TikTok: Η συμφωνία που αλλάζει τα δεδομένα ΗΠΑ-Κίνας

Η υπόθεση που ξεκίνησε ως πολιτική απειλή και εξελίχθηκε σε θεσμικό «μπρα-ντε-φερ» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, εισέρχεται πλέον στην τελική της ευθεία. Ένα εσωτερικό memo, που κυκλοφορεί εδώ και ώρες σε κυβερνητικούς και επενδυτικούς κύκλους στην Ουάσιγκτον, αποτυπώνει μια συμφωνία-πλαίσιο για την πώληση των αμερικανικών δραστηριοτήτων του TikTok. Το κοινοπρακτικό σχήμα περιλαμβάνει ως βασικούς παίκτες τις Oracle, Silver Lake και MGX (Abu Dhabi). Το χρονοδιάγραμμα είναι σαφές: η ολοκλήρωση αναμένεται εντός του 2026, με τις κρίσιμες εγκρίσεις να βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Πεκίνο.

Η συμφωνία αυτή δεν αφορά ένα απλό deal τεχνολογίας, αλλά αποτελεί μια ελεγχόμενη γεωπολιτική απόσχιση. Το TikTok, για πρώτη φορά, αντιμετωπίζεται όχι ως εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ως στρατηγικό asset, ικανό να επηρεάσει τον δημόσιο λόγο, τις εκλογικές διαδικασίες και τα πολιτισμικά μοτίβα σε παγκόσμια κλίμακα.

Η αρχιτεκτονική της συμφωνίας έχει σχεδιαστεί προσεκτικά για να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις εθνικής ασφάλειας της Ουάσιγκτον. Οι Oracle, Silver Lake και MGX αποκτούν από 15% η καθεμία, ενώ η ByteDance περιορίζεται σε ποσοστό κάτω του 20%, ένα κρίσιμο όριο ώστε να μην θεωρείται πλέον ελέγχουσα οντότητα. Το υπόλοιπο ποσοστό κατανέμεται σε υφιστάμενους επενδυτές της ByteDance μέσω συνδεδεμένων εταιρειών.

Το νέο εταιρικό σχήμα προβλέπει διοικητικό συμβούλιο επτά μελών, με αμερικανική πλειοψηφία, ενώ η Oracle αναλαμβάνει εκ νέου τον ρόλο του τεχνολογικού «φρουρού» δεδομένων. Cloud υποδομές, data storage, έλεγχος πρόσβασης και monitoring θα περνούν υπό αμερικανική εποπτεία. Αυτό αποτελεί το πολιτικό αντάλλαγμα που ζητά η Ουάσιγκτον για να μην επιβληθεί απαγόρευση στο TikTok.

Το κρισιμότερο στοιχείο της συμφωνίας δεν βρίσκεται στα ποσοστά, αλλά στο αντικείμενο της πώλησης. Το προς μεταβίβαση asset δεν περιλαμβάνει τον μητρικό, κινεζικής προέλευσης αλγόριθμο της ByteDance. Ο πυρήνας του recommendation system, δηλαδή ο κώδικας που καθορίζει τι βλέπει ποιος και πότε, παραμένει εκτός συμφωνίας.

Αντίθετα, το αμερικανικό TikTok μετατρέπεται σε ξεχωριστή επιχειρησιακή οντότητα. Αυτή περιλαμβάνει τους χρήστες στις ΗΠΑ, τη διαφημιστική μηχανή, τις εμπορικές συμφωνίες, τις ομάδες moderation και το data management εντός αμερικανικού εδάφους. Ο αλγόριθμος θα λειτουργεί μέσω διαδικασίας επανεκπαίδευσης (retraining) πάνω σε αμερικανικά δεδομένα, με τεχνικό διαχωρισμό από τη βασική κινεζική βάση κώδικα. Με απλά λόγια, δεν πρόκειται για «παράδοση» τεχνολογίας, αλλά για δημιουργία ενός παράγωγου προϊόντος, ενός TikTok made in USA, χωρίς άμεση πρόσβαση της ByteDance στον πυρήνα της λειτουργίας του.

Η εξέλιξη αυτή δεν προέκυψε σε κενό. Ο Ντόναλντ Τραμπ, από την πρώτη του προεδρική θητεία, είχε αναδείξει το TikTok ως σύμβολο της ψηφιακής απειλής από την Κίνα, μιλώντας ανοιχτά για κινδύνους εθνικής ασφάλειας, συλλογή δεδομένων Αμερικανών πολιτών και πιθανή χειραγώγηση του δημόσιου λόγου μέσω αλγορίθμων. Το προεκλογικό του μήνυμα ήταν σαφές: ή πώληση ή απαγόρευση. Εκείνη την περίοδο, το σενάριο έμοιαζε περισσότερο με πολιτικό μοχλό πίεσης. Πέντε χρόνια μετά, μετατρέπεται σε θεσμική πολιτική, όχι με «λουκέτο», αλλά με εταιρικό ακρωτηριασμό, αυστηρή εποπτεία και τεχνικό διαχωρισμό από την Κίνα.