Εργοστάσιο αστέρων 180 φορές ταχύτερο ανατρέπει όσα ξέρουμε για το πρώιμο Σύμπαν
Ανακάλυψη ακραίου γαλαξία με πρωτοφανή ρυθμό δημιουργίας άστρων που ρίχνει φως σε κοσμικά μυστήρια.
Αστρονόμοι εντόπισαν ένα εξαιρετικά σπάνιο “εργοστάσιο αστεριών” που σχηματίζει άστρα με ρυθμό 180 φορές ταχύτερο από τον δικό μας Γαλαξία. Η ανακάλυψη ενός μακρινού γαλαξία, γνωστού ως Y1, ο οποίος λάμπει έντονα λόγω υπερθερμασμένης κοσμικής σκόνης, αναμένεται να βοηθήσει στην επίλυση ενός μακροχρόνιου γρίφου σχετικά με την ταχεία ανάπτυξη των γαλαξιών στο πρώιμο Σύμπαν.
Οι συνθήκες υπό τις οποίες σχηματίστηκαν οι πρώτες γενιές άστρων διέφεραν σημαντικά από ό,τι παρατηρούμε σήμερα. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν πανίσχυρα τηλεσκόπια, όπως το ALMA, για να μελετήσουν αυτές τις διαφορές, ανιχνεύοