Το National Hotel της Μολδαβίας: Τραγωδία, διαφθορά και το βάρος του σοβιετικού παρελθόντος
Η θλιβερή ιστορία ενός εμβληματικού ξενοδοχείου που κατέληξε ερείπιο, πυροδοτώντας συζητήσεις για το μέλλον της χώρας και τη διαχείριση της κληρονομιάς.
Στο κέντρο της πρωτεύουσας της Μολδαβίας, το εκτυφλωτικό λευκό φως μιας φλόγας συγκόλλησης ρίχνει τρεμοπαίζουσες σκιές, καθώς άντρες εργάζονται πυρετωδώς για να χτίσουν έναν φράχτη γύρω από το πρώην National Hotel. Η παρέμβαση των δημοτικών αρχών έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά από ένα τραγικό περιστατικό: ένα 13χρονο κορίτσι έχασε τη ζωή του πέφτοντας μέσα στο εγκαταλελειμμένο κτίριο.
Η τραγική αυτή εξέλιξη αποτελεί την κορύφωση μιας μακράς πορείας παρακμής για το National Hotel. Από τη δεκαετία του 1970, το κτίριο κοσμούσε την Μολδαβική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία ως το κορυφαίο ξενοδοχείο της, φιλοξενώντας ξένους τουρίστες και τη σοβιετική ελίτ. Σήμερα, όμως, το ετοιμόρροπο αυτό μνημείο έχει μετατραπεί σε καταφύγιο για αστέγους και άσυλο περιπέτειας για εφήβους.
Επίσημα, η πρόσβαση στο κτίριο απαγορεύεται, όπως προειδοποιούν πινακίδες στα ρωσικά και τα ρουμανικά. Ωστόσο, το παρελθόν έχει δείξει ότι αυτό δεν αποτέλεσε ποτέ ουσιαστικό εμπόδιο. Με τη δημιουργία του νέου φράχτη και την εγκατάσταση καμερών παρακολούθησης, οι αρχές στοχεύουν να αποτρέψουν τη μελλοντική είσοδο στο κτίριο. Ο θάνατος του κοριτσιού έχει αναζωπυρώσει μια συζήτηση που καλά κρατεί εδώ και χρόνια: τι μέλλει γενέσθαι με το παλιό National Hotel;
Το ζήτημα, αν και φαινομενικά ασήμαντο, αγγίζει κρίσιμα ερωτήματα για τη Μολδαβία: Ποιος πραγματικά κατέχει την εξουσία στη χώρα; Ποιος είναι ο προσανατολισμός της Μολδαβίας για το μέλλον; Και πώς πρέπει να διαχειριστεί η χώρα το σοβιετικό της παρελθόν – να το ξεχάσει ή να το διατηρήσει; Η συζήτηση αυτή περιστρέφεται γύρω από τη διαφθορά, την υπευθυνότητα και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
**Σύμβολο Διαφθοράς**
Το 2006, το National Hotel ιδιωτικοποιήθηκε. Παραδόξως, αντί να πωληθεί σε έναν αξιόπιστο επενδυτή, το κτίριο κατέληξε σε μια εταιρεία που συστάθηκε την ίδια χρονιά με ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο. Η συμφωνία προέβλεπε επένδυση 33 εκατομμυρίων δολαρίων στο κτίριο, μια δέσμευση που ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Από τότε, το κτίριο άλλαξε χέρια πολλές φορές, περνώντας από επιχειρηματίες, Μολδαβούς πολιτικούς, ολιγάρχες και καταδικασμένους απατεώνες. Στη διάρκεια αυτών των ετών, το εμβληματικό ξενοδοχείο στην καρδιά του Κισινάου ερειπώθηκε. Από ορόσημο της πόλης, μετατράπηκε σε έναν σκελετό από τσιμέντο, με σπασμένα παράθυρα και κλεμμένα όλα τα πολύτιμα στοιχεία του.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι οι ιδιοκτήτες άφησαν σκόπιμα το ιστορικό κτίριο να καταρρεύσει, προκειμένου να αποσπάσουν άδεια κατεδάφισης. Η προνομιακή του τοποθεσία στο κέντρο της πόλης είναι εξαιρετικά ελκυστική, και ένα νέο κτίριο με γραφεία ή πολυτελή διαμερίσματα θα μπορούσε να αποφέρει τεράστια κέρδη. Το 2021, φάνηκε να δίνεται το “πράσινο φως” για την κατεδάφιση, καθώς χορηγήθηκε ξαφνικά η σχετική άδεια.
Ο αντιδήμαρχος Βίκτορ Τσιρόντα εξέφρασε δημόσια την αντίθεσή του στα σχέδια κατεδάφισης, επισημαίνοντας παρατυπίες. Λίγο αργότερα, βρέθηκε εκτός θέσης. Ωστόσο, το σχέδιο κατεδάφισης προκάλεσε ευρεία δημόσια κατακραυγή στο Κισινάου, με πολίτες να ξεκινούν συλλογή υπογραφών. Υπό την πίεση της κοινής γνώμης, το δημαρχείο αναγκάστηκε να ανακαλέσει την άδεια.
**Εικόνα του σοβιετικού μοντερνισμού**
Η Όλγκα Κομπουσκέαν εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για τα σχέδια κατεδάφισης: «Αυτό θα σήμαινε απλώς την εξαφάνιση ενός σημαντικού ιστορικού ορόσημου. Είδα τα σχέδια για το κτίριο αντικατάστασης και σκέφτηκα: Αυτή σίγουρα δεν είναι η λύση».