ΑΑΔΕ αναλαμβάνει τον ΟΠΕΚΕΠΕ: Μετασχηματισμός πληρωμών αγροτών

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προχωρά σταδιακά στην ανάληψη όλων των υποδομών πληρωμών και ελέγχου των ευρωπαϊκών ταμείων για τους Έλληνες αγρότες. Η κίνηση αυτή αποσκοπεί στη μείωση των καθυστερήσεων, στον περιορισμό των «μπλοκαρισμάτων» που οφείλονται σε λάθη, και στη διασφάλιση συνεχούς ροής πληρωμών, υπό την εποπτεία των ευρωπαϊκών θεσμών.

Οι αλλαγές αυτές περιγράφονται αναλυτικά στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με τίτλο «Νέο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης, μεταφορά Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και λοιπές διατάξεις», το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 8 Δεκεμβρίου στο opengov.gr.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι εκκρεμείς πειθαρχικές διαδικασίες σε βάρος προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίες εκκρεμούν έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, θα περατώνονται πλέον από τα αρμόδια όργανα της ΑΑΔΕ. Επιπλέον, όλα τα λοιπά ζητήματα υπηρεσιακής κατάστασης του μεταφερόμενου προσωπικού θα εξετάζονται και θα διευθετούνται από τα αντίστοιχα όργανα της ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Τι μεταφέρεται στην ΑΑΔΕ:
Το σύνολο των αρμοδιοτήτων του ΟΠΕΚΕΠΕ, συμπεριλαμβανομένων όλων των διαπιστεύσεων, αδειών, εγκρίσεων και πιστοποιήσεων που έχει λάβει ο Οργανισμός από εθνικές αρχές ή υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέρχεται στην ΑΑΔΕ. Η ΑΑΔΕ θα λειτουργεί εφεξής ως ο διαπιστευμένος Οργανισμός Πληρωμών για τη χρηματοδότηση, διαχείριση και παρακολούθηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, αντί των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας, στο εξής ο Διοικητής της ΑΑΔΕ θα εκδίδει τις σχετικές αποφάσεις, οι οποίες θα δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αυτές οι αποφάσεις θα καθορίζουν τον τρόπο είσπραξης πόρων, αναγνώρισης, εκκαθάρισης και πληρωμής δαπανών, καθώς και τα αρμόδια για τις ενέργειες αυτές όργανα.

Μεταφορά προσωπικού:
Το σύνολο των οργανικών θέσεων, των υπηρεσιακών μονάδων και του προσωπικού του ΟΠΕΚΕΠΕ μεταφέρεται στην ΑΑΔΕ. Το προσωπικό θα συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του με την ίδια εργασιακή σχέση, ενώ οι κενές οργανικές θέσεις θα μετατραπούν σε θέσεις δημοσίου δικαίου, σύμφωνα με τον Οργανισμό της ΑΑΔΕ. Το μεταφερόμενο προσωπικό θα διατηρήσει το ασφαλιστικό καθεστώς που είχε πριν τη μεταφορά.

Επιπλέον, μεταφέρονται οι δικηγόροι με σύμβαση έμμισθης εντολής, το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, καθώς και οι ωφελούμενοι Προγράμματος της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης έως τη λύση των συμβάσεών τους.

Στην ΑΑΔΕ περιέρχεται και το σύνολο των πάγιων περιουσιακών στοιχείων του ΟΠΕΚΕΠΕ, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω διατύπωση, διοικητική άδεια, έγκριση ή βεβαίωση. Μεταβιβάζονται επίσης όλα τα δικαιώματα, οι απαιτήσεις και αξιώσεις του Οργανισμού, τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, τα φυσικά και ηλεκτρονικά αρχεία, καθώς και τα λογισμικά και πληροφορικά συστήματα.

Εκκρεμείς υποθέσεις και διαδικασίες:
Οι εκκρεμείς διαδικασίες διαγωνισμών έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών θα αναλαμβάνονται και θα συνεχίζονται από την ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τους όρους των διαγωνιστικών τευχών και την ισχύουσα νομοθεσία. Ομοίως, οι εκκρεμείς δίκες ή άλλες διαδικασίες επίλυσης διαφορών του ΟΠΕΚΕΠΕ θα συνεχίζονται αυτοδικαίως από και στο όνομα της ΑΑΔΕ, χωρίς διακοπή ή κατάργησή τους.

Τι αλλάζει για τους αγρότες:
Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ αναμένεται να επιφέρει ενισχυμένους ελέγχους και αυξημένη διαφάνεια, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία του ελεγκτικού μηχανισμού της Αρχής. Η διαλειτουργικότητα με άλλες βάσεις δεδομένων του Δημοσίου θα αποκλείσει φαινόμενα του παρελθόντος, όπου επιτήδειοι εκμεταλλεύονταν τα κενά μεταξύ κρατικών υπηρεσιών.

