Ευρωπαϊκή αντίδραση στην αμερικανική πρόταση για ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Σφοδρές αντιδράσεις στις Βρυξέλλες και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το αμερικανικό σχέδιο αξιοποίησης δεσμευμένων ρωσικών κεφαλαίων.
Η πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία αριθμεί 28 σημεία και αφορά την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, φαίνεται να έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην Ευρώπη, ιδίως όσον αφορά το σχέδιο αξιοποίησης των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους περίπου 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία φυλάσσονται κυρίως στο Βέλγιο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει ότι οι ΗΠΑ θα λάβουν ένα μερίδιο 50% από τα κέρδη που θα προκύψουν από τη χρήση αυτών των πόρων, τα οποία θα κατευθυνθούν σε έργα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας υπό αμερικανική ηγεσία, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία.
Στις Βρυξέλλες, ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσε ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, «δεν έχει εξουσία» να αποδεσμεύσει περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Ευρώπη. Άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επέδειξαν ιδιαίτερα αυστηρή στάση απέναντι στον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, με έναν Ευρωπαίο πολιτικό να δηλώνει, όπως μεταφέρει το Politico, ότι ο «Γουίτκοφ χρειάζεται ψυχίατρο».
Η αμερικανική πρόταση έρχεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία για τις Βρυξέλλες, καθώς οι 27 χώρες μέλη της ΕΕ προσπαθούν επί μήνες να καταλήξουν σε ένα κοινό νομικό πλαίσιο που θα επιτρέψει τη χρήση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για τη χορήγηση δανείου στην ουκρανική κυβέρνηση. Ευρωπαίοι διπλωμάτες χαρακτηρίζουν αυτή τη φάση διαπραγματεύσεων ως «εξαιρετικά λεπτή», ενόψει της προσπάθειας ολοκλήρωσης της συμφωνίας στη σύνοδο κορυφής του επόμενου μήνα.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε ότι το σχέδιο των ΗΠΑ δημιουργεί μία από τις πιο δύσκολες στιγμές για τη χώρα του, τονίζοντας ότι η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα δίλημμα ανάμεσα στην «απώλεια της αξιοπρέπειας» και την «απώλεια ενός βασικού εταίρου».
**Έντονες αντιδράσεις σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες**
Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν την ανησυχία τους ότι η αμερικανική πρόταση θα δυσχεράνει περαιτέρω την προσπάθεια πειθούς του Βελγίου για την έγκριση του ευρωπαϊκού δανείου. Το μεγαλύτερο μέρος των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται στην Euroclear στις Βρυξέλλες, γεγονός που καθιστά το Βέλγιο ιδιαίτερα ευάλωτο σε ενδεχόμενα αντίποινα από τη Μόσχα.
Ένας πρώην υψηλόβαθμος Γάλλος αξιωματούχος χαρακτήρισε την πρόταση «σκανδαλώδη», επισημαίνοντας ότι οι Ευρωπαίοι καταβάλλουν προσπάθειες να βρουν νομική λύση για να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια προς όφελος της Ουκρανίας, ενώ η αμερικανική πρόταση φαίνεται να στοχεύει σε κέρδος για τις ΗΠΑ.
**Το ευρωπαϊκό σχέδιο**
Το σχέδιο της ΕΕ για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προβλέπει τη χρήση τους ως εγγύηση για ένα δάνειο προς την Ουκρανία, το οποίο θα αποπληρωνόταν μόνο εάν η Ρωσία συμφωνούσε στο μέλλον να καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις. Το Βέλγιο έχει εκφράσει επιφυλάξεις, φοβούμενο ότι μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπο με οικονομικές επιπτώσεις εάν η Μόσχα επιδιώξει να ανακτήσει τα χρήματα.
Η αμερικανική πρόταση εντείνει αυτές τις ανησυχίες. Αξιωματούχοι στην ΕΕ προειδοποιούν ότι η πρόβλεψη για αποδέσμευση των περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας που θα διαπραγματευτεί η Ουάσιγκτον δημιουργεί τον κίνδυνο οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι να αναλάβουν την ευθύνη αποζημίωσης της Ρωσίας.
**Τι προβλέπει το σχέδιο των ΗΠΑ**
Το πλήρες κείμενο των 28 σημείων προβλέπει ότι 100 δισεκατομμύρια δολάρια από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρησιμοποιηθούν για «προσπάθειες ανοικοδόμησης της Ουκρανίας υπό αμερικανικής ηγεσίας», με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το ήμισυ των κερδών. Η Ευρώπη, σύμφωνα με το κείμενο, θα προσθέσει άλλα 100 δισεκατομμύρια δολάρια, φτάνοντας σε συνολικές επενδύσεις 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων.