Βραβευμένοι με Νόμπελ Ειρήνης που απουσίασαν από την τελετή: Οι ιστορίες πίσω από την απουσία
Από την φυλακή στην παρανομία, η πορεία των τιμώμενων που δεν μπόρεσαν να παραλάβουν το βραβείο τους.
Η τελετή απονομής του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης είναι μια στιγμή παγκόσμιας αναγνώρισης, ωστόσο, στην ιστορία έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου οι τιμώμενοι δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν. Αυτές οι απουσίες, άλλοτε λόγω περιορισμών και άλλοτε λόγω προσωπικής επιλογής, μαρτυρούν τις δύσκολες συνθήκες και τους αγώνες που έδωσαν οι βραβευθέντες.
Η περίπτωση της Μαρίας Κορίνα Ματσάδο, που ζει στην παρανομία, είναι μία από τις πιο πρόσφατες. Λόγω των συνθηκών, την εκπροσώπησε η κόρη της στην τελετή στο Όσλο.
Η Ναργκίς Μοχαμαντί, Ιρανή ακτιβίστρια κατά της υποχρεωτικής χρήσης μαντίλας και της θανατικής ποινής, κρατούνταν στη φυλακή Εβίν της Τεχεράνης κατά την απονομή του βραβείου της το 2023. Τα δίδυμα παιδιά της, που ζουν εξόριστα στη Γαλλία, παρέλαβαν το βραβείο εκ μέρους της και διάβασαν μια ομιλία που είχε καταφέρει να διαβιβάσει από το κελί της. Η Μοχαμαντί αφέθηκε προσωρινά ελεύθερη για ιατρικούς λόγους στα τέλη του 2024.
Ο Λευκορώσος ακτιβιστής Άλες Μπιαλιάτσκι, ιδρυτής της οργάνωσης Viasna, βρέθηκε στη φυλακή κατά την απονομή του βραβείου του το 2022. Αργότερα, καταδικάστηκε σε δεκαετή φυλάκιση. Στην τελετή τον εκπροσώπησε η σύζυγός του.
Το 2010, η καρέκλα του Κινέζου αντιφρονούντα Λιου Σιαομπό έμεινε συμβολικά κενή, καθώς ήταν φυλακισμένος. Δεν μπόρεσε να τον εκπροσωπήσει ούτε η σύζυγός του, η οποία βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό, ούτε οι αδελφοί του, οι οποίοι δεν μπορούσαν να φύγουν από την Κίνα. Ο Λιου Σιαομπό, μορφή του δημοκρατικού κινήματος, απελευθερώθηκε υπό όρους τον Μάιο του 2017 λόγω σοβαρής ασθένειας και απεβίωσε τον Ιούλιο της ίδιας χρονιάς.
Η Αούνγκ Σαν Σου Τσι από τη Μιανμάρ, η οποία είχε τιμηθεί το 1991, βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Παρόλο που η στρατιωτική χούντα της επέτρεψε να ταξιδέψει στο Όσλο, εκείνη επέλεξε να παραμείνει στη χώρα της, φοβούμενη ότι δεν θα της επιτραπεί να επιστρέψει. Στο βήμα τοποθετήθηκε μια κενή καρέκλα, ενώ το βραβείο παρέλαβαν εκ μέρους της ο σύζυγός της και οι γιοι τους.
Ο Πολωνός ηγέτης του συνδικάτου Solidarnosc, Λεχ Βαλέσα, αν και ελεύθερος το 1983, αποφάσισε να μην παραστεί στην τελετή απονομής, φοβούμενος ότι δεν θα μπορούσε να επιστρέψει στην Πολωνία. Τον εκπροσώπησαν η σύζυγός του και ο γιος τους.
Τέλος, ο φυσικός και αντιφρονών Αντρέι Ζαχάροφ, βραβευθείς το 1975, δεν μπόρεσε να μεταβεί στο Όσλο, καθώς η Σοβιετική Ένωση αρνήθηκε να του χορηγήσει άδεια εξόδου από τη χώρα.