Αχρησιμοποίητες πολυκατοικίες: Η αόρατη καθυστέρηση ηλεκτροδότησης που επιδεινώνει τη στεγαστική κρίση

Νέες πολυκατοικίες και ολοκληρωμένα διαμερίσματα μένουν αχρησιμοποίητα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, καθώς οι διαδικασίες ηλεκτροδότησης καθυστερούν σημαντικά. Αυτή η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στερεί διαθέσιμες κατοικίες από χιλιάδες ανθρώπους που αναζητούν σπίτι, ενώ ταυτόχρονα αφήνει εκτός πραγματικής αγοράς ένα απόθεμα ακινήτων που θα μπορούσε να ανακουφίσει την αυξανόμενη πίεση στα ενοίκια.

Παράλληλα, οι ιδιοκτήτες χάνουν πολύτιμα έσοδα ή αδυνατούν να χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι τις ιδιοκτησίες τους, ενώ οι υποψήφιοι ενοικιαστές αναγκάζονται να καταφύγουν σε προσωρινές λύσεις, καθώς το ακίνητο που περίμεναν δεν μπορεί να ηλεκτροδοτηθεί. Έτσι, η στεγαστική επιβάρυνση εντείνεται, με ένα κρίσιμο κομμάτι νέας παραγωγής κατοικιών να παραμένει «σκοτεινό» και αόρατο στις επίσημες στατιστικές.

Η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Σύμφωνα με έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας, στο 74% των νέων συνδέσεων οι καθυστερήσεις χαρακτηρίζονται ως «συχνές ή σχεδόν πάντα». Το 40% των αιτούντων αναμένει για 1 έως 3 μήνες, ενώ ένα επιπλέον 36% περιμένει για πάνω από 3 μήνες. Αυτό σημαίνει ότι μια διαδικασία που θεωρητικά θα έπρεπε να ολοκληρώνεται σε λίγες ημέρες, μετατρέπεται σε έναν μαραθώνιο, κρατώντας ολόκληρα κτίρια εκτός χρήσης για δυσανάλογα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ενώ τα επίσημα χρονοδιαγράμματα προβλέπουν την ολοκλήρωση των νέων συνδέσεων μέσα σε λίγες εβδομάδες έως λίγους μήνες, ανάλογα με τις απαιτούμενες επεκτάσεις ή τεχνικές εργασίες, στην πράξη αυτά τα όρια σπάνια τηρούνται. Καταναλωτές αναφέρουν ότι, παρά την έγκριση των αιτήσεών τους και την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων διαδικασιών, περιμένουν εβδομάδες ή και μήνες χωρίς ουσιαστική ενημέρωση. Σε πολλές περιπτώσεις, ο μετρητής δεν έχει καν τοποθετηθεί, καθιστώντας ακίνητα και χώρους εργασίας ουσιαστικά αδρανείς.

Οι καθυστερήσεις αυτές οφείλονται σε ένα σύνολο παραγόντων, όπως ο τοπικός κορεσμός στα δίκτυα, οι περιορισμένοι τεχνικοί πόροι, οι ελλείψεις προσωπικού, η αργή διαχείριση των αιτήσεων και τα διοικητικά εμπόδια που επιβραδύνουν κάθε στάδιο. Η απουσία σαφούς και έγκαιρης ενημέρωσης προς τους πολίτες επιδεινώνει την αβεβαιότητα και την έντονη δυσαρέσκεια.

Παράγοντες της αγοράς ακινήτων κάνουν λόγο για εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα νεόδμητων κατοικιών που έχουν αποπερατωθεί, παραδοθεί και καθαριστεί, αλλά παραμένουν «κλειδωμένα» εξαιτίας των καθυστερήσεων στην ηλεκτροδότηση. Ο όρος «σπίτια-φάντασμα», που συνήθως αφορά αδήλωτα ή εγκαταλελειμμένα ακίνητα, πλέον ταιριάζει και σε αυτά τα ολοκαίνουργια κτίρια που δεν εμφανίζονται ούτε σε αγγελίες, ούτε σε πλατφόρμες, ούτε σε επίσημες καταγραφές.

Η εικόνα αυτή επαναλαμβάνεται σε πολλές περιοχές της χώρας: σπίτια έτοιμα για παράδοση μένουν κλειστά για εβδομάδες ή και μήνες, επειδή η παροχή ρεύματος δεν έχει ενεργοποιηθεί. Ο ιδιοκτήτης έχει ολοκληρώσει όλες τις πληρωμές, ο ενοικιαστής έχει προγραμματίσει τη μετακόμισή του, αλλά το ακίνητο παραμένει κλειστό και ακατοίκητο. Τα τελειωμένα σπίτια με τα φώτα σβηστά και τις κουρτίνες κλειστές δεν αποτελούν εξαίρεση, αλλά τη νέα, δυσάρεστη κανονικότητα.

Οι εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για ένα έλλειμμα 30.000 έως 40.000 διαθέσιμων κατοικιών στα μεγάλα αστικά κέντρα. Αν προστεθούν οι αυξημένες ανάγκες φοιτητών και εποχικών εργαζομένων, το κενό γίνεται ακόμη μεγαλύτερο. Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε χίλια νέα σπίτια που παραμένουν «σκοτεινά» επηρεάζουν αρνητικά την ισορροπία της αγοράς.

Οι καθυστερήσεις στην ηλεκτροδότηση αφαιρούν από την προσφορά ακίνητα που θα μπορούσαν ήδη να είχαν εισέλθει στην αγορά, ασκώντας περαιτέρω πίεση προς τα πάνω στα ενοίκια και εντείνοντας την στεγαστική κρίση περισσότερο από όσο θα έπρεπε.