Πώς θα εντοπίζονται παράνομες πληρωμές:
Σε περίπτωση διαπίστωσης παράνομης ή αχρεώστητης καταβολής επιδότησης, η αρμόδια μονάδα της ΑΑΔΕ θα καλεί τον ενδιαφερόμενο να υποβάλει εγγράφως τις παρατηρήσεις του εντός προθεσμίας 20 ημερών, με δυνατότητα μίας παράτασης 10 ημερών. Εντός δύο μηνών, θα συντάσσεται έκθεση ελέγχου που θα αναφέρει τους λόγους αδικαιολόγητου της δαπάνης, το ύψος του προς επιστροφή ποσού και τον τρόπο υπολογισμού.

Για τους «επιτήδειους», το βασικό φόβητρο είναι η αντιμετώπιση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού της χώρας, ο οποίος έχει πρόσβαση σε εισοδήματα, περιουσία και τραπεζικά δεδομένα, αυξάνοντας έτσι το ρίσκο για όσους επιχειρούν καταχρήσεις.

Οι νόμιμοι δικαιούχοι μπορούν να προσβλέπουν σε ταχύτερες πληρωμές μέσω ψηφιοποιημένων διαδικασιών, με βελτιωμένη διασταύρωση στοιχείων (Κτηματολόγιο, Ε1, Ε3, ΕΦΚΑ κ.λπ.). Ωστόσο, οι συνέπειες για περιπτώσεις λαθών ή παρατυπιών θα είναι πιο αυστηρές, καθώς κάθε πρόστιμο μετατρέπεται αυτόματα σε βεβαίωση χρέους.

Όλοι οι παραγωγοί καλούνται να τηρούν σχολαστικά τα δικαιολογητικά (μισθωτήρια, τίτλους, παραγωγικά στοιχεία, αποδείξεις εισροών), καθώς θα ερωτώνται για εξηγήσεις σε περίπτωση ασυμφωνίας μετά από διασταύρωση στοιχείων. Σε περίπτωση κλήσης από την ΑΑΔΕ για «αδικαιολόγητη πληρωμή», συνιστάται η πλήρης αξιοποίηση της προθεσμίας των 20 ημερών για την υποβολή παρατηρήσεων και συμπληρωματικών στοιχείων, ιδανικά με τη συνδρομή λογιστή ή συμβούλου με γνώση των Κανονισμών Ευρωπαϊκών Ταμείων και των φορολογικών διαδικασιών.

Σε περίπτωση καταλογισμού, ο Διοικητής της ΑΑΔΕ εκδίδει απόφαση για την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, προσαυξημένων με τόκους. Τα ποσά επιστρέφονται με επιτόκιο ίσο προς το μισό του επιτοκίου των έντοκων γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας διάρκειας. Σε περίπτωση μη καταβολής, το ποσό βεβαιώνεται στην αρμόδια ΔΟΥ ή ΚΕ.Β.ΕΙΣ. του υπόχρεου και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

Ειδικός Λογαριασμός Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων:
Συνιστάται εκτός κρατικού προϋπολογισμού ο Ειδικός Λογαριασμός Εγγυήσεων Γεωργικών Προϊόντων (Ε.Λ.Ε.ΓΕ.Π.), από τον οποίο θα καταβάλλονται όλες οι δαπάνες που προκύπτουν από την εφαρμογή της αγροτικής πολιτικής. Ο προϋπολογισμός του λογαριασμού θα καταρτίζεται από την ΑΑΔΕ και θα εγκρίνεται από τον Διοικητή της Αρχής. Ωστόσο, εάν μεταβάλλεται το δημοσιονομικό αποτέλεσμα ή επέρχεται αύξηση δαπανών, απαιτείται κοινή απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

Πλέον, η ΑΑΔΕ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα συμμετέχει στις κανονιστικές πράξεις και αποφάσεις που αφορούν τον στρατηγικό σχεδιασμό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και σχετίζονται με τις μεταφερόμενες αρμοδιότητες.

Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης:
Η μεταρρύθμιση αποτελεί μέρος ενός Σχεδίου Δράσης (Action Plan) που εκπονήθηκε σε συνεργασία με ευρωπαϊκές υπηρεσίες. Η διαβούλευση ολοκληρώνεται στις 8 Δεκεμβρίου, ενώ η ψήφιση του νομοσχεδίου αναμένεται εντός του ίδιου μήνα, με στόχο την πλήρη μεταφορά των αρμοδιοτήτων την 1η Ιανουαρίου 2026.