Ψηφιακή μητρότητα: Ο ανησυχητικός αντίκτυπος των οθονών στην εγκυμοσύνη
Νέα επιστημονικά δεδομένα αποκαλύπτουν τους κινδύνους της υπερβολικής χρήσης κινητών και οθονών από εγκύους για την υγεία τους και την ανάπτυξη του εμβρύου.
Η «ψηφιακή μητρότητα» δεν αποτελεί πλέον μια αφηρημένη ιδέα, αλλά μια νέα πραγματικότητα που συνοδεύεται από ιδιαίτερα ανησυχητικές ενδείξεις, σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα. Η «συγκατοίκηση» της εγκύου με τις οθόνες αποδεικνύεται ότι δεν είναι τόσο «ουδέτερη», καθώς η επιστήμη αρχίζει να δίνει απαντήσεις που προκαλούν προβληματισμό.
Σύμφωνα με έρευνες, 6 στις 10 εγκύους χρησιμοποιούν το κινητό τους για περισσότερο από μία ώρα καθημερινά, ενώ 1 στις 4 (25%) περνά πάνω από πέντε ώρες μπροστά σε οθόνες. Η χρήση κινητού για περισσότερο από 30 λεπτά την ημέρα συνδέεται με 50% μεγαλύτερη πιθανότητα χαμηλού βάρους γέννησης, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες. Επιπλέον, η πολύωρη χρήση οθονών, ειδικά πριν τον ύπνο, αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης κύησης.
Οι γυναίκες που χρησιμοποιούν smartphone πάνω από επτά ώρες την ημέρα εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα άγχους και καταθλιπτικής διάθεσης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει επισημάνει ότι η αυξημένη έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία στον χώρο εργασίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής κατά περίπου 70%.
Οι επιπτώσεις της ψηφιακής μητρότητας δεν περιορίζονται μόνο στην υγεία της μητέρας. Η πολύωρη χρήση οθονών κατά την κύηση έχει συνδεθεί με χαμηλότερη γλωσσική και κινητική ανάπτυξη σε παιδιά ηλικίας 3-5 ετών, καθώς και με αυξημένες δυσκολίες στην προσοχή και την εκτελεστική λειτουργία.
Μια πρόσφατη έρευνα του 2024, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 60% των εγκύων, υπογραμμίζει τη συχνότητα της χρήσης κινητού. Οι Άρτεμις Κ. Τσίτσικα, Καθηγήτρια και Εκπρόσωπος UNESCO GHE & WHO Collaborating Centre, Αναπλ. Καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, και Εβελίνα Πρεβέντη, Ψυχολόγος MSc, Επιστ. Συνεργάτης Μονάδας Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) Β΄ Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, ανέφεραν: «Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι περισσότερες γυναίκες κατά την κύηση χρησιμοποιούν πολύ περισσότερο τις οθόνες απ’ όσο φανταζόμαστε».
Μια εκτενής γαλλική μελέτη, που παρακολούθησε 1.378 εγκύους, επιβεβαίωσε τη σύνδεση μεταξύ της χρήσης κινητού πάνω από 30 λεπτά την ημέρα και της αυξημένης πιθανότητας γέννησης μωρού με χαμηλό βάρος. Άλλες νεότερες μελέτες, όπως αυτή που δημοσιεύτηκε στο BMC Public Health το 2024, αναδεικνύουν την αύξηση του κινδύνου υπέρτασης στην κύηση λόγω της πολύωρης χρήσης οθονών, ιδιαίτερα πριν τον ύπνο.
Οι ερευνητές αποδίδουν αυτά τα αρνητικά φαινόμενα όχι μόνο στην ίδια την τεχνολογία, αλλά και σε ένα σύνολο παραγόντων, όπως η έλλειψη ύπνου, η καθιστική ζωή και η συνεχής «ψηφιακή διέγερση».