Βέλγιο Vs Ρωσία: Πρόκληση στην ΕΕ για τα παγωμένα κεφάλαια
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ σήκωσε «κόκκινη σημαία» στην ευρωπαϊκή πρόταση για τη χρήση ρωσικών κεφαλαίων, πυροδοτώντας αναταραχή και εγείροντας ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Μια απροσδόκητη παρέμβαση από τον πρωθυπουργό του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, φαίνεται να ανατρέπει προς το παρόν τα δεδομένα στην ευρωπαϊκή συζήτηση αναφορικά με τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια. Τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναζητά ομοφωνία για την ενεργοποίηση ενός δανειακού μηχανισμού υπέρ του Κιέβου, ο Ντε Βέβερ εξέφρασε σθεναρές αντιρρήσεις, υπονομεύοντας τον ευρωπαϊκό σχεδιασμό.
Η επιστολή του Βέλγου πρωθυπουργού προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία περιείχε σκληρή γλώσσα και ξεκάθαρες προειδοποιήσεις, εστάλη λίγες ώρες πριν η Επιτροπή παρουσιάσει την ανανεωμένη πρότασή της για τα 140 δισεκατομμύρια ευρώ που παραμένουν «κλειδωμένα» στην Euroclear. Το Βέλγιο, σύμφωνα με δημοσιεύματα, αρνείται να αναλάβει το νομικό και οικονομικό ρίσκο σε περίπτωση που η Μόσχα προσφύγει στη δικαιοσύνη, χαρακτηρίζοντας το σχέδιο «θεμελιωδώς λανθασμένο» και δυνητικά καταστροφικό για την ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Ο φόβος του Βελγίου βασίζεται στην εξής λογική: Εάν η Ρωσία δεν ηττηθεί, θα διεκδικήσει την επιστροφή των περιουσιακών της στοιχείων, θέτοντας την ΕΕ σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Ο Ντε Βέβερ προειδοποιεί ότι η βιασύνη της ΕΕ θα μπορούσε να εμποδίσει μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία, θεωρώντας τα ρωσικά κεφάλαια ως πολύτιμο διαπραγματευτικό εργαλείο. Αν αυτά «καούν» τώρα, η Μόσχα δεν θα έχει κίνητρο να συνεργαστεί σε διαπραγματεύσεις.
Ενώ οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες πιέζουν για συναίνεση εν όψει της συνόδου του Δεκεμβρίου και η Επιτροπή ετοιμάζει νέα πρόταση, με την πλειονότητα να στηρίζει το σχήμα, ο Βέλγος πρωθυπουργός παραμένει αμετακίνητος. Η στάση του αυτή φέρνει τον Βίκτορ Όρμπαν σε πλεονεκτική θέση, βρίσκοντας απρόσμενο σύμμαχο.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός, ο οποίος δεν είχε κρύψει ποτέ τις επιφυλάξεις του, βασίζει το «όχι» του στην απουσία πλήρων εγγυήσεων αποζημίωσης από τα κράτη-μέλη σε περίπτωση δικαστικής νίκης της Ρωσίας. Στην ουσία, προτείνει ο λογαριασμός να καλυφθεί άμεσα από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Αντί του μηχανισμού των παγωμένων κεφαλαίων, προτείνει κοινοτικό δανεισμό 45 δισεκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη των ουκρανικών αναγκών το 2026, μια λύση που δυσχεραίνει πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που θέλουν να αποφύγουν νέα έκδοση ευρωπαϊκού χρέους.
Η κίνηση του Βελγίου, ωστόσο, φέρεται να μην είναι τυχαία και να συνδέεται με την επικείμενη εκλογή νέου επικεφαλής του Eurogroup. Σε λίγες εβδομάδες, οι 19 υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης θα κληθούν να επιλέξουν νέο πρόεδρο, με τον Έλληνα υπουργό Κυριάκο Πιερρακάκη και τον Βέλγο υπουργό Οικονομικών Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ να βρίσκονται σε ανταγωνισμό. Στις Βρυξέλλες, εκτιμάται ότι η σκλήρυνση της στάσης του Μπαρτ Ντε Βέβερ στο ζήτημα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων μπορεί να στοχεύει τόσο τη Ρωσία όσο και την ευρύτερη ευρωπαϊκή πολιτική σκακιέρα. Η κυβέρνηση του Βελγίου, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, επιδιώκει να ενισχύσει το διαπραγματευτικό της βάρος εν όψει της ψηφοφορίας. Η στάση του Βελγίου, και ενδεχομένως του Βαν Πέτεγκεμ, στέλνει ένα πρόωρο μήνυμα προθέσεων για την προεδρία του Eurogroup.