Το παρασκήνιο της μυστικής συνάντησης στο Μαϊάμι: Ειρήνη στην Ουκρανία ή νέα οικονομική τάξη;
Τρεις ισχυροί επιχειρηματίες, Αμερικανοί και Ρώσοι, σχεδίαζαν στο Μαϊάμι μια νέα οικονομική πορεία για τη Ρωσία, με στόχο την επανένταξή της στο διεθνές περιβάλλον και τη διασφάλιση αμερικανικών επενδυτικών συμφερόντων.
Μια συνάντηση υψηλού επιπέδου, που πραγματοποιήθηκε στο Μαϊάμι Μπιτς τον περασμένο μήνα, έφερε κοντά τρεις ισχυρούς επιχειρηματίες – δύο Αμερικανούς και έναν Ρώσο. Ενώ η επίσημη ατζέντα έκανε λόγο για την επεξεργασία ενός σχεδίου τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, οι πραγματικές προθέσεις, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις συζητήσεις, ήταν ευρύτερες: η χάραξη μιας μυστικής διαδρομής για την επανένταξη της ρωσικής οικονομίας στο διεθνές περιβάλλον και η εξασφάλιση πρωταγωνιστικού ρόλου αμερικανικών επιχειρήσεων σε μελλοντικά επενδυτικά έργα.
Η συνάντηση, που έλαβε χώρα στο παραθαλάσσιο κτήμα του Στιβ Γουίτκοφ, δισεκατομμυριούχου κατασκευαστή και ειδικού απεσταλμένου της αμερικανικής κυβέρνησης, ξεπέρασε κατά πολύ το πλαίσιο ενός ειρηνευτικού σχεδίου. Ο Κιρίλ Ντμίτριεφ, επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου και προσωπικός διαπραγματευτής του Βλαντίμιρ Πούτιν, είχε κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση του εγγράφου που οι τρεις άνδρες επεξεργάζονταν. Μαζί τους ήταν ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έφτασε από την κοντινή του κατοικία στο «Billionaire Bunker».
Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν σε έναν φιλόδοξο σχεδιασμό για την επανένταξη της ρωσικής οικονομίας, αξίας δύο τρισ. δολαρίων, στη διεθνή αγορά, με τις αμερικανικές εταιρείες να αναμένεται να επωφεληθούν άμεσα. Ο Ντμίτριεφ πρότεινε τη χρήση των περίπου 300 δισ. δολαρίων από τα παγωμένα ρωσικά αποθέματα σε ευρωπαϊκές τράπεζες για τη χρηματοδότηση κοινών έργων ΗΠΑ-Ρωσίας και ενός αμερικανικής ηγεσίας προγράμματος ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Πρόσθετες προτάσεις περιελάμβαναν συνεργασίες στην Αρκτική για την εκμετάλλευση σπάνιων ορυκτών, ακόμη και μια κοινή αποστολή στον Άρη με την SpaceX του Έλον Μασκ.
Για το Κρεμλίνο, οι συνομιλίες στο Μαϊάμι αντιπροσώπευαν την κορύφωση μιας στρατηγικής, που, σύμφωνα με Δυτικούς αξιωματούχους, είχε στόχο την παράκαμψη του παραδοσιακού συστήματος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Η Ρωσία προωθούνταν ως χώρα με τεράστιες οικονομικές ευκαιρίες, αντί ως στρατιωτική απειλή. Με ισχυρές προτάσεις στους τομείς της ενέργειας και της εξόρυξης σπάνιων γαιών, η Μόσχα επιδίωκε να αναδιαμορφώσει τον οικονομικό χάρτη της Ευρώπης και να διευρύνει τις αποστάσεις μεταξύ ΗΠΑ και παραδοσιακών συμμάχων τους.
Ο Ντμίτριεφ, με εμπειρία από τη Goldman Sachs, βρήκε σύμμαχο στο πρόσωπο του Γουίτκοφ, επί χρόνια συνεργάτη του Αμερικανού προέδρου, και του Κούσνερ, του οποίου το επενδυτικό ταμείο Affinity Partners είχε εξασφαλίσει σημαντικές επενδύσεις από αραβικά κράτη. Η κοινή τους οπτική ευθυγραμμιζόταν με την προσέγγιση του Τραμπ, ότι οι γεωπολιτικές κρίσεις μπορούν να επιλυθούν μέσω οικονομικών συμφωνιών. Όπως δήλωσε ο Γουίτκοφ στη «Wall Street Journal», «Η Ρωσία έχει τεράστιους πόρους και απέραντες εκτάσεις. Αν όλοι συμμετέχουν και ευημερούν, αυτό θα λειτουργήσει ως ανάχωμα σε μελλοντικές συγκρούσεις».
Η διαρροή των 28 σημείων του σχεδίου προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και την Ουκρανία, που θεώρησαν ότι εξυπηρετεί κυρίως ρωσικές θέσεις και παραβιάζει κρίσιμες «κόκκινες γραμμές» του Κιέβου. Παρά τις διαβεβαιώσεις Αμερικανών αξιωματούχων ότι το κείμενο δεν είναι οριστικοποιημένο, η ανησυχία παραμένει, καθώς η Ρωσία αποκομίζει εμπορικά οφέλη, παρά τη βίαιη αλλαγή των συνόρων. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, τόνισε ότι «Ξέρουμε ότι αυτό δεν αφορά την ειρήνη. Είναι για το εμπόριο».
Στον Λευκό Οίκο, η σύζευξη επιχειρηματικών συμφερόντων και γεωπολιτικής αντιμετωπίζεται ως ευκαιρία. Σύμφωνα με άτομο που έχει γνώση των συνομιλιών, η Ρωσία προτιμά αμερικανικές εταιρείες έναντι Ευρωπαίων ανταγωνιστών, οι οποίοι, όπως αναφέρεται, «έχουν μιλήσει υποτιμητικά» για τις προσπάθειες ειρήνης. Αυτή η προσέγγιση παρομοιάζεται με το «Art of the Deal» του Τραμπ, όπου η σύναψη μιας συμφωνίας επιφέρει τεράστια οικονομικά οφέλη για την Αμερική.
Το κρίσιμο ερώτημα παραμένει αν ο Πούτιν αντιμετωπίζει σοβαρά αυτήν την προσέγγιση ή αν απλώς προσπαθεί να κερδίσει χρόνο για να συνεχίσει έναν πόλεμο που θεωρεί ιστορικής σημασίας. Εν τω μεταξύ, στενοί συνεργάτες του, όπως οι Γκενάντι Τιμτσένκο, Γιούρι Κοβαλτσούκ και οι αδελφοί Ρότενμπεργκ, έχουν αποστείλει εκπροσώπους τους για μυστικές συναντήσεις με αμερικανικές εταιρείες, διερευνώντας συμφωνίες εξόρυξης και ενέργειας, ακόμη και την πιθανή αναβίωση του αγωγού Nord Stream 2.
Στο ενεργειακό μέτωπο, η Exxon Mobil έχει συναντηθεί με τη ρωσική Rosneft για πιθανή επιστροφή στο έργο Sakhalin. Άλλοι επενδυτές, όπως η Elliott Investment Management, εξετάζουν την απόκτηση ρωσικών διεθνών περιουσιακών στοιχείων που πλήττονται από κυρώσεις. Παράλληλα, κύκλοι κοντά στην κυβέρνηση διερευνούν επενδύσεις σε έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αρκτική ή ακόμη και στον αγωγό Nord Stream 2, με τον επιχειρηματία Στίβεν Λιντς να έχει ενισχύσει την παρουσία του στα λόμπι μέσω συνεργάτη του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ.