Το ελληνικό μοντέλο ψηφιακής διακυβέρνησης στο Βερολίνο

Ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, μία από τις πλέον επιδραστικές φωνές της Ευρώπης για την ψηφιακή διακυβέρνηση και τη μεταρρύθμιση του κράτους, παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Hertie του Βερολίνου. Στο πλαίσιο εκδήλωσης με τίτλο “Μαθαίνοντας από το ελληνικό μοντέλο: Μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα και ευρωπαϊκή ψηφιακή κυριαρχία”, ο κ. Πιερρακάκης ανέλυσε τη στρατηγική και την υλοποίηση των ψηφιακών μετασχηματισμών στην Ελλάδα, τονίζοντας την ανάγκη για δράση και αποτελέσματα.

Στην εκδήλωση, που διοργανώθηκε από το Hertie School of Governance και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο υπουργός συζήτησε με την Πρύτανη των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Hertie, καθηγήτρια Δημόσιας Διοίκησης, Τούριντ Χούστεντ. Επίκεντρο της συζήτησης αποτέλεσαν οι προκλήσεις της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης και η σημασία της ψηφιακής μετάβασης. “Στρατηγική μας είναι η υλοποίηση”, τόνισε επανειλημμένα ο κ. Πιερρακάκης, περιγράφοντας την προσέγγιση της Ελλάδας. “Αντιληφθήκαμε ότι έπρεπε να κάνουμε τα δύσκολα πράγματα στην αρχή”. Η υλοποίηση του ενός έργου μετά το άλλο και η παραγωγή αποτελέσματος ήταν ο μοναδικός δρόμος, όπως εξήγησε.

Η πανδημία, αν και τεράστια κρίση, λειτούργησε ως καταλύτης, επιταχύνοντας την υλοποίηση και προκαλώντας θετικό σοκ στους πολίτες, αλλά και δημιουργώντας θετική ατμόσφαιρα εντός της δημόσιας υπηρεσίας. Ο υπουργός αναφέρθηκε στα πρώτα βήματα του νεοσύστατου το 2019 υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ένα σαφές σχέδιο και μια συγκεκριμένη άποψη για το μέλλον της χώρας, καθώς και την ανάληψη ευθύνης από την κυβέρνηση. “Σπας αβγά, κάνεις ομελέτα”, δήλωσε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην αναγκαία έμπνευση.

Ο κ. Πιερρακάκης τόνισε ότι, ενώ δεδομένα όπως τα ισορροπημένα δημοσιονομικά, το χαμηλό χρέος και η υψηλή ανάπτυξη είναι απαραίτητα, ο τρόπος εφαρμογής της ατζέντας είναι μοναδικός για κάθε κυβέρνηση. Η ουσιαστική διαφορά μετά το 2019, όπως σημείωσε, ήταν η ανάληψη πλήρους ευθύνης από την κυβέρνηση για τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούσε.

Κληθείς να δώσει συμβουλές στη Γερμανία και την Ευρώπη, ο Κυριάκος Πιερρακάκης, χαριτολογώντας, ανέφερε ότι η “έμπνευση” είναι ελληνική λέξη και προτίμησε να αναφερθεί στην “απομίμηση”. “Μπορεί κανείς να βρει έμπνευση σε απλές σημειώσεις”, είπε, ξεκαθαρίζοντας ότι καμία χώρα δεν μπορεί να αντιγράψει απόλυτα το μοντέλο μιας άλλης.

Η Ελλάδα, μια χώρα με ανάπτυξη που βασιζόταν στην κατανάλωση, περιορισμένες εξαγωγές και χαμηλό δείκτη επενδύσεων, εσωστρεφής και μπλοκαρισμένη σε ό,τι αφορά την ικανότητα για μεταρρυθμίσεις, κατάλαβε την ανάγκη αλλαγής. Πολλές από τις επιτυχημένες μεταρρυθμίσεις, όπως το άνοιγμα στην ανώτατη εκπαίδευση, ανήκουν στο πολιτικό ρεπερτόριο της δεκαετίας του ’80. Ο κ. Πιερρακάκης πρότεινε στη Γερμανία να χαράξει τη δική της ατζέντα μεταρρυθμίσεων και επαίνεσε την απόφαση για ίδρυση Υπουργείου Ψηφιακού Μετασχηματισμού.

Η αρχιτεκτονική του τρόπου που το κράτος εξυπηρετεί τον πολίτη είναι κρίσιμη, όχι η τεχνολογία από μόνη της. Η διαχείριση, η πρόβλεψη υπηρεσιών και η υλοποίηση είναι το κλειδί. Συχνά, το ζήτημα δεν είναι η χρηματοδότηση, αλλά η χρηματοδότηση που μπορεί να “ξεκλειδώσει” η πολιτική.

Ως πρότυπο για την ψηφιακή πολιτική, ο κ. Πιερρακάκης ανέφερε την Εσθονία, όπου σχεδόν όλες οι πράξεις του πολίτη με το δημόσιο γίνονται ηλεκτρονικά. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι οι συνθήκες για την Εσθονία μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ ήταν διαφορετικές, καθώς επανιδρύθηκε θεσμικά.

Η Ελλάδα, αφού έμαθε από πολλές χώρες, ανέπτυξε τη δική της πολιτική, ψηφιοποιώντας 2.205 υπηρεσίες τα τελευταία πέντε χρόνια, με άλλες 5.500 να απομένουν. Η εισαγωγή της τεχνολογίας στο φορολογικό σύστημα, που συμβάλλει στην πάταξη της φοροδιαφυγής, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένης ψηφιακής πολιτικής. Ο βασικός γνώμονας είναι η παρακολούθηση των αναγκών του πολίτη και η παροχή της αντίστοιχης υπηρεσίας.

Τον Κυριάκο Πιερρακάκη προλόγισαν η πρόεδρος του Hertie School of Governance, Κορνέλια, η οποία επεσήμανε “ευοίωνες τάσεις” στα δημοσιονομικά της Ελλάδας και “εντυπωσιακή πρόοδο” στην ψηφιακή πολιτική, δηλώνοντας ότι η Γερμανία έχει πολλά να μάθει από την ελληνική εμπειρία, καθώς και ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων και Fellow Hertie, Κώστας Μπακογιάννης, ο οποίος χαρακτήρισε τον κ. Πιερρακάκη “λαμπρό αστέρι” της ελληνικής πολιτικής και δημόσιας διοίκησης.

Κατά την επίσκεψή του στο Βερολίνο, ο κ. Πιερρακάκης συναντήθηκε επίσης με τον Γερμανό ομόλογό του Λαρς Κλινγκμπάιλ, τον υπουργό Ψηφιακού Μετασχηματισμού Κάρστεν Βιλντμπέργκερ, καθώς και με στελέχη του Ιδρύματος Konrad Adenauer και μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας της CDU/CSU. Παρουσίασε την ιστορία ανάκαμψης της Ελλάδας και τη στρατηγική εξόδου από την κρίση, ενώ επισκέφθηκε την Bundestag, όπου συνομίλησε με τον επικεφαλής της Γερμανοελληνικής Ομάδας Φιλίας Τόμας Ράχελ.

Ο υπουργός Οικονομικών ολοκλήρωσε τις επαφές του υπογραμμίζοντας την ανάγκη ένωσης δυνάμεων, αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων και διαμόρφωσης ενός περιβάλλοντος που θα ενισχύει την καινοτομία, την παραγωγική βάση και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Περιέγραψε τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας ως “πιο ισχυρές από ποτέ”.