Ηλεκτρονική ψήφος στις αυτοδιοικητικές εκλογές: Η νέα εποχή της ψήφου

Με την παροχή ενός νέου κώδικα στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) από την Κυβέρνηση, εισάγεται θεσμικά, για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Η πρωτοβουλία αυτή φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της αποχής και να σηματοδοτήσει μια από τις πιο ριζικές αλλαγές στον τρόπο άσκησης του εκλογικού δικαιώματος σε τοπικό επίπεδο, εισάγοντας τις ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές στην ψηφιακή εποχή.

Η νομοθετική κατοχύρωση της ηλεκτρονικής ψήφου ενσωματώνεται στο Κεφάλαιο Δ’ («Ειδικοί Εκλογικοί Κατάλογοι Ηλεκτρονικής Ψήφου») και στο Κεφάλαιο Ι’ («Διεξαγωγή ψηφοφορίας με ηλεκτρονική ψήφο») του νέου Κώδικα, με τα άρθρα 39, 40, 41, 67 και 68 να ορίζουν τις σχετικές διαδικασίες.

Το σύστημα της ηλεκτρονικής ψήφου δεν θα είναι υποχρεωτικό για όλους, ούτε θα αντικαταστήσει την παραδοσιακή κάλπη. Θα λειτουργεί ως συμπληρωματική και προαιρετική επιλογή για τους ψηφοφόρους που θα την επιλέξουν. Οι πολίτες που επιθυμούν να ψηφίσουν ηλεκτρονικά, θα εγγράφονται σε έναν ειδικό εκλογικό κατάλογο μέσω μιας ειδικής εφαρμογής στην πλατφόρμα. Η εγγραφή, η τροποποίηση στοιχείων και η διαγραφή θα γίνονται αποκλειστικά με πρωτοβουλία του πολίτη, με πιστοποίηση μέσω taxisnet ή τραπεζών. Η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα είναι διαθέσιμη μόνο εφόσον στον δήμο συγκεντρωθούν τουλάχιστον 30 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι στον ειδικό κατάλογο, διασφαλίζοντας παράλληλα τη μυστικότητα της ψήφου.

Για την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας, θα συσταθεί ειδική Εφορευτική Επιτροπή Ηλεκτρονικής Ψηφοφορίας από τον Άρειο Πάγο, με στόχο την εγγύηση της εγκυρότητας, της ασφάλειας και της ακεραιότητας των αποτελεσμάτων. Οι τεχνικές λεπτομέρειες, όπως η πλατφόρμα, ο τρόπος ταυτοποίησης, τα μέτρα κυβερνοασφάλειας και η προστασία της μυστικότητας, θα καθοριστούν με Προεδρικό Διάταγμα. Η επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων θα γίνεται σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) και την εθνική νομοθεσία.

Η εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου αναμένεται να διευκολύνει τους απόδημους και όσους δεν μπορούν να μετακινηθούν, να ενισχύσει τη συμμετοχή των νέων, να μειώσει την εκλογική αποχή και να ανοίξει τον δρόμο για περαιτέρω ψηφιακές διαδικασίες συμμετοχής, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τον εκσυγχρονισμό. Ωστόσο, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την επάρκεια της κυβερνοασφάλειας, την απόλυτη διασφάλιση της μυστικότητας και την αντοχή του συστήματος σε μαζική χρήση.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Θεόδωρος Λιβάνιος, σε συνέντευξή του στην εκπομπή Press Talk της ΕΡΤ, ανακοίνωσε ότι το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί στις δημοτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2028, επιτρέποντας στους πολίτες να ψηφίσουν μέσω κινητού ή υπολογιστή, συμπληρωματικά στην παραδοσιακή κάλπη. Ο κ. Λιβάνιος τόνισε ότι η αυτοδιοικητική εκλογική διαδικασία αποτελεί το ιδανικό πεδίο πιλοτικής εφαρμογής, για την εξοικείωση των πολιτών και τη δοκιμή των ψηφιακών συστημάτων.

Ο πολίτης θα εγγράφεται σε ειδική ψηφιακή πλατφόρμα, θα ταυτοποιείται και η ψήφος του θα επιβεβαιώνεται μέσω OTP (κωδικός μίας χρήσης). Μια καινοτομία είναι η δυνατότητα διόρθωσης της ψήφου, με την τελευταία επιλογή να είναι αυτή που μετράει. Ο κ. Λιβάνιος διαβεβαίωσε ότι η ηλεκτρονική ψήφος πληροί τις αρχές της μυστικότητας, της μοναδικότητας και της εγκυρότητας, ενώ υπογράμμισε την υποχρέωση της πολιτείας να εξαντλήσει κάθε εργαλείο για την ενίσχυση της συμμετοχής.