Εισόδημα ελληνικών νοικοκυριών: 15% κάτω από το 2009
Ακόμη και μετά από μια δεκαετία ανάκαμψης, τα πραγματικά εισοδήματα παραμένουν υποδεέστερα από τα προ κρίσης επίπεδα, σύμφωνα με νέα μελέτη.
Παρά τη σημαντική ανάκαμψη που παρατηρείται την τελευταία δεκαετία, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών το 2024 παραμένει 15% χαμηλότερο σε σχέση με το 2009, την αρχή της οικονομικής κρίσης, και 5% χαμηλότερο σε σύγκριση με το 2004. Αυτά τα συγκλονιστικά στοιχεία αποκαλύπτει νέα μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), με τίτλο «Πού βρίσκεται το εισόδημα του ελληνικού νοικοκυριού σήμερα σε σχέση με την αρχή της κρίσης το 2009», που υπογράφουν οι Νίκος Ρώμπαπας και Κωνσταντίνος Σαραβάκος.
Η έρευνα, η οποία εξετάζει την πορεία του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών την περίοδο 2004–2024, συγκρίνει την Ελλάδα με άλλες χώρες που βρέθηκαν αντιμέτωπες με παρόμοιες οικονομικές δυσκολίες, όπως η Ισπανία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Κύπρος και η Πορτογαλία. Βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η Ελλάδα, μαζί με την Ιταλία, είναι οι μόνες χώρες που δεν έχουν καταφέρει να επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα πραγματικού εισοδήματος.
Συγκεκριμένα, στην εικοσαετία 2004–2024, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 κατέγραψε αύξηση του πραγματικού εισοδήματος κατά 22%, η Ελλάδα εμφανίζει μείωση 5%. Το 2024, το πραγματικό εισόδημα των Ελλήνων παραμένει 15% κάτω από τα επίπεδα του 2009.
Ωστόσο, η μελέτη επισημαίνει και θετικές εξελίξεις σε μεταγενέστερες περιόδους. Σε σχέση με το 2012, το πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά 22,7%, επίδοση που ξεπερνά τον μέσο όρο της ΕΕ-27. Επίσης, σε σύγκριση με το 2015, η Ελλάδα παρουσιάζει μία από τις υψηλότερες αυξήσεις στις πληγείσες χώρες, φτάνοντας το 23,5%. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εικόνα σε σχέση με το 2019, όπου η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη άνοδο εισοδήματος (+14,3%) ανάμεσα σε όλες τις χώρες που βίωσαν κρίση.
Η μεγάλη αύξηση μετά το 2015 εξηγείται εν μέρει από την προηγούμενη, δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων κατά την περίοδο 2010–2013, όταν το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών είχε μειωθεί κατά 34%.
Η μελέτη τονίζει τις σημαντικές διαφορές στην ταχύτητα ανάκαμψης μεταξύ των χωρών που επλήγησαν από την κρίση. Σε σύγκριση με το 2009, η εξέλιξη του πραγματικού εισοδήματος έχει ως εξής: Ιρλανδία: +21%, Πορτογαλία: +16%, Κύπρος: +14%, Ισπανία: +6,5%, Ιταλία: –0,7%, και Ελλάδα: –15%.
Σχετικά με τη σχέση εισοδήματος και παραγωγικότητας, τα πιο πρόσφατα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας (ΕΣΥΠ) και του ΚΕΠΕ υπογραμμίζουν ότι η βελτίωση της παραγωγικότητας της εργασίας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη μελλοντική αύξηση των εισοδημάτων. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του ΚΕΦΙΜ θα διερευνηθεί ειδικά η πορεία της παραγωγικότητας της εργασίας σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα.
Ο Πρόεδρος του ΚΕΦΙΜ, Νίκος Ρώμπαπας, δήλωσε: «Παρά τη σημαντική ανάκαμψη των τελευταίων ετών και την επιτάχυνση από το 2019 και μετά, η Ελλάδα παραμένει ουσιαστικά η μοναδική χώρα της κρίσης που δεν έχει ακόμη ανακτήσει την τεράστια απώλεια εισοδήματος της δεκαετίας 2010–2013. Η σύγκλιση θα απαιτήσει διατηρήσιμη αύξηση της παραγωγικότητας, δυναμική ανάπτυξη και σταθερές μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν τη δημιουργία πλούτου για όλους τους πολίτες – και σε αυτά τα πεδία η εστίαση της κυβερνητικής πολιτικής πρέπει να είναι σταθερή».