Το φορολογικό βάρος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξάνεται
Αύξηση 10,7 δισ. ευρώ στο φορολογικό βάρος έως το 2029, παρά τις ελαφρύνσεις, σύμφωνα με τον πολυετή προϋπολογισμό.
Νοικοκυριά και επιχειρήσεις θα επωμιστούν επιπλέον φορολογικό βάρος ύψους 10,7 δισ. ευρώ την επόμενη τετραετία, παρόλο που έχει προβλεφθεί πακέτο ελαφρύνσεων για τη μεσαία τάξη, τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους. Ο πολυετής προϋπολογισμός, ο οποίος παρουσιάστηκε στο υπουργικό Συμβούλιο, αναμένεται να αυξήσει τα έσοδα από φόρους εισοδήματος, ΦΠΑ και ακίνητα στα 81,8 δισ. ευρώ το 2029, από 71,1 δισ. ευρώ φέτος.
Αξίζει να σημειωθεί η σημαντική μετατόπιση: για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, τα έσοδα από άμεσους φόρους αυξάνονται ταχύτερα από τους έμμεσους. Αυτό οφείλεται στην ενίσχυση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, καθώς και στην ωρίμανση των μισθών και των συντάξεων, στοιχεία που ενισχύουν τη φορολογική βάση.
Μόνο από τον ΦΠΑ, τα έσοδα αναμένεται να φτάσουν τα 31,4 δισ. ευρώ το 2029, σημειώνοντας αύξηση 5,7 δισ. ευρώ σε σχέση με τα 25,6 δισ. ευρώ του 2025. Παράλληλα, οι φόροι εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων θα αυξηθούν στα 33,029 δισ. ευρώ από 26,8 δισ. ευρώ σήμερα. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στις αυξήσεις μισθών και συντάξεων που πιέζουν την κλίμακα, αν και οι παροχές προς τους εργαζομένους δεν ακολουθούν τον ίδιο ρυθμό. Οι αποδοχές στο Δημόσιο θα αυξηθούν μόλις κατά 2,1 δισ. ευρώ έως το 2029, φτάνοντας τα 27,5 δισ. ευρώ, ενώ τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται πέντε φορές περισσότερο.
Οι ελαφρύνσεις της νέας φορολογικής κλίμακας θα γίνουν αισθητές από το 2026 για τους μισθωτούς, μέσω της μειωμένης παρακράτησης φόρου, και από το 2027 για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Οι φορολογικοί συντελεστές μειώνονται κατά δύο μονάδες στα εισοδηματικά στρώματα των 10.000 – 40.000 ευρώ, ενώ θεσπίζεται νέος συντελεστής 39% για εισοδήματα 40.000 – 60.000 ευρώ.
Σημαντικές μειώσεις προβλέπονται για οικογένειες με παιδιά, ενώ για τους νέους έως 25 ετών ο φόρος μηδενίζεται στα πρώτα 20.000 ευρώ. Ωστόσο, το συνολικό ύψος του φόρου εισοδήματος συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς τα υψηλότερα εισοδήματα, η ισχυρή κερδοφορία και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης υπερκαλύπτουν τις παρεχόμενες ελαφρύνσεις.
Στο μέτωπο της οικονομίας, ο πολυετής προϋπολογισμός δίνει το πρώτο σήμα για την εποχή μετά τις μεγάλες ευρωπαϊκές ενισχύσεις. Η επενδυτική δραστηριότητα, η οποία αναμένεται να εκτιναχθεί στο 10,2% το 2026, θα μειωθεί στο 4,1% το 2027 και σχεδόν θα μηδενιστεί στο 1% το 2028 και το 2029. Η ανάπτυξη, από 2,2% φέτος και 2,4% το 2026, αναμένεται να επιβραδυνθεί σε 1,7% το 2027, 1,6% το 2028 και 1,3% το 2029. Η ιδιωτική κατανάλωση συνεχίζει να επηρεάζεται αρνητικά από την ακρίβεια.
Ακόμη πιο ασθενική είναι η δημόσια κατανάλωση, η οποία από 1,4% φέτος, αναμένεται να περάσει σε αρνητικό έδαφος το 2027 και να μηδενιστεί εντελώς το 2028-2029.
Παρά τις πιέσεις στην πραγματική οικονομία, το χρέος αποκλιμακώνεται εντυπωσιακά: από 145,9% του ΑΕΠ το 2025, προβλέπεται να πέσει στο 119% το 2029, αποτέλεσμα πρόωρων αποπληρωμών δανείων του πρώτου μνημονίου. Οι τόκοι μειώνονται από 3,1% σε 2,6% του ΑΕΠ, απελευθερώνοντας δημοσιονομικό χώρο, ενώ το πλεόνασμα ρευστότητας σταθεροποιείται γύρω στα 30 δισ. ευρώ, παρά τις ετήσιες ανάγκες δανεισμού 8 δισ. μέσω νέων εκδόσεων.