Ηχητικές Αποτυπώσεις Φύσης: Ένα Έργο για την Ευαισθητοποίηση στο Δέλτα του Αξιού και τη Λίμνη Ορεστιάδα
Νέο ερευνητικό έργο καταγράφει τους ήχους της φύσης και της ανθρώπινης δραστηριότητας, με στόχο την ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης.
Ένα πρωτοποριακό ερευνητικό έργο, το SoREAL (Soundscapes in Raising Environmental Awareness), ξεκίνησε τον Μάιο του 2025 με σκοπό την καταγραφή των πολυποίκιλων ήχων που συνθέτουν την ηχητική παλέτα του Δέλτα του Αξιού και της λίμνης Ορεστιάδας στην Καστοριά. Το έργο, υπό την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών και περιβαλλοντικών φορέων, αποσκοπεί στην εμβάθυνση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης μέσω της ακουστικής καταγραφής.
Ήχοι πουλιών, τρεχούμενων νερών, αλόγων, ψαράδων, μυδοκαλλιεργητών, κωπηλατών, καθώς και άλλων ζώων και ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, αποτελούν αντικείμενο καταγραφής. «Ήδη συλλέγουμε υλικό και έχουμε κάνει τις πρώτες ηχογραφήσεις», δηλώνει η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και επιστημονικά υπεύθυνη του έργου, Μαρία Ματσιώλα. «Στο Καλοχώρι, διαπιστώσαμε προς έκπληξή μας την έντονη παρουσία του βουητού της πόλης, γεγονός που υπογραμμίζει την αλληλεπίδραση μεταξύ φύσης και αστικού περιβάλλοντος.»
Το ερευνητικό έργο θα δημιουργήσει έναν λεπτομερή χρονικό και χωρικό χάρτη, ο οποίος θα αποτυπώνει ποια είδη πουλιών απαντώνται σε κάθε περιοχή κατά τη διάρκεια των εποχών, πού θα τοποθετηθούν τα μηχανήματα ηχογράφησης και ποιες είναι οι βέλτιστες ώρες για τη συλλογή ήχων. Παράλληλα, θα καταγραφούν ήχοι από τη χλωρίδα και την πανίδα, αλλά και από την καθημερινή ζωή των κατοίκων, όπως οι μυδοκαλλιεργητές και οι ψαράδες.
Το SoREAL, το οποίο θα διαρκέσει 36 μήνες, στοχεύει στην ανάδειξη των ηχοτοπίων των δύο περιοχών. Θα δημιουργηθούν ηχητικές διαδρομές προσβάσιμες από τον καθένα μέσω υπολογιστή, επιτρέποντας την αναγνώριση των ήχων σε συγκεκριμένα σημεία και διαφορετικές εποχές. Επιπλέον, θα αναπτυχθεί εκπαιδευτικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων podcasts και ενός σύγχρονου οδηγού, που θα αξιοποιεί τα ηχοτοπία για την ενημέρωση των μαθητών σχετικά με τα δύο οικοσυστήματα.
«Τα podcasts θα ενσωματώνουν ηχοτοπία, ιστορικά στοιχεία και συνεντεύξεις με ντόπιους», προσθέτει η κ. Ματσιώλα. «Με ένα εργαλείο πληθοπορισμού, στοχεύουμε στη δημιουργία ενός αποθετηρίου ήχων, όπου οι χρήστες θα μπορούν να “ανεβάζουν” ηχογραφήσεις από τις επισκέψεις τους, ενισχύοντας την εμπλοκή τους και, κατά συνέπεια, την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.» Η επιστημονική ομάδα, που προέρχεται από το Εργαστήριο Ηλεκτρακουστικής του ΑΠΘ, εκφράζει την αγάπη της για τον ήχο και την προσφορά της στην έρευνα.
Το ερευνητικό έργο SoREAL υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. «3η Προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για μέλη ΔΕΠ και Ερευνητές/τριες» (Αριθμός Έργου ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. 25276).