτρησης κοντά στην Κύπρο, ίσως στο μέλλον κοντά στην Ελλάδα. Η Ιερουσαλήμ πιστεύει ότι αυτά τα βήματα θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν την ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύουμε ότι, όπως σε πολλά μέρη του κόσμου, τα αποθέματα υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να αποτελούν πηγή σταθερότητας και όχι αστάθειας. Όπως προανέφερα, τα βήματα της Τουρκίας σε αυτήν την ευαίσθητη περιοχή θεωρούνται τώρα ως αποσταθεροποιητικά σε πολλά μέρη του κόσμου και στην Ιερουσαλήμ».
Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός γεωπολιτικός σύμμαχος του Ισραήλ στον τομέα της ασφάλειας, κυρίως επειδή το Ισραήλ δεν αισθάνεται ασφαλές στην περιοχή όπου ιδρύθηκε. Τώρα βλέπουμε ότι οι ενεργειακές πολιτικές και η γεωπολιτική επίσης σχετίζονται με την Ανατολική Μεσόγειο. Πώς καθορίζετε, αυτές τις μέρες, τις ενεργειακές πολιτικές του Ισραήλ και ποιοι είναι οι βασικοί πυλώνες της ενεργειακής πολιτικής του, ειδικά για να μην προκληθεί περαιτέρω αστάθεια στην περιοχή μετά τη Συρία;
Roey Gilad: «Αυτή είναι μια πολύ ωραία ερώτηση. Για χρόνια, συζητούσαμε τη δυνατότητα δημιουργίας αγωγού με την Τουρκία που θα μετέφερε το φυσικό αέριο από τον Λεβιάθαν στην Μερσίνη και το Ceyhan και στη συνέχεια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Αυτή η επιλογή έχει πολλά οικονομικά πλεονεκτήματα. Η διαδρομή είναι μικρότερη, το βάθος της θάλασσας δεν είναι μεγάλο. Θα έλεγα ότι αποτελεί μια σοβαρή επιλογή από τεχνολογικής και οικονομικής άποψης. Ωστόσο, αυτό που βλέπω συχνά στους ανθρώπους είναι η έλλειψη πολιτικής ζωτικότητας. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες και την ένταση που συσσωρεύτηκε στην περιοχή τα τελευταία χρόνια – πιστεύουμε ότι η Τουρκία έχει μερίδιο σε αυτήν την ένταση – τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί μεταξύ Άγκυρας και Ιερουσαλήμ. Ούτε αγωγός ούτε συμφωνία μεταξύ Λεβιάθαν και Μερσίνης.
Φυσικά, εάν οι σχέσεις ήταν καλύτερες, πιστεύω ότι η ενέργεια θα ήταν πηγή σταθερότητας και όχι αστάθειας όπως είναι τώρα. Προσωπικά, πιστεύω ότι η Τουρκία και το Ισραήλ έχουν άλλα κοινά συμφέροντα. Πιστεύω ότι η Συρία -όχι για την ενέργεια, αλλά για τη γεωστρατηγική- είναι προς το κοινό συμφέρον και των δύο κρατών. Τα προβλήματα της Τουρκίας στη βόρεια Συρία και τα προβλήματα του Ισραήλ στα νότια της Συρίας είναι τα ίδια. Το κύριο πρόβλημα είναι ότι η έλλειψη πολιτικής σταθερότητας καλεί τα στρατεύματά σας στο βορρά και κάθε είδους ανεπιθύμητα στοιχεία αναγκάζουν τα στρατεύματά μας στο νότο, στη Συρία.
Δεν πρόκειται να σας πω ποιος βάζει σε δοκιμασία τις δυνάμεις σας και τις δυνάμεις μας γιατί καταγραφόμαστε, αλλά βασικά αυτοί που επιτίθενται στους στρατιώτες σας στο βορρά και στους δικούς μας στο νότο είναι οι ίδιοι. Πιστεύω λοιπόν ότι η Συρία είναι ένα σημαντικό μέρος των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, όταν καθορίζονται οι προϋποθέσεις».
Σε αυτό το πλαίσιο, ποιες είναι οι προσδοκίες του Ισραήλ από την Τουρκία για διασφάλιση σταθερότητας και ασφάλειας για όλες τις χώρες της περιοχής;
Roey Gilad: «Η Τουρκία θα ομαλοποιήσει πρώτα και κύρια τις σχέσεις με το Ισραήλ για να αποκτήσει πρόσβαση στον στρατηγικό διάλογο που είχαμε μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ πριν από χρόνια. Πρώτα ομαλοποιούμε και μετά θα προχωρήσουμε σε άλλα στάδια. Πριν από δύο χρόνια, η Τουρκία έστειλε τον Ισραηλινό απεσταλμένο πίσω στην Ιερουσαλήμ και σε ανταπόδοση, το Ισραήλ έστειλε τον Τούρκο απεσταλμένο εδώ. Έχουν επίσης σταλεί πρόξενοι στο Ισραήλ και την Ιερουσαλήμ. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, ο διάλογος μεταξύ της Άγκυρας και της Ιερουσαλήμ είναι πολύ βασικός.
Δεν προχωρά στο επιθυμητό επίπεδο συνεργασίας. Εάν η Τουρκία αλλάξει τη στάση της εναντίον της Ιερουσαλήμ, οι σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ θα μπορούσαν να μετατραπούν σε κάτι θετικό, εμπιστοσύνη και σταθερότητα. Η μπάλα βρίσκεται στην τουρκική πλευρά γιατί επαναλαμβάνω, ήθελαν ο Ισραηλινός πρέσβης να φύγει από την Τουρκία πριν από δύο χρόνια. Αν με ρωτήσετε αν είναι δυνατόν να βελτιωθούν οι σχέσεις, νομίζω ότι πρέπει να θέσετε αυτήν την ερώτηση στην τουρκική πλευρά.
Δυστυχώς, δεν βλέπουμε σημάδια ότι η Τουρκία μπορεί να αλλάξει τη στάση της έναντι του Ισραήλ. Έχουμε μια νέα κυβέρνηση στο Ισραήλ, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία, αυτή η ευκαιρία δεν αξιοποιήθηκε, επομένως μπορώ να εκφράσω μόνο την άποψη της κατάστασης της Ιερουσαλήμ και η άποψη της Ιερουσαλήμ είναι απλώς αυτή: περισσότερα μπορούν να επιτευχθούν, η μπάλα βρίσκεται επί του παρόντος στην τουρκική πλευρά».
Καταλαβαίνω τι λέτε, αλλά η απομόνωση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο φαίνεται να έχει κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα. Η Τουρκία συγκεκριμένα έχει σύνορα με το Ιράν και η Ευρώπη είναι υποστηρικτής του EastMed, θέλουν να γίνει αυτή η συμφωνία. Πώς μπορεί μια αποξενωμένη Τουρκία να συνεργαστεί περισσότερο με τα κράτη που περιβάλλουν την Ανατολική Μεσόγειο;
Roey Gilad: «Συμφωνώ. Πρώτον, πρέπει να πω ότι η ΕΕ υποστηρίζει το έργο του αγωγού EastMed από τον Λεβιάθαν και την Αφροδίτη προς την Ελλάδα και την Ιταλία. Χρηματοδότησαν μελέτες σκοπιμότητας. Πρόκειται για ένα πολύ ακριβό έργο αξίας 7δις. δολαρίων χρηματοδοτούμενο από ιδιωτικές εταιρείες. Ωστόσο, οι περισσότερες από τις μελέτες σκοπιμότητας, που ανέρχονται σε περίπου 50 εκατ. δολάρια, χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Πιστεύω ότι η ΕΕ έχει θετική προσέγγιση προς τον αγωγό EastMed.
Πρέπει να πω, κι επαναλαμβάνομαι, αλλά νομίζω ότι είναι σημαντικό. Πολλά από τα βήματα που πραγματοποίησε η Άγκυρα, παρά τον EastMed, τα τελευταία χρόνια θεωρούνται από το διεθνές κοινό ως πρόκληση. Και θεωρούνται από την Ιερουσαλήμ ως βήματα που δεν συμβάλλουν στη σταθερότητα. Χρησιμοποιώ διπλωματική γλώσσα λόγω της κάμερας. Πιστεύω ότι, εάν η Τουρκία ενδιαφέρεται να ξεκινήσει ανοιχτό διάλογο όχι μόνο με το Ισραήλ αλλά και με την Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο σχετικά με τους ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο, θα βρει την ανοιχτή πόρτα.
Αλλά αν η Τουρκία προσπαθεί να σπάσει την πόρτα, η πόρτα είναι πολύ σταθερή αυτή τη στιγμή. Συνεργαζόμαστε πολύ στενά με το Ισραήλ, την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ελλάδα ως τέσσερις εταίροι. Όλοι πιστεύουμε στο έργο του αγωγού EastMed. Το Φόρουμ στο Κάιρο είναι πολύ ενεργό. Αυτή την εβδομάδα, όπως έκαναν η Ελλάδα και η Κύπρος τους τελευταίους μήνες, η ισραηλινή κυβέρνηση θα εγκρίνει τη συμμετοχή μας στο έργο EastMed. Φυσικά, όπως είπα, το έργο του αγωγού ενέχει σοβαρές οικονομικές, υλικοτεχνικές και τεχνικές προκλήσεις, αλλά, ταυτόχρονα, δεν πρέπει να υποτιμηθεί η αποφασιστικότητα του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας να επιτύχει αυτό το όραμα».
Άρα το έργο EastMed σοβαρεύει. Κατανοώ ότι τα κράτη έχουν δεσμευτεί. Ποια είναι η γνώμη σας λοιπόν για ένταξη της Παλαιστίνης στο Φόρουμ; Πώς αξιολογείτε την παρουσία της Γάζας στο έργο EastMed; Πώς μπορεί το έργο να αναπτυχθεί με το Ισραήλ και τη Γάζα ταυτόχρονα; Θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα περιοχή συνεργασίας;
Roey Gilad: «Η Γάζα έχει τους δικούς της πόρους φυσικού αερίου σε μια περιοχή που δεν απέχει πολύ από τα θαλάσσια σύνορα της Γάζας. Είναι δυνατόν να δούμε σταθερότητα στην Παλαιστίνη και τη Γάζα. Όπως γνωρίζετε, η Παλαιστινιακή Αρχή είναι διχασμένη. Η μία πλευρά είναι η Δυτική Όχθη στη Ραμάλα, που ελέγχεται από τον κ. Mahmoud Abbas, και η άλλη είναι η Γάζα υπό την εξουσία της Χαμάς. Τώρα, πρέπει να είναι σαφές ότι το Ισραήλ βλέπει τη Χαμάς όπως η Τουρκία το PKK.
Αυτό είναι τόσο προφανές. Δεν έχει να κάνει με την ενέργεια, αλλά είναι σημαντικό να το δηλώσω, δυστυχώς, ενώ το Ισραήλ διατηρεί τις αποστάσεις έναντι του PKK, η Τουρκία δεν διατηρεί καμία απόσταση από τη Χαμάς. Και για εμάς, αυτή η κατάσταση προκαλεί μεγάλη απογοήτευση μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Η Τουρκία χτίζει πολύ στενές σχέσεις με τη Χαμάς.
Για εμάς, η Χαμάς είναι ό,τι για εσάς το PKK. Η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση που θέλουμε να απομακρύνουμε από το Ισραήλ. Τώρα ας επιστρέψουμε στην ενέργεια, στο πεδίο φυσικού αερίου στη θάλασσα. Θέλουμε να διατηρήσουμε την οικονομική σταθερότητα στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, παρόλες τις προκλήσεις που έχουμε με τη Χαμάς.
Θα ήθελα να σας κάνω άλλη μια ερώτηση σχετικά με τον EastMed. Άλλες χώρες δεν είναι πολιτικά σταθερές, και μετά την ίδρυση του Ισραήλ, οι οικονομικές σχέσεις εξαρτώνται υπερβολικά από τις διπλωματικές κρίσεις. Για την Τουρκία, αυτό δεν ισχύει. Η προσέγγιση της Τουρκίας ήταν «ναι ίσως βιώνουμε διπλωματικές κρίσεις, αλλά τα οικονομικά οφέλη και τα κοινά συμφέροντα είναι πιο κυρίαρχα». Δεν επηρέασαν τη συνεργασία σε οικονομικούς τομείς. Έχετε εμπιστοσύνη σε αυτά τα κράτη ότι η πολιτική αστάθεια της Αιγύπτου και του Λιβάνου δεν θα διαταράξει το έργο EastMed;
Roey Gilad: «Αναφέρατε την Αίγυπτο και τον Λίβανο. Ο Λίβανος είναι διαφορετικό θέμα. Ο Λίβανος είναι ένα πολύ ασταθές κράτος και έχει αποθέματα φυσικού αερίου που δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί λόγω ορισμένων διαφωνιών με το Ισραήλ. Θέλουμε να δούμε σταθερότητα στον Λίβανο. Δεν είναι μια σταθερότητα υπό την Χεζμπολάχ, θέλουμε να δούμε τη σταθερότητα της πολιτικής κυβέρνησης στη Βηρυτό.
Η Αίγυπτος είναι στρατηγικός εταίρος του Ισραήλ. Δεν ήταν πάντα έτσι. Αυτό έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια και είμαστε πολύ περήφανοι για αυτό. Έχουμε πολύ μεγάλα σύνορα με την Αίγυπτο. Είναι επίσης το πιο ισχυρό αραβικό κράτος. Πιστεύουμε ότι η Αίγυπτος είναι ένα πολύ σταθερό κράτος που αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις.
Προς το παρόν, η Αίγυπτος αντιμετωπίζει μια πρόκληση στη Λιβύη, η οποία είναι μέρος της Τουρκίας, και επίσης αντιμετωπίζει μια πρόκληση στην Αιθιοπία να κατασκευάσει φράγματα κατά μήκος των συνόρων με την Αιθιοπία και το Σουδάν. Έτσι, η Αίγυπτος, φυσικά, αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, αλλά αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με την έλλειψη σταθερότητας. Πιστεύουμε ότι ο κ. Sisi κυβερνά ένα πολύ σταθερό κράτος».
Ναι, ίσως τα αραβικά κράτη να έχουν σχέση με το Ισραήλ αυτή τη στιγμή, αλλά θα επενδύσετε σε αυτό το έργο. Αλλά δεν γνωρίζετε τι θα συμβεί με τους μελλοντικούς ηγέτες του Λιβάνου και της Αιγύπτου, επειδή έχει γίνει πολιτισμός (κουλτούρα επανάστασης).
Roey Gilad: «Δεν έχουμε καμία αμφιβολία για τη σταθερότητα της Αιγύπτου. Φυσικά, είχαν μια κρίση το 2011. Ως ηγέτης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, τότε ως πρόεδρος της Αιγύπτου, ο κ. Μούρσι τους βύθισε σχεδόν στο χάος. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να βλέπουμε ότι ο κ. Σίσι ξεπερνά αυτήν την πρόκληση και διασφαλίζει την σταθερότητα. Εντωμεταξύ – θα επιστρέψω στην ενέργεια – μια επιλογή είναι ότι 900 δις. κυβικά εκατοστά φυσικού αερίου στο Λεβιάθαν περιμένουν να εξαχθούν στην Ευρώπη.
Μιλήσαμε για τον αγωγό EastMed, ο οποίος είναι μια επιλογή. Η Τουρκία ίσως προσπαθεί να ανανεώσει τον αγωγό Λεβιάθαν-Μερσίνη, κάτι που είναι μια άλλη επιλογή. Αλλά όπως είπα, πολιτικά, δεν βρίσκεται στο χάρτη αυτή τη στιγμή. Υπάρχουν όμως και άλλες επιλογές. Μία εξ αυτών είναι η χρήση ενεργειακών εγκαταστάσεων της Αιγύπτου. Υπάρχει αγωγός μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου αυτήν τη στιγμή. Νομίζω ότι μπορεί να μεταφέρει 7.5 δις. κυβικά εκατοστά φυσικού αερίου ετησίως, ίσως 15 δις. κυβικά εκατοστά στο μέλλον. Η Αίγυπτος διαθέτει ορισμένες ενεργειακές εγκαταστάσεις που δεν λειτουργούν με πλήρη χωρητικότητα και ίσως να αποτελούν μια άλλη επιλογή μεταφοράς του φυσικού αερίου του Ισραήλ στην Ευρώπη. Όπως γνωρίζετε, το αέριο μεταφέρεται μέσω αγωγών, αλλά όταν ρευστοποιείται – το ονομάζουμε ΥΦΑ για αυτόν τον λόγο – μπορεί να μεταφερθεί με πλοία. Αυτή είναι λοιπόν μια άλλη επιλογή.
Επιπλέον, το Ισραήλ εξετάζει επί του παρόντος την κατασκευή ‘ενέργειας Π’ – πλωτές ενεργειακές εγκαταστάσεις στο Λεβιάθαν. Είναι ένα πολύ ακριβό έργο, αλλά παρέχει στο Ισραήλ πλήρη ανεξαρτησία στην εμπορία του φυσικού αερίου του. Έχουμε τρεις επιλογές τώρα, αγωγός EastMed, πλωτές εγκαταστάσεις ενέργειας και εγκαταστάσεις ενέργειας στην Αίγυπτο».
Πολλά συμβαίνουν στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά δεν ακούμε να προτείνει κάποιος μια σταθερή λύση. Όλοι έχουν ανησυχίες, αλλά κανείς δε λέει, “Αυτό πρέπει να γίνει.” Μπορούμε να πούμε ότι το εμπόδιο, στα μάτια του Ισραήλ, είναι η συμφωνία μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας; Πώς αξιολογείτε την κατάσταση στη Λιβύη, ποια κυβέρνηση είναι η νόμιμη στα μάτια του Ισραήλ;
Roey Gilad: «Από τις ερωτήσεις που έχετε κάνει μέχρι τώρα, αυτή είναι η πιο εύκολη. Το Ισραήλ δεν έχει κανέναν διεκδικητή σε αυτόν τον αγώνα. Ευχόμαστε στους Λίβυους σταθερότητα και ειρήνη.
Ποια μπορεί να είναι η λύση στις συγκρούσεις συμφερόντων Τουρκίας και Ισραήλ στη Μεσόγειο σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές; Έχετε κάποιο μήνυμα προς τις αρχές, αξιωματούχους ή οποιαδήποτε λύση, λαμβάνοντας υπόψη τους ‘Τ/Κ’ και ‘Ε/Κ’;
Roey Gilad: «Και πάλι, με την Κύπρο, είμαστε πολύ κοντά στην Ελληνική Διοίκηση’, όπως την αποκαλείτε. Αλλά εν συντομία, μπορώ να σας πω αυτό: Το Ισραήλ θέλει να δει ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή. Με ρωτήσατε για τον Λίβανο, για άλλα μέρη, όπως η Λιβύη. Πιστεύουμε ότι η πορεία προς την ειρήνη και τη σταθερότητα δεν είναι μέσω της σύγκρουσης, αλλά μέσω του διαλόγου, παρά μέσω μονομερών βημάτων – πιστεύουμε ότι παράδειγμα είναι η συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας – [η πορεία]είναι μέσω πολυμερών βημάτων.
Δεν είμαι σίγουρος ότι η Τουρκία και το Ισραήλ μπορούν να ανανεώσουν τον διάλογο που είχαν στη δεκαετία του 1990, αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε από κάπου. Με όλη μου την ευαισθησία, το Ισραήλ δεν έκανε δημόσιες δηλώσεις σχετικά με το ζήτημα της Αγίας Σοφίας. Όσοι όμως στην Ιερουσαλήμ διαβάζουν και ακούνε αυτό που ο Πρόεδρος αυτής της χώρας είπε «η Αγία Σοφία τώρα, επόμενο το al-Aqsa» δεν νομίζω ότι συμβάλλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα. Πολλά αραβικά κράτη, όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία, έχουν διαφορετική άποψη για το Παλαιστινιακό ζήτημα από τους Εβραίους. Αλλά όλα αυτά τα κράτη ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την επίλυση του παλαιστινιακού ζητήματος απ’ ότι η Τουρκία. Γιατί; Επειδή αυτά τα κράτη διεξάγουν διπλωματικό διάλογο με το Ισραήλ. Άλλωστε, αυτό είναι πιο επωφελές από αυτό που αποκαλώ διπλωματία με μεγάφωνο. Το κλειδί πολλών από τα ερωτήματα που με θέσατε σήμερα είναι να καθιερωθεί ένας διπλωματικός διάλογος μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ που θα αντικαταστήσει τον διάλογο των μεγαφώνων. Ο δημόσιος διάλογος και ο διάλογος των μεγαφώνων που ακούγεται από την Άγκυρα δεν είναι καλός για να αρχίσουμε να δουλεύουμε μαζί».
Σύμφωνα με Μαρία Ζαχαράκη, Εthnos.gr