Ο ΕΟΔΥ Αντεπιτίθεται στα Fake News: Νέο Γραφείο και Εκπαιδευτικά Προγράμματα
Η μάχη κατά της παραπληροφόρησης εντείνεται με στοχευμένες δράσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας και την ενίσχυση της κριτικής σκέψης.
Ο Οργανισμός Εθνικής Αντιρρήσεων (ΕΟΔΥ) υιοθετεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση για την αντιμετώπιση του διαρκώς αυξανόμενου προβλήματος των fake news, ιδίως στον τομέα της δημόσιας υγείας. Πέραν της σύστασης ενός ειδικού «Γραφείου Εντοπισμού και Αντιμετώπισης Fake News για θέματα Δημόσιας Υγείας», ο οργανισμός εγκαινιάζει προγράμματα εγγραμματοσύνης υγείας, τα οποία θα ξεκινήσουν πιλοτικά σε σχολεία της Αθήνας και της Λάρισσας, με απώτερο στόχο την επέκτασή τους σε ολόκληρη την επικράτεια.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, αποκάλυψε ότι το πρώτο εβδομαδιαίο δελτίο ενημέρωσης για ψευδείς ειδήσεις αναμένεται να εκδοθεί τον Δεκέμβριο. Σε συνέντευξή του, ο κ. Χατζηχριστοδούλου τόνισε τη σοβαρότητα της παραπληροφόρησης, η οποία έγινε ιδιαίτερα εμφανής κατά την πανδημία και τη διαχείριση των εμβολίων για τον COVID-19. Ωστόσο, η πρόκληση παραμένει, επηρεάζοντας και άλλα εμβόλια, καθώς και βασικές πρακτικές πρόληψης, όπως η χλωρίωση του νερού και η παστερίωση του γάλακτος.
Ο κύριος στόχος στην αρχική φάση θα είναι τα εμβόλια, καθώς συνεχίζουν να εμφανίζονται παραπλανητικές μελέτες που υποτίθεται ότι συνδέουν τα εμβόλια με καρκίνους, κάτι που στερείται επιστημονικής βάσης. Στη συνέχεια, η δράση του γραφείου θα επεκταθεί και σε άλλα πεδία.
Τα κείμενα παραπληροφόρησης θα κατηγοριοποιούνται σε τρία επίπεδα κινδύνου, ανάλογα με την πηγή δημοσίευσης και τη διεισδυτικότητά τους. Η αντιμετώπιση θα προσαρμόζεται στο επίπεδο κινδύνου, με έμφαση στη δημοσίευση της αλήθειας και όχι στην αναπαραγωγή ολόκληρου του ψευδούς περιεχομένου, παρά μόνο του τίτλου και της πηγής.
Το Γραφείο, το οποίο στελεχώνεται και συνεργάζεται στενά με το ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων), θα αξιοποιεί εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό παραπλανητικών κειμένων στο διαδίκτυο. Οι απαντήσεις θα ετοιμάζονται από εξειδικευμένη ομάδα επαγγελματιών υγείας και επικοινωνίας, ενώ θα αξιοποιούνται και έτοιμες απαντήσεις από άλλες χώρες, προσαρμοσμένες στην ελληνική γλώσσα.
Παράλληλα, η εκπαίδευση του πληθυσμού, και ιδιαίτερα των νέων, είναι κρίσιμη. Τα πιλοτικά προγράμματα εγγραμματοσύνης υγείας, που αναπτύσσονται σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και τα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα ΕΚΠΑ και Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στοχεύουν στο να μάθουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν έγκυρες πηγές πληροφοριών.
Ο κ. Χατζηχριστοδούλου υπογράμμισε ότι η ψευδής πληροφόρηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την πορεία μιας ασθένειας, οδηγώντας τους πολίτες να μην εμπιστεύονται τους γιατρούς και να καθυστερούν ή να αποφεύγουν την έναρξη θεραπειών, με πιθανώς μοιραίες συνέπειες. Η σωστή χρήση της πληροφορίας και η ανάπτυξη κριτικής σκέψης αποτελούν, όπως τόνισε, θεμελιώδεις δεξιότητες που πρέπει να καλλιεργούνται, ιδίως στους νέους επαγγελματίες υγείας.