Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης: Ολοκληρωμένη αναμόρφωση με στόχο την «ενηλικίωση» των Περιφερειών
Ο Υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσίασε τις βασικές κατευθύνσεις ενός φιλόδοξου σχεδίου που στοχεύει σε σαφείς αρμοδιότητες, σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο και μεγαλύτερη διαφάνεια.
Στη Γενική Συνέλευση της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ), ο Υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, σκιαγράφησε τον κεντρικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για τον επερχόμενο ενιαίο Κώδικα Αυτοδιοίκησης. Η παρουσίαση έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να αποκτήσει η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση έναν σαφή, σύγχρονο και ενοποιημένο θεσμικό ρόλο, αφήνοντας πίσω το παρελθόν του «μωσαϊκού» διατάξεων.
Ο Υπουργός τόνισε ότι η χώρα δεν θα επιστρέψει σε καθεστώς μνημονίων, θέτοντας ως αδιαπραγμάτευτο κανόνα τη δημοσιονομική ευθύνη. Στο πλαίσιο αυτό, ο νέος κώδικας στοχεύει σε μια αυτοδιοίκηση με ξεκάθαρους πόρους, σαφείς αρμοδιότητες και αντίστοιχη ευθύνη σε κάθε επίπεδο. «Όταν δεν είναι σαφές ποιος έχει την αρμοδιότητα, όλοι μπλέκονται», δήλωσε, επισημαίνοντας την ανάγκη διάκρισης των ρόλων δημάρχου, περιφερειάρχη και κεντρικής κυβέρνησης.
Ο κ. Λιβάνιος άσκησε κριτική σε προσεγγίσεις που, όπως ανέφερε, ενισχύουν τον λαϊκισμό ή αγνοούν τα μακροοικονομικά μεγέθη. Ειδικότερα, απέρριψε την πρόταση μεταφοράς του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, τονίζοντας ότι θα διευρύνει τις ανισότητες, ευνοώντας τους αστικούς δήμους εις βάρος των μικρών, ορεινών και νησιωτικών. «Αυτή είναι μια μεταρρύθμιση που έχει ξεπεραστεί από τα ίδια τα γεγονότα», δήλωσε.
Σχετικά με το εκλογικό σύστημα, ο Υπουργός επεσήμανε την ανάγκη για ισχυρότερη νομιμοποίηση, μείωση της αποχής και περιορισμό των «παζαριών» μεταξύ των γύρων. Αναφέρθηκε επίσης στην αξιοποίηση της ηλεκτρονικής ψήφου για τη διευκόλυνση των απομακρυσμένων ψηφοφόρων.
Ο νέος ενιαίος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που θα αποτελείται από πέντε «βιβλία» και θα ξεπερνά τις 1.800 σελίδες, θα καλύπτει κάθε πτυχή της λειτουργίας δήμων και περιφερειών. Έμφαση δίνεται στη διαφάνεια, με την ανάρτηση όλων των πρακτικών συνεδριάσεων και τη θέσπιση νέων, πιο ευέλικτων τρόπων συνεδρίασης, συμπεριλαμβανομένων των μεικτών (φυσική παρουσία και τηλεδιάσκεψη).
Για πρώτη φορά, καταγράφονται και κωδικοποιούνται όλες οι αρμοδιότητες, ενώ δημιουργείται ένας μόνιμος μηχανισμός μεταφοράς τους, με το απαραίτητο τρίπτυχο: αρμοδιότητα, πόροι, προσωπικό και υποδομές. Ενδεικτικά, αναφέρθηκε ο καθαρισμός ρεμάτων, η μεταφορά μαθητών και η διαχείριση του οδικού δικτύου.
Στον τομέα της οικονομικής διαχείρισης, οι περιφέρειες θα αποκτήσουν σαφές πλαίσιο, με ταχύτερες διαδικασίες, μεγαλύτερη ευελιξία και δυνατότητα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Τέλος, τίθεται το ζήτημα των ιδίων εσόδων των περιφερειών, με στόχο την ενίσχυση της αυτονομίας τους, ενώ παράλληλα δίνεται πριμοδότηση της εντοπιότητας στις προσλήψεις, ώστε να παραμένουν οι νέοι στον τόπο τους.
Ο κ. Λιβάνιος έκλεισε τονίζοντας ότι ο νέος κώδικας αποτελεί μια συνολική μεταρρύθμιση που θα εξοπλίσει δήμους και περιφέρειες με περισσότερα εργαλεία, διαφάνεια και λογοδοσία, συμβάλλοντας στην ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.