Πώς ο προσωπικός πληθωρισμός επηρεάζει την καθημερινότητά σας
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λανσάρει εργαλείο για την καταγραφή των ατομικών δαπανών και την σύγκριση με τον επίσημο δείκτη τιμών.
Αν και οι επίσημοι δείκτες τιμών υποδεικνύουν αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, η αίσθηση της ακρίβειας παραμένει έντονη στην καθημερινότητα, δημιουργώντας μια αισθητή απόσταση μεταξύ των ανακοινώσεων και της πραγματικότητας που βιώνουμε. Για να γεφυρώσει αυτό το χάσμα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανέπτυξε μια διαδραστική εφαρμογή, σχεδιασμένη να υπολογίζει τον «προσωπικό πληθωρισμό» κάθε ατόμου, λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές καταναλωτικές συνήθειες. Από τις αγορές στο σούπερ μάρκετ και την τιμή των καυσίμων, μέχρι τα ενοίκια και τις παρεχόμενες υπηρεσίες, οι χρήστες μπορούν να διαπιστώσουν ποιες κατηγορίες δαπανών επιβαρύνουν περισσότερο τον δικό τους δείκτη και πώς αυτός συγκρίνεται με τον επίσημο Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) και τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Ο υπολογιστής προσωπικού πληθωρισμού της ΕΚΤ λειτουργεί βάσει του δικού σας «καλαθιού» δαπανών. Αφού επιλέξετε τη χώρα σας, δηλώνετε το μηνιαίο ύψος των δαπανών σας σε 12 βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών, ή ακόμα και σε πιο αναλυτικές υποκατηγορίες. Στη συνέχεια, η εφαρμογή υπολογίζει έναν εξατομικευμένο δείκτη, ο οποίος συγκρίνεται με τον επίσημο εθνικό δείκτη και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Για δαπάνες που δεν πραγματοποιούνται σε μηνιαία βάση, όπως η αγορά αυτοκινήτου, το ποσό αναπροσαρμόζεται ώστε να αντικατοπτρίζει τη μηνιαία χρήση, π.χ., μια αγορά αυτοκινήτου με διάρκεια ζωής 6 ετών αντιστοιχεί σε 72 μηνιαίες δαπάνες.
Μετά τη συμπλήρωση των στοιχείων, η εφαρμογή παρουσιάζει τον επίσημο πληθωρισμό για την εξεταζόμενη περίοδο, τον προσωπικό σας δείκτη, καθώς και τις κατηγορίες δαπανών που έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στον δικό σας δείκτη. Η εφαρμογή αξιοποιεί αυτόματα τα μηνιαία επικαιροποιημένα στοιχεία τιμών από τη βάση δεδομένων της ΕΚΤ, διασφαλίζοντας την προστασία προσωπικών δεδομένων, καθώς δεν αποθηκεύει καμία πληροφορία. Ο προσωπικός πληθωρισμός προκύπτει από έναν «σταθμισμένο» μέσο όρο των αυξήσεων τιμών στα προϊόντα που επιλέγετε, αναλόγως του ποσοστού που καταλαμβάνουν στο σύνολο των δαπανών σας. Πρόκειται για μια προσέγγιση που βασίζεται σε εκτίμηση και όχι σε απόλυτη μέτρηση, καθώς η πλήρης ακρίβεια θα απαιτούσε δεδομένα για κάθε μεμονωμένο προϊόν που αγοράζει ένας καταναλωτής, τόσο τώρα όσο και έναν χρόνο πριν.
Η ΕΚΤ παρουσιάζει με σαφήνεια την έννοια του πληθωρισμού, τους τρόπους μέτρησής του και τους λόγους για τους οποίους η αίσθησή μας για την ακρίβεια συχνά υπερβαίνει τα επίσημα στοιχεία. Μέσω διαδραστικών γραφικών, η εφαρμογή καθιστά κατανοητό πώς διαμορφώνεται το «καλάθι» τιμών, ποιες κατηγορίες αγαθών έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα και γιατί δύο οικογένειες στην ίδια πόλη ενδέχεται να βιώνουν εντελώς διαφορετικά επίπεδα ακρίβειας. Όσοι επιθυμούν να υπολογίσουν τον προσωπικό τους δείκτη μπορούν να επισκεφθούν τον επίσημο σύνδεσμο της ΕΚΤ.
Στην Ελλάδα, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία καταγράφουν ετήσιο πληθωρισμό 3,3% τον Οκτώβριο 2025, με τον υποκείμενο πληθωρισμό να παραμένει πάνω από 4%. Ωστόσο, ο πραγματικός αντίκτυπος στα νοικοκυριά είναι σημαντικά μεγαλύτερος. Ενδεικτικά, τα τρόφιμα παρουσιάζουν αύξηση 6,8%, τα γαλακτοκομικά 9%, τα έλαια 12%, ο καφές 14%, ενώ οι δαπάνες για στέγαση, κοινόχρηστα και υπηρεσίες κυμαίνονται στο 5%-7%. Ιδιαίτερα, οι τιμές των ενοικίων σε πολλές αστικές περιοχές έχουν αυξηθεί πάνω από 20% μέσα σε δύο χρόνια, συμβάλλοντας στον «προσωπικό» πληθωρισμό που για πολλούς ανέρχεται σε διψήφια ποσοστά. Η εφαρμογή της ΕΚΤ αναδεικνύει αυτή την απόκλιση και προσφέρει ακριβή εικόνα για το πού κατευθύνεται η ακρίβεια για κάθε νοικοκυριό.