Η γρίπη A(H3N2) και το στέλεχος Κ: Τι συμβαίνει με την εποχική έξαρση;

Η εποχική γρίπη βρίσκεται σε έξαρση σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, οδηγώντας σε αυξημένη πίεση στα συστήματα υγείας, όπως συμβαίνει κάθε χρόνο. Ενώ τα νέα από το Ηνωμένο Βασίλειο κάνουν λόγο για μια “υπεργριπική περίοδο”, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) διαβεβαιώνει ότι δεν διανύουμε κάποιας μορφής πανδημία. Οι περισσότεροι κυκλοφορούντες ιοί γρίπης παραμένουν εντός των αναμενόμενων εποχικών προτύπων, ωστόσο, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο στέλεχος Κ (subclade K) των ιών A(H3N2), το οποίο παρουσιάζει αξιοσημείωτη γεωγραφική εξάπλωση.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ, η εποχική δραστηριότητα της γρίπης αυξάνεται σε διάφορες περιοχές, κυρίως στο Βόρειο Ημισφαίριο και σε εύκρατες ζώνες που εισέρχονται στην κορύφωση της περιόδου. Οι ιοί της γρίπης Α κυριαρχούν παγκοσμίως, με τον A(H3N2) να αποτελεί σημαντικό ποσοστό των ανιχνευόμενων κρουσμάτων, ενώ οι ιοί της γρίπης Β κυκλοφορούν σε χαμηλότερα επίπεδα. Οι νοσηλείες και οι επισκέψεις σε εξωτερικά ιατρεία για γριπώδη συμπτώματα αυξάνονται σύμφωνα με τις εποχικές προσδοκίες, με τις σοβαρές νόσους να επηρεάζουν δυσανάλογα τους ηλικιωμένους, τα μικρά παιδιά, τις εγκύους και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα. Ο ΠΟΥ τονίζει ότι, συνολικά, η τρέχουσα δραστηριότητα της γρίπης παραμένει εντός του εύρους που αναμένεται για την εποχική γρίπη, βάσει ιστορικών δεδομένων επιτήρησης.

Το στέλεχος Κ, μια γενετικά διακριτή υποομάδα των ιών A(H3N2), έχει εντοπιστεί σε πολλές χώρες και εκπροσωπείται όλο και περισσότερο παγκοσμίως. Παρότι η εξάπλωσή του εγείρει ερωτήματα, ο ΠΟΥ δεν θεωρεί ότι παρουσιάζει πανδημική δυναμική αυτή τη στιγμή. Οι βασικοί λόγοι είναι η απουσία ενδείξεων εμφάνισης νέου ιού (το στέλεχος Κ εξελίχθηκε μέσω αντιγονικής μετατόπισης και σχετίζεται γενετικά με προηγούμενους ιούς A(H3N2)), η ύπαρξη υφιστάμενης ανοσίας στον πληθυσμό λόγω προηγούμενων λοιμώξεων ή εμβολιασμών, καθώς και η έλλειψη ενδείξεων αυξημένης σοβαρότητας ή μεταδοτικότητας σε σύγκριση με άλλους εποχικούς ιούς. Επιπλέον, δεν υπάρχουν ενδείξεις άλματος νέας μετάλλαξης από ζώα.

Παρόλο που δεν αποτελεί επί του παρόντος πανδημική απειλή, ο ΠΟΥ παρακολουθεί στενά το στέλεχος Κ, καθώς η ταχεία γενετική αλλαγή του ιού A(H3N2) μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των μελλοντικών εμβολίων. Η παρακολούθηση αποσκοπεί στον έγκαιρο εντοπισμό τυχόν αλλαγών στην αντιγονικότητα, την αντοχή στα αντιικά φάρμακα και τις μεταβολές στα πρότυπα ασθενειών.

Όσον αφορά τα εμβόλια, τα τρέχοντα σκευάσματα έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν από τα κυκλοφορούντα εποχικά στελέχη. Αν και η αποτελεσματικότητα μπορεί να διαφέρει, ο εμβολιασμός παραμένει το πιο αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση των σοβαρών ασθενειών, των νοσηλειών και των θανάτων. Ο ΠΟΥ συστήνει εγρήγορση, όχι συναγερμό, τονίζοντας ότι ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως τα άτομα 65 ετών και άνω, τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές. Ο εμβολιασμός και η έγκαιρη ιατρική περίθαλψη είναι ζωτικής σημασίας για αυτές τις ομάδες.

Συνοψίζοντας, η παγκόσμια έξαρση της γρίπης, συμπεριλαμβανομένου του στελέχους Κ, αντικατοπτρίζει την αναμενόμενη εποχική δυναμική. Τα τρέχοντα δεδομένα δεν υποδεικνύουν πανδημική απειλή, ασυνήθιστη σοβαρότητα ή εμφάνιση νέου ιού, ενώ ο εμβολιασμός παραμένει η σημαντικότερη προστασία.