Φύλο στην Cop30: Το Βατικανό και συντηρητικές χώρες προκαλούν αναταραχή
Αμφισβητήσεις για τον ορισμό του φύλου απειλούν να παγώσουν τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα στη Βραζιλία, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τις προοδευτικές χώρες.
Αναπάντεχες διαφωνίες γύρω από τον ορισμό του φύλου έχουν εισέλθει στο κάδρο των συζητήσεων της Cop30, της κορυφαίας διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα που διεξάγεται στη Βραζιλία. Συντηρητικές και μη χώρες του πλανήτη έχουν ανάψει την αντιπαράθεση για το αν τα επίσημα κείμενα της συνόδου θα περιορίζονται στον ορισμό του “βιολογικού φύλου” ή αν θα υιοθετήσουν μια πιο συμπεριληπτική προσέγγιση.
Πριν καν ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, συντηρητικές χώρες άσκησαν πιέσεις για τον αποκλειστικό ορισμό του φύλου ως “βιολογικού φύλου” (sex). Η κίνηση αυτή αποσκοπεί, σύμφωνα με τις ανησυχίες που εκφράζονται, στο να μην συμπεριληφθούν στα σχέδια δράσης για το κλίμα τα τρανς και τα μη δυαδικά άτομα, παρόλο που ο στόχος της συνόδου είναι η αντιμετώπιση της ανισότητας των φύλων και η ενδυνάμωση των γυναικών.
Στο πλαίσιο των προπαρασκευαστικών συνομιλιών, η Αργεντινή και η Παραγουάη ζήτησαν την προσθήκη υποσημειώσεων σε άτυπα σημειώματα, προκειμένου να καταστήσουν σαφή την αντίληψή τους για το φύλο ως αποκλειστικά γυναικείο και ανδρικό. Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και το Βατικανό, το οποίο σπάνια παρεμβαίνει ενεργά στις κλιματικές διαπραγματεύσεις, ζήτησε να γίνεται αναφορά στο “βιολογικό φύλο” (sex) και όχι απλώς στο “φύλο” (gender).
Αυτές οι κινήσεις έρχονται να προστεθούν σε προηγούμενες αντιδράσεις από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία, το Ιράν και η Αίγυπτος, οι οποίες στο παρελθόν είχαν αντιταχθεί σε αναφορές που δεν περιορίζονταν στον αυστηρό δυαδικό ορισμό του φύλου, κάτι που θεωρείται ότι αντίκειται στην ένταξη των τρανς και των μη δυαδικών ατόμων. Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ απουσίαζαν από τις κρίσιμες συνομιλίες πριν από την Cop30.
Αντίθετα, ορισμένες δυτικές αντιπροσωπείες, όπως αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Νορβηγίας και του Καναδά, τάσσονται υπέρ της διεύρυνσης του πεδίου. Έχουν ζητήσει, για παράδειγμα, να συμπεριληφθούν αναφορές σε γυναίκες και κορίτσια “σε όλη τους την ποικιλομορφία”, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια ευρύτερη και πιο συμπεριληπτική προσέγγιση.
Η συμφωνία σε ένα σχέδιο δράσης για το φύλο, που αναμένεται να ληφθεί από τις χώρες που συμμετέχουν στην Cop30, έχει ως στόχο την ενσωμάτωση των εμπειριών των γυναικών στην κλιματική δράση και τη διαμόρφωση μιας πιο δίκαιης κλιματικής πολιτικής. Ωστόσο, ακτιβιστές για τα δικαιώματα των φύλων εκφράζουν ανησυχία, θεωρώντας ότι η επικρατούσα τάση αποτελεί οπισθοδρόμηση σε σχέση με τη γλώσσα που χρησιμοποιείται στον ΟΗΕ εδώ και χρόνια. Επισημαίνουν ότι η κλιματική αλλαγή ενισχύει τις υφιστάμενες ανισότητες, καθιστώντας τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους, και ιδίως τις γυναίκες, τους πιο ευάλωτους στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.