Παντοτινά χημικά στα δημητριακά: Σοκαριστικά ευρήματα σε όλη την Ευρώπη
Επιστήμονες εντοπίζουν υψηλές συγκεντρώσεις τοξικών ουσιών, που συνδέονται με σοβαρές ασθένειες, σε κοινά προϊόντα.
Υψηλά επίπεδα τοξικών ουσιών, γνωστών ως «παντοτινά χημικά», εντοπίστηκαν σε προϊόντα δημητριακών σε όλη την Ευρώπη, με τις συγκεντρώσεις τους να προκαλούν ανησυχία. Νέα μελέτη του δικτύου Pesticide Action Network Europe (PAN) αποκάλυψε ότι τα δημητριακά για πρωινό εμφανίζουν τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, οι οποίες είναι κατά μέσο όρο 100 φορές υψηλότερες από εκείνες του νερού της βρύσης.
Η έρευνα κατέγραψε σημαντικά επίπεδα τριφθοροξικού οξέος (TFA), μιας ουσίας που προκύπτει από την αποδόμηση φυτοφαρμάκων που περιέχουν PFAS (υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλικές ουσίες). Αυτά τα “παντοτινά χημικά”, που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία από τη δεκαετία του 1950, είναι εξαιρετικά ανθεκτικά και συσσωρεύονται στο περιβάλλον, με εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια να χρειάζονται για τη διάσπασή τους. Ο αντίκτυπός τους στην ανθρώπινη υγεία γίνεται όλο και πιο σαφής, με μελέτες να τα συνδέουν με σοβαρές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.
Το TFA θεωρείται τοξικό για την αναπαραγωγή, επηρεάζοντας τη γονιμότητα, τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος και την ανάπτυξη του εμβρύου, ενώ έχει επίσης συσχετιστεί με δυσμενείς επιπτώσεις στον θυρεοειδή, το ήπαρ και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Οργανώσεις καλoύν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να θεσπίσουν αυστηρότερο όριο ασφαλείας για το TFA και να προχωρήσουν στην πλήρη απαγόρευση φυτοφαρμάκων που περιέχουν PFAS, καθώς η παρακολούθηση του TFA στα τρόφιμα δεν είναι υποχρεωτική.
Η συγκεκριμένη μελέτη, η πρώτη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ανέλυσε 65 τυπικά προϊόντα δημητριακών από 16 χώρες. Η ουσία TFA ανιχνεύθηκε στο 81,5% των δειγμάτων, με τα προϊόντα σιταριού να παρουσιάζουν σαφώς υψηλότερη επιβάρυνση. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις εντοπίστηκαν σε δημητριακά πρωινού από την Ιρλανδία, ακολουθούμενα από βελγικό ψωμί ολικής άλεσης, γερμανικό ψωμί ολικής άλεσης και γαλλική μπαγκέτα. Η ουσία βρέθηκε επίσης σε ζυμαρικά, τυροκροκέτες και μπισκότα.
“Τα ευρήματά μας δείχνουν πόσο επιτακτική είναι η άμεση απαγόρευση των φυτοφαρμάκων που περιέχουν PFAS, ώστε να σταματήσει η περαιτέρω ρύπανση της τροφικής αλυσίδας,” δήλωσε η υπεύθυνη πολιτικής του PAN Europe. Η Αγγελική Λυσίμαχου, επικεφαλής επιστήμης και πολιτικής του PAN, πρόσθεσε: “Όλα τα δείγματα ξεπέρασαν το προεπιλεγμένο ανώτατο όριο καταλοίπων. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την έκθεση παιδιών σε ουσίες τοξικές που επηρεάζουν την αναπαραγωγή. Απαιτείται άμεση δράση.”