Εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία: Σχέδιο ΗΠΑ-Ευρώπης για ενίσχυση και αποτροπή
Στρατιωτική ενίσχυση, ευρωπαϊκή παρουσία και χρήση αμερικανικών πληροφοριών στο επίκεντρο του σχεδίου για την επόμενη μέρα του πολέμου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε στενό συντονισμό με τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, έχουν προχωρήσει στην κατάρτιση ενός σχεδίου εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία. Το σχέδιο αυτό προβλέπει την ουσιαστική ενίσχυση των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, την ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος και την ενεργό αξιοποίηση των αμερικανικών δυνατοτήτων πληροφοριών.
Όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα των New York Times, το οποίο επικαλείται αξιωματούχους με γνώση των σχετικών προσχεδίων, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι διπλωμάτες έχουν καταλήξει, σε γενικές γραμμές, σε δύο βασικά έγγραφα. Αυτά τα έγγραφα ορίζουν το πλαίσιο των μελλοντικών εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία. Οι διαβουλεύσεις πραγματοποιήθηκαν στο Βερολίνο, στο πλαίσιο διήμερων συνομιλιών με την ουκρανική ηγεσία.
Τα δύο αυτά έγγραφα στοχεύουν να αποτελέσουν τη βάση για μια ευρύτερη συμφωνία, με στόχο την κατάπαυση του πυρός και τον τερματισμό του πολέμου. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, περιλαμβάνουν διατάξεις που αποσκοπούν στο να πείσουν το Κίεβο να αποδεχθεί την παραχώρηση κάποιων εδαφών στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, εγκαταλείποντας την προοπτική επίσημης ένταξής του στο ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι New York Times, μια ολοκληρωτική κατάπαυση του πυρός παραμένει, προς το παρόν, ανέφικτη. Ο λόγος είναι η απουσία της Ρωσίας από αυτές τις διαπραγματεύσεις και η έλλειψη διάθεσης για συμβιβασμό από την πλευρά της.
Η επεξεργασία των εγγράφων διήρκεσε πάνω από οκτώ ώρες και στηρίχθηκε στη συμμετοχή ηγετών και ανώτερων αξιωματούχων από περίπου 12 ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με Αμερικανούς και Ευρωπαίους διπλωμάτες, το πρώτο έγγραφο περιλαμβάνει γενικές αρχές ασφαλείας, οι οποίες, από πλευράς περιεχομένου, μοιάζουν με τις εγγυήσεις του Άρθρου 5 της Συνθήκης του Βόρειου Ατλαντικού.
Το δεύτερο έγγραφο, το οποίο είναι πιο επιχειρησιακό, περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο οι αμερικανικές και ευρωπαϊκές δυνάμεις θα συνεργαστούν με τον ουκρανικό στρατό. Σκοπός αυτής της συνεργασίας είναι η αποτροπή νέων ρωσικών προσπαθειών για κατάληψη ουκρανικών εδαφών. Όπως δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος, το κείμενο είναι “πολύ συγκεκριμένο” όσον αφορά τα μέτρα αποτροπής και την αντίδραση σε ενδεχόμενες εισβολές.
Ένα βασικό στοιχείο του σχεδίου είναι ο καθορισμός του μεγέθους των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας σε 800.000 στρατιωτικούς, με σύγχρονη εκπαίδευση και εξοπλισμό. Επιπλέον, τα έγγραφα προβλέπουν τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής στρατιωτικής αποστολής, η οποία θα τελεί υπό ευρωπαϊκή ηγεσία και θα επιχειρεί στο ουκρανικό έδαφος. Η αποστολή αυτή θα έχει ως κύριο καθήκον την προστασία του εναέριου και θαλάσσιου χώρου της χώρας. Αναμένεται ότι η αποστολή θα εδρεύει στη δυτική Ουκρανία, μακριά από την πιθανή γραμμή κατάπαυσης του πυρός.
Η πρωτοβουλία για την ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων συντονίζεται από τη Γαλλία και τη Βρετανία, στο πλαίσιο της αποκαλούμενης “Συμμαχίας των Προθύμων”. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την πλευρά τους, έχουν εκφράσει την ετοιμότητά τους να επιβλέπουν την εφαρμογή μιας ενδεχόμενης κατάπαυσης του πυρός, να παρακολουθούν τις κινήσεις της Ρωσίας και να εντοπίζουν πιθανές προκλήσεις.
Ένα από τα κύρια σημεία ανησυχίας για την ουκρανική πλευρά παραμένει ο φόβος επανάληψης της εμπειρίας του Μνημονίου της Βουδαπέστης του 1994, το οποίο δεν κατάφερε να αποτρέψει τη ρωσική εισβολή. Ωστόσο, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διαβεβαιώνουν ότι οι νέες εγγυήσεις ασφαλείας θα είναι νομικά δεσμευτικές και θα περάσουν από διαδικασίες εθνικής κύρωσης στα εμπλεκόμενα κράτη.