Οι πέντε εποχές του εγκεφάλου: Νέα μελέτη αποκαλύπτει τα κρίσιμα σημεία ανάπτυξης
Από τη γέννηση έως τα 90, επιστήμονες χαρτογραφούν τις μεταμορφώσεις του ανθρώπινου εγκεφάλου και αναθεωρούν την έννοια της εφηβείας
Μια από τις πιο ολοκληρωμένες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ σχετικά με τις αλλαγές στις νευρικές συνάψεις κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, αποκαλύπτει πέντε σημαντικές «εποχές» στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου. Το πιο εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι η εφηβεία, σύμφωνα με τα νέα αυτά δεδομένα, μπορεί να επεκτείνεται και μετά τα 30!
Η έρευνα, όπως τονίζει ο Guardian, υποδεικνύει ότι η ανάπτυξη του εγκεφάλου χαρακτηρίζεται από τέσσερα κρίσιμα «σημεία καμπής»: περίπου στην ηλικία των 9, των 32, των 66 και των 83 ετών. Αυτές οι τέσσερις «αλλαγές πορείας» ορίζουν ισάριθμες εποχές στην εγκεφαλική ανάπτυξη.
Οι επιστήμονες εξέτασαν με τομογραφίες τους εγκεφάλους σχεδόν 4.000 ατόμων, ηλικίας από 1 έως 90 ετών, χαρτογραφώντας τις νευρικές συνάψεις και την εξέλιξή τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.
Η περίοδος της παιδικής ηλικίας, που διαρκεί από τη γέννηση έως τα εννέα έτη, σηματοδοτεί τη μετάβαση του εγκεφάλου στην εφηβική φάση, η οποία, κατά μέσο όρο, εκτείνεται έως τα 32 έτη. Κατά τη μετάβαση από τη βρεφική στην παιδική ηλικία, ο εγκέφαλος καθοδηγείται από την «ενοποίηση του δικτύου», καθώς ο αριθμός των συνάψεων μειώνεται, ευνοώντας την επιβίωση των πιο ενεργών. Παράλληλα, η φαιά και η λευκή ουσία αυξάνονται ραγδαία, οδηγώντας στην αύξηση του πάχους του φλοιού και στη σταθεροποίηση των πτυχώσεών του.
Στη δεύτερη «εποχή» του εγκεφάλου, την εφηβεία, η λευκή ουσία συνεχίζει να αυξάνεται, βελτιώνοντας την οργάνωση των δικτύων επικοινωνίας. Αυτή η φάση συνδέεται με τη σταθερά αυξανόμενη αποτελεσματικότητα των συνδέσεων, η οποία αντανακλάται στην ενίσχυση των γνωστικών επιδόσεων.
«Δεν υποστηρίζουμε ότι οι άνθρωποι κάτω των 30 έχουν εγκεφάλους εφηβων ή συμπεριφέρονται σαν έφηβοι», δήλωσε η Αλέξα Μούσλεϊ, επικεφαλής της έρευνας. «Αναφερόμαστε στο μοτίβο της αλλαγής».
Γύρω στα 32 έτη, παρατηρείται η ισχυρότερη αλλαγή στην πορεία ανάπτυξης, με τις νευρικές συνάψεις να μεταβαίνουν σε λειτουργία ενηλίκου. Αυτή η μακρύτερη περίοδος, που διαρκεί πάνω από τρεις δεκαετίες, μπορεί να επηρεάζεται από μεγάλα γεγονότα ζωής, όπως η μητρότητα, αν και η συγκεκριμένη μελέτη δεν εμβάθυνε σε αυτό.
Από αυτό το σημείο και έπειτα, η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου παρουσιάζεται πιο σταθεροποιημένη σε σύγκριση με τις προηγούμενες φάσεις, κάτι που αντιστοιχεί στην οριστική διαμόρφωση της προσωπικότητας και της νοημοσύνης.