Ξεκίνησε αγώνας δρόμου για δωρεές και κληρονομιές: Τα κρίσιμα ορόσημα πριν από τις αλλαγές του 2026
Οι φορολογούμενοι σπεύδουν να ολοκληρώσουν μεταβιβάσεις περιουσιών, καθώς νέες ρυθμίσεις αναμένεται να αυξήσουν τις επιβαρύνσεις.
Το ενδιαφέρον για δωρεές και κληρονομιές έχει αναζωπυρωθεί τους τελευταίους μήνες, καθώς πολλοί πολίτες επιδιώκουν να προλάβουν αλλαγές που θεωρούν κρίσιμες για το φορολογικό τους μέλλον. Οι διαδικασίες μεταβίβασης περιουσίας – από γονικές παροχές μέχρι δωρεές χρημάτων – περνούν πλέον μέσα από αυστηρότερους ελέγχους και πιο σύνθετα στάδια, με τις ημερομηνίες να παίζουν καταλυτικό ρόλο. Όσοι επιθυμούν να προχωρήσουν σε δήλωση ή μεταβίβαση, καλούνται να κινηθούν έγκαιρα και με προσοχή, καθώς το 2026 φέρνει νέα όρια, περισσότερες προϋποθέσεις και σαφώς μεγαλύτερη ανάγκη για φορολογικό σχεδιασμό.
Οι φορολογούμενοι που σκοπεύουν να μεταβιβάσουν ακίνητο ή χρηματικό ποσό σε συγγενείς α’ βαθμού πρέπει να γνωρίζουν ότι μετά από συγκεκριμένη ημερομηνία ενδέχεται να ισχύσουν νέες αντικειμενικές αξίες, οι οποίες θα αυξήσουν τον τελικό φόρο. Η καταγραφή στο myProperty της ΑΑΔΕ, η αποδοχή από τον λήπτη και η συμβολαιογραφική πράξη πρέπει να συντελεστούν μέσα σε προκαθορισμένο χρονικό πλαίσιο. Εάν υπάρξει καθυστέρηση, η μεταβίβαση μπορεί να «μεταφερθεί» στο νέο καθεστώς, με πιθανές επιβαρύνσεις.
Οι δωρεές έως 800.000 ευρώ προς συγγενείς α’ βαθμού εξακολουθούν να παραμένουν αφορολόγητες, αλλά το όφελος αυτό ισχύει μόνο εφόσον η δήλωση ολοκληρωθεί σωστά και χωρίς ελλείψεις στα δικαιολογητικά. Για ποσά μεγαλύτερα από το όριο ή για συγγενείς άλλων κατηγοριών, εφαρμόζονται κλιμακωτοί συντελεστές. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι ακόμη και οι τραπεζικές μεταφορές χρημάτων – αν γίνουν χωρίς σαφή αιτιολογία – μπορεί να προκαλέσουν φορολογικό έλεγχο.
Στις κληρονομιές, η προθεσμία αποδοχής παραμένει το τρίμηνο από την ημερομηνία θανάτου, όμως σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται παράταση μέσω αίτησης. Σε περιπτώσεις που εμφανίζονται χρέη προς το Δημόσιο ή προς τράπεζες, ο κληρονόμος μπορεί να αποδεχθεί την περιουσία με «ευεργέτημα απογραφής», αναλαμβάνοντας το χρέος έως το ύψος της κληρονομιάς. Εάν η διαδικασία δεν γίνει εγκαίρως, τα οφειλόμενα περνούν αυτόματα στον κληρονόμο και καθίστανται άμεσα απαιτητά.
Η ψηφιοποίηση της διαδικασίας μέσω gov.gr έχει διευκολύνει τα βήματα, αλλά έχει ενισχύσει και την πιθανότητα διασταυρώσεων. Κάθε δηλωμένη μεταβίβαση – ακινήτων ή χρημάτων – περνά πλέον από ηλεκτρονικό έλεγχο, με στόχο τον εντοπισμό ανεπίσημων συναλλαγών. Οι συμβολαιογράφοι προειδοποιούν ότι ακόμη και μία λάθος ημερομηνία μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή φορολογικής βάσης.
Οι φορολογούμενοι που σκοπεύουν να μεταβιβάσουν μέρος της περιουσίας σε παιδιά ή εγγόνια καλούνται να συμβουλευτούν έγκαιρα φοροτεχνικό, ώστε να αξιοποιήσουν τα περιθώρια που αφήνει το σημερινό πλαίσιο, πριν ενσωματωθούν πιθανές νέες αντικειμενικές. Η καταγραφή του ιστορικού κάθε περιουσιακού στοιχείου, οι βεβαιώσεις ΕΝΦΙΑ, οι τυχόν εκκρεμότητες με Ε9 και η τραπεζική ροή χρημάτων αποτελούν προϋποθέσεις για να εγκριθεί η μεταβίβαση χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις.
Οι επόμενοι μήνες θεωρούνται καθοριστικοί. Ο χρόνος μετατρέπεται ουσιαστικά σε φορολογικό παράγοντα και η καθυστέρηση μπορεί να κοστίσει ακριβά. Η μεταβίβαση περιουσίας δεν αποτελεί πλέον αυτονόητη διαδικασία· είναι ένας οικονομικός σχεδιασμός που απαιτεί ακρίβεια, πλήρη ενημέρωση και σωστό timing.