Νέοι κανόνες για τα οικονομικά των ΟΤΑ: Αυστηρότερη εποπτεία και συνέπειες
Με νέα ΚΥΑ καθορίζεται το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης (ΟΠΔ) και ενισχύεται ο ρόλος του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
Μια νέα εποχή στη δημοσιονομική διαχείριση των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) ξεκινά με την έκδοση της υπ’ αριθμ. 59576/2025 (ΦΕΚ Β’ 6172) Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) των Υπουργείων Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών και Εσωτερικών. Η απόφαση, που τίθεται σε ισχύ άμεσα, αντικαθιστά προηγούμενες ρυθμίσεις και θεσπίζει ένα ενιαίο, σύγχρονο πλαίσιο στοχοθεσίας, υπολογισμού οικονομικών αποτελεσμάτων και παρακολούθησης των προϋπολογισμών, αναβαθμίζοντας παράλληλα τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
Το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης (ΟΠΔ) αναδεικνύεται σε κεντρικό εργαλείο οικονομικής διακυβέρνησης, καθιστώντας υποχρεωτική την παρακολούθηση της εκτέλεσης των προϋπολογισμών για όλους τους φορείς, από Δήμους και Περιφέρειες μέχρι νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, καθώς και αναπτυξιακούς συνδέσμους. Τα ΟΠΔ, που πρέπει να υποβάλλονται μαζί με τους προϋπολογισμούς, θα αναρτώνται πλέον σε κεντρικό ψηφιακό σημείο, τον Κόμβο Διαλειτουργικότητας Οικονομικής Πληροφόρησης, αλλά και στην ιστοσελίδα των οικείων ΟΤΑ.
Η νέα ΚΥΑ εισάγει αναλυτικούς πρότυπους πίνακες στοχοθεσίας, καλύπτοντας όλα τα βασικά οικονομικά μεγέθη, όπως έσοδα, δαπάνες, ισοζύγια και ίδιες πηγές χρηματοδότησης, σε μηνιαία και τριμηνιαία βάση. Επιπλέον, προβλέπονται ειδικοί υπολογισμοί για τις αποκλίσεις από τους στόχους, οι οποίοι θα ελέγχονται αυστηρά από το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας.
Το Παρατηρητήριο, ως ανεξάρτητος μηχανισμός εποπτείας, ενισχύει τον ρόλο του, διενεργώντας ελέγχους τουλάχιστον τριμηνιαία, με στόχο τους στόχους του τακτικού προϋπολογισμού, του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), των ιδίων εσόδων και των αποκλίσεων προϋπολογισμού-στοχοθεσίας.
Η απόφαση θέτει επίσης αυστηρές κυρώσεις για όσους δεν τηρούν τις προθεσμίες. Ειδικότερα, η μη έγκαιρη υποβολή του ΟΠΔ μπορεί να οδηγήσει σε παρακράτηση μέρους ή του συνόλου της μηνιαίας τακτικής επιχορήγησης από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ), η οποία θα διαρκεί όσο η εκκρεμότητα. Αυτή η διάταξη μετατρέπει τη στοχοθεσία από απλή διαδικαστική υποχρέωση σε κρίσιμο δημοσιονομικό εργαλείο.
Τέλος, η νέα ΚΥΑ προβλέπει την αναγκαστική αναμόρφωση του ΟΠΔ κατά την ετήσια αναμόρφωση του προϋπολογισμού, καθώς και σε περιπτώσεις οδηγιών του Παρατηρητηρίου ή αλλαγών στους στόχους. Η ψηφιοποίηση των διαδικασιών μέσω του Συστήματος ΙΡΙΔΑ και του Κόμβου Διαλειτουργικότητας αναμένεται να εκσυγχρονίσει τη λειτουργία του Παρατηρητηρίου, επιτρέποντας την άμεση παρέμβαση και την ενίσχυση της αξιοπιστίας των προϋπολογισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.