Νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2026-2030: Οδικός χάρτης για τις δημόσιες επενδύσεις
Με ενισχυμένο προϋπολογισμό 13,157 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα στοχεύει στη συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας και τη σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την Πράξη 32, η οποία αφορά το νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) για την περίοδο 2026-2030. Το πρόγραμμα, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α’ 220/04.12.2025, αποτελεί το βασικότερο εργαλείο δημόσιων επενδύσεων της χώρας, χρηματοδοτούμενο από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ). Η νέα αυτή πρωτοβουλία βασίζεται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο, ενσωματώνοντας και τις πρόσφατες αναμορφώσεις που επήλθαν με νόμους όπως ο ν. 5240/2025.
Στόχος του νέου ΕΠΑ είναι η διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής, η αντιμετώπιση διαρθρωτικών προκλήσεων και η καλύτερη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της ελληνικής οικονομίας. Η φιλοδοξία είναι η σύγκλιση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Η περίοδος 2026-2030 θεωρείται συνέχεια της επιτυχημένης υλοποίησης του ΕΠΑ 2021-2025, το οποίο έχει ήδη στηρίξει κρίσιμες επενδύσεις και τον εκσυγχρονισμό της χώρας.
Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του νέου προγράμματος είναι ο ενισχυμένος προϋπολογισμός του, που ανέρχεται σε 13,157 δισεκατομμύρια ευρώ, με τη δυνατότητα υπερδέσμευσης έως και 16,627 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι πόροι αυτοί θα κατευθυνθούν σε νέες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε όλη την επικράτεια, στην ένταξη δαπανών έργων που μεταφέρονται από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του ΑΠΔΕ, καθώς και στη μεταφορά έργων του προηγούμενου ΕΠΑ που ωριμάζουν για ένταξη στη νέα περίοδο. Παράλληλα, έχουν εξασφαλιστεί 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση των έργων της περιόδου 2021-2025.
Το νέο Πρόγραμμα οργανώνεται γύρω από επτά βασικούς αναπτυξιακούς στόχους, οι οποίοι ιεραρχούν τις επενδυτικές ανάγκες της χώρας: Κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη, Ανάπτυξη υποδομών και μεταφορών, Πολιτική προστασία και κλιματική αλλαγή, Καινοτομία, εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα, Ψηφιακός μετασχηματισμός και τεχνητή νοημοσύνη, Πράσινη ανάπτυξη και πράσινος μετασχηματισμός, και Υποστήριξη προγραμμάτων.
Ο σχεδιασμός της νέας περιόδου λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις από την προηγούμενη περίοδο, τα δημοσιονομικά όρια, τις αναπτυξιακές προκλήσεις της ΕΕ, την αρχή της συμπληρωματικότητας με τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και το νέο θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων επενδύσεων. Επιπλέον, το ΕΠΑ αξιοποιεί καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως ΣΔΙΤ, εγγυήσεις, δάνεια και συμμετοχές κεφαλαίου, με στόχο την ενίσχυση της μόχλευσης ιδιωτικών επενδύσεων.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης έχει ιδιαίτερη σημασία για την Αυτοδιοίκηση, καθώς χρηματοδοτεί πλήθος έργων που υλοποιούνται μέσω των Περιφερειών, σε τομείς όπως έργα υποδομών, πολιτικής προστασίας, πράσινης μετάβασης και ψηφιακών υπηρεσιών. Το νέο πλαίσιο αποσκοπεί επίσης στην ενίσχυση της ικανότητας των φορέων υλοποίησης μέσω αποκέντρωσης διαδικασιών και αναβάθμισης των δομών διαχείρισης.