Νέοι κανόνες για δημοτικές και περιφερειακές εκλογές: Τι προβλέπει ο νέος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Από το Υπουργείο Εσωτερικών έρχονται ποσοτικοί περιορισμοί και νέες υποχρεώσεις για τους συνδυασμούς, με έμφαση στη συμμετοχή νέων και την ισορροπία των φύλων.
Νέους ποσοστωμένους κανόνες στη συγκρότηση των δημοτικών και περιφερειακών συνδυασμών θεσπίζει το Άρθρο 48 του νέου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπως αυτός παραδόθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών στην ΚΕΔΕ. Η νέα διάταξη καθορίζει τον ελάχιστο και μέγιστο αριθμό υποψηφίων για κάθε συνδυασμό, ενώ εισάγει προσαυξήσεις για νέους έως 30 ετών, προβλέπει συγκεκριμένο αριθμό υποψηφίων άνευ σταυρού και θέτει την υποχρεωτική ποσόστωση φύλου.
Στις δημοτικές εκλογές, ο ελάχιστος αριθμός υποψηφίων ορίζεται ίσος με τις έδρες του δημοτικού συμβουλίου, με δυνατότητα προσαύξησης έως 100%. Αυτό σημαίνει ότι ένας συνδυασμός μπορεί να παρουσιάσει έως και διπλάσιο αριθμό υποψηφίων σε σχέση με τις διαθέσιμες έδρες. Αντίστοιχα, για κάθε κοινότητα, ο αριθμός των υποψηφίων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τις έδρες της, με δυνατότητα προσαύξησης έως 100%. Ωστόσο, για κοινότητες με έως 300 κατοίκους, επιτρέπονται έως τρεις υποψήφιοι εκπρόσωποι. Στις δημοτικές κοινότητες, κάθε συνδυασμός υποχρεούται να έχει υποψηφίους σε τουλάχιστον 80% των δημοτικών κοινοτήτων του δήμου.
Για πρώτη φορά, ο νέος κώδικας θεσμοθετεί ειδική προσαύξηση για τη συμμετοχή νέων. Κάθε δημοτικός συνδυασμός μπορεί να προσθέσει υποψηφίους που είναι έως 30 ετών (μέχρι 31 Δεκεμβρίου του έτους των εκλογών) σε ποσοστό έως 10% του αριθμού των εδρών. Αυτές οι θέσεις προστίθενται επιπλέον του βασικού αριθμού υποψηφίων και δεν υπολογίζονται στην ποσόστωση φύλου.
Το Άρθρο 48 προβλέπει επίσης ρητά συγκεκριμένο αριθμό υποψηφίων άνευ σταυρού. Στους δήμους, ο αριθμός είναι ένας αν το συμβούλιο έχει έως 15 μέλη, δύο αν έχει 19-29 μέλη, και τρεις αν έχει 35 ή περισσότερα μέλη. Στις περιφέρειες, προβλέπονται δύο υποψήφιοι σε περιφέρειες με έως 45 μέλη και τρεις στις υπόλοιπες. Αυτοί οι υποψήφιοι εκλέγονται χωρίς σταυρό και δεν συμμετέχουν στους υπολογισμούς ποσόστωσης φύλου και πλήθους υποψηφίων.
Σχετικά με την ποσόστωση φύλου, ο νέος κώδικας ορίζει ότι κάθε συνδυασμός πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 30% υποψηφίους από κάθε φύλο, στον συνολικό αριθμό υποψηφίων, συμπεριλαμβανομένου του δημάρχου ή περιφερειάρχη. Δεν υπολογίζονται σε αυτή την ποσόστωση οι υποψήφιοι εκπρόσωποι κοινοτήτων, ούτε οι υποψήφιοι των ειδικών κατηγοριών (νέοι και υποψήφιοι άνευ σταυρού).