Η Ευρώπη μετά τον πόλεμο: Νέο ενεργειακό τοπίο και η θέση της Ελλάδας
Η σύγκρουση στην Ουκρανία επιτάχυνε την απεξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα, διαμορφώνοντας νέες ενεργειακές στρατηγικές και επενδυτικές ευκαιρίες για την Ευρώπη και την Ελλάδα.
Ακόμη και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία οδηγηθεί σε τερματισμό, η ενεργειακή εικόνα της Ευρώπης δεν πρόκειται να επιστρέψει στο παρελθόν. Τα τελευταία χρόνια διαμόρφωσαν ένα νέο πλαίσιο ενεργειακής στρατηγικής, με τις χώρες της ΕΕ να επιταχύνουν την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, επενδύοντας σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, διαφοροποίηση προμηθειών και ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας.
Η σύγκρουση λειτούργησε ως καταλύτης για βαθιές δομικές αλλαγές στις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, οδηγώντας σε νέες επενδύσεις σε LNG, σε υποδομές διασύνδεσης και σε σημαντική ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών. Ακόμη και σε συνθήκες ειρήνης, αυτές οι στρατηγικές επιλογές εκτιμάται ότι θα συνεχιστούν, καθώς συνδέονται με την ανθεκτικότητα του ενεργειακού συστήματος και τη μείωση γεωπολιτικών εξαρτήσεων.
Η ενεργειακή μετάβαση συνοδεύεται από κόστος προσαρμογής για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί νέο επενδυτικό περιβάλλον και κίνητρα για καθαρές τεχνολογίες, αποθήκευση ενέργειας και βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση. Η σταδιακή απομάκρυνση από τα φθηνά ρωσικά καύσιμα μπορεί να διατηρήσει βραχυπρόθεσμες πιέσεις στις τιμές, ωστόσο ενισχύει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και αυτονομία του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος.
Για την Ελλάδα, η νέα ενεργειακή αρχιτεκτονική μεταφράζεται σε ισχυρότερη γεωστρατηγική θέση μέσω υποδομών LNG, διασυνδέσεων και νέων ενεργειακών κόμβων. Παράλληλα, η δυναμική ανάπτυξη των ΑΠΕ, σε συνδυασμό με έργα αποθήκευσης και δικτύων, καθιστά τη χώρα κρίσιμο κρίκο στην περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια και στην ευρωπαϊκή στρατηγική διαφοροποίησης.