Ευρώπη σε αναμονή: Πληθωρισμός, ανησυχίες και προσδοκίες για το 2026

Παρόλο που ο πληθωρισμός στην Ευρώπη ενδέχεται να έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται, οι πολίτες εξακολουθούν να βιώνουν τις επιπτώσεις του στην καθημερινότητά τους. Τα στοιχεία της έρευνας προσδοκιών καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για τον Οκτώβριο αποτυπώνουν μια κοινωνία σε επιφυλακή, με σταθερές αντιλήψεις για τις πληθωριστικές πιέσεις, ήπιες αλλά υπαρκτές ανησυχίες για το μέλλον και μια αγορά εργασίας που παραμένει εύθραυστη. Η εικόνα είναι σύνθετη, παρουσιάζοντας διαφοροποιήσεις ανά ηλικία και εισοδηματική ομάδα, αλλά συνολικά καταδεικνύει μια Ευρώπη που περιμένει με προσοχή την έλευση του 2026, αβέβαιη αν η χρονιά θα σηματοδοτήσει ανάκαμψη ή περαιτέρω πιέσεις.

Ειδικότερα, τον Οκτώβριο, η διάμεση αντίληψη των Ευρωπαίων πολιτών για τον πληθωρισμό των τελευταίων 12 μηνών παρέμεινε σταθερή στο 3,1%, για ένατο συνεχόμενο μήνα, σύμφωνα με το Consumer Expectations Survey της ΕΚΤ. Αντίθετα, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό τους επόμενους 12 μήνες παρουσίασαν μια ελαφρά αύξηση, φτάνοντας στο 2,8% από 2,7% που ήταν τον Σεπτέμβριο. Όσον αφορά την επόμενη τριετία, οι προσδοκίες διατηρήθηκαν αμετάβλητες στο 2,5%, ενώ για την πενταετία παρέμειναν στο 2,2%. Η αβεβαιότητα γύρω από αυτές τις πληθωριστικές προσδοκίες παρέμεινε επίσης σε σταθερά επίπεδα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα εξακολούθησαν να αναφέρουν ελαφρώς υψηλότερους δείκτες αντίληψης και προσδοκιών πληθωρισμού σε σύγκριση με αυτά των υψηλότερων εισοδημάτων, μια τάση που καταγράφεται από το 2023. Ωστόσο, οι διαφορές μεταξύ των εισοδηματικών ομάδων παρέμειναν περιορισμένες. Οι νεότεροι πολίτες (18-34 ετών) εμφάνισαν χαμηλότερες εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό σε σχέση με τις ηλικίες 35-54 και 55-70 ετών.

Όσον αφορά το εισόδημα και την κατανάλωση, οι προσδοκίες για αύξηση του ονομαστικού εισοδήματος τους επόμενους 12 μήνες ανέβηκαν στο 1,2% τον Οκτώβριο, από 1,1% τον Σεπτέμβριο. Η εκτιμώμενη άνοδος στις δαπάνες τους τελευταίους 12 μήνες παρέμεινε σταθερή στο 4,9%, ενώ οι προβλέψεις για την κατανάλωση τον επόμενο χρόνο διατηρήθηκαν στο 3,5%. Τα νοικοκυριά με χαμηλότερα εισοδήματα αναμένουν ελαφρώς μεγαλύτερη αύξηση στις δαπάνες τους σε σχέση με τα υψηλότερα εισοδήματα.

Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και την αγορά εργασίας, οι προσδοκίες για την οικονομική ανάπτυξη των επόμενων 12 μηνών παρουσίασαν οριακή βελτίωση, φτάνοντας στο -1,1% από -1,2% τον Σεπτέμβριο. Αντιθέτως, οι προβλέψεις για την ανεργία σημείωσαν αύξηση, διαμορφούμενες στο 11,0% από 10,7%. Τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα ανέμεναν την υψηλότερη ανεργία (13,2%), ενώ τα υψηλότερα εισοδήματα την χαμηλότερη (9,4%). Ωστόσο, τα τριμηνιαία στοιχεία καταδεικνύουν βελτίωση στις πιθανότητες εύρεσης εργασίας για τους ανέργους (από 22,6% τον Ιούλιο σε 24,5% τον Οκτώβριο), ενώ οι εργαζόμενοι εκτιμούν μικρότερο κίνδυνο απώλειας της δουλειάς τους (8,5% από 8,7%).

Στεγαστικά και πρόσβαση σε δανεισμό: Οι καταναλωτές αναμένουν αύξηση των τιμών κατοικιών κατά 3,5% το επόμενο 12μηνο, ποσοστό που παραμένει σταθερό. Η εκτίμηση για τα επιτόκια στεγαστικών δανείων αυξήθηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, στο 4,7% από 4,6%. Τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα προβλέπουν υψηλότερα επιτόκια (5,4%), ενώ τα υψηλότερα αναμένουν 4,2%. Περισσότερα νοικοκυριά ανέφεραν δυσκολότερη πρόσβαση σε πίστωση, ενώ αυξήθηκαν και εκείνοι που προβλέπουν ότι οι συνθήκες δανεισμού θα γίνουν ακόμη αυστηρότερες μέσα στον επόμενο χρόνο. Παράλληλα, το ποσοστό των νοικοκυριών που υπέβαλαν αίτηση για δάνειο το τελευταίο τρίμηνο μειώθηκε στο 15,7% (από 16,0% τον Ιούλιο).