ΚΕΔΕ: Στο ευρωπαϊκό τραπέζι οι λύσεις για το δημογραφικό
Ο Δήμαρχος Αγρινίου, Γιώργος Παπαναστασίου, εκπροσώπησε την ΚΕΔΕ στη Μάλτα, παρουσιάζοντας προτάσεις για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης.
Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ανέδειξε τις προκλήσεις και τις προτεινόμενες λύσεις για το δημογραφικό ζήτημα στο ευρωπαϊκό φόρουμ. Ο κ. Γιώργος Παπαναστασίου, Β’ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Αγρινίου, συμμετείχε στη Σύνοδο Ηγετών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Δήμων και Περιφερειών (CEMR), η οποία διεξήχθη στις 4-5 Δεκεμβρίου 2025 στη Μάλτα, εκπροσωπώντας την ΚΕΔΕ και κατέχοντας τη θέση του Αντιπροέδρου του Οργανισμού.
Στην ομιλία του, κατά την ενότητα «Δημογραφική μετάβαση: προκλήσεις και ευκαιρίες σε μια μεταβαλλόμενη Ευρώπη», ο κ. Παπαναστασίου τόνισε ότι το δημογραφικό δεν συνιστά απλώς ένα στατιστικό στοιχείο, αλλά «μια βαθιά κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα που διαμορφώνει τον τρόπο ζωής, την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό των πολιτικών μας».
Βασιζόμενος σε πρόσφατα στοιχεία του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ), ανέφερε ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε κατά περίπου 500.000 κατοίκους μεταξύ 2001 και 2021. Επιπλέον, οι θάνατοι υπερβαίνουν τις γεννήσεις από το 2011, ενώ οι προβλέψεις για το 2070 κάνουν λόγο για πιθανή μείωση του συνολικού πληθυσμού κατά 25% με 32%. Ο κ. Παπαναστασίου παρουσίασε επίσης τον νέο δείκτη δημογραφικής διακινδύνευσης του ΙΤΑ, ο οποίος αποτυπώνει σε επίπεδο Δήμων τις πιέσεις από τη γήρανση, τη μείωση πληθυσμού και τις προκλήσεις της ορεινότητας, της νησιωτικότητας και της αστικοποίησης.
Υπογράμμισε πως η δημογραφική κρίση είναι πολυπαραγοντική, συνδεόμενη με την εργασία, τις υποδομές, την πρόσβαση σε υπηρεσίες, την παραγωγική βάση και την ποιότητα ζωής. Συνεπώς, «δεν αντιμετωπίζεται μόνο με επιδόματα ή εφάπαξ ενισχύσεις, αλλά απαιτεί πολυεπίπεδη διακυβέρνηση με κομβικό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης».
Η ΚΕΔΕ έχει αναπτύξει σειρά πρωτοβουλιών, όπως η δυνατότητα παροχής εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης σε μητέρες με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά, η συνεργασία για την αντιμετώπιση της μοναξιάς των ηλικιωμένων, δράσεις για την υπογεννητικότητα, υποστήριξη ηλικιωμένων και οικογενειών, καθώς και συμμετοχή στο πρόγραμμα IncluCities για την ένταξη μεταναστών.
Προτάσεις της ΚΕΔΕ για την αντιμετώπιση του δημογραφικού:
1. Μόνιμος μηχανισμός παρακολούθησης και συντονισμού της δημογραφικής πολιτικής μέσω του ΙΤΑ.
2. Ενσωμάτωση του δημογραφικού ως οριζόντιας προτεραιότητας στο ΕΣΠΑ.
3. Φορολογικά, οικονομικά και μισθολογικά κίνητρα για νέους κατοίκους σε περιοχές με μείωση πληθυσμού.
4. Ειδικό πρόγραμμα «γιατρός για όλους» σε απομακρυσμένες περιοχές.
5. Κίνητρα για έναρξη παραγωγικής δραστηριότητας, σε συνεργασία με τα Επιμελητήρια.
6. Τεχνική στήριξη Δήμων από ΠΕΤΑ, ΕΕΤΑΑ και ΜΟΔ για δημογραφικά έργα.
7. Απλοποίηση διαδικασιών, κατά το μοντέλο της πανδημίας.
8. Προγράμματα διατήρησης τοπικής ταυτότητας και αποκατάστασης οικιστικού αποθέματος, κατά το πρότυπο του «Εξοικονομώ».
Ο κ. Παπαναστασίου έκλεισε την εισήγησή του υπογραμμίζοντας ότι η δημογραφική κρίση απειλεί την κοινωνική συνοχή και τη λειτουργία της δημοκρατίας. «Ο πληθυσμός είναι η βάση της οικονομίας, της ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας», ανέφερε, δηλώνοντας ότι η ΚΕΔΕ είναι έτοιμη να συνεισφέρει με προτάσεις, εργαλεία και πνεύμα συνεργασίας, ώστε «καμία περιοχή και κανένας πολίτης να μη μείνουν πίσω».
Στη συνάντηση συμμετείχαν επίσης οι Κατερίνα Μαιχόσογλου (Δήμαρχος Διονύσου), Γιώργος Καταβούτας (Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Τρικκαίων), Δημήτρης Τσιάντης (Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Λίμνης Πλαστήρα) και Βάλια Αθανασοπούλου (στέλεχος της ελληνικής αντιπροσωπείας στο CEMR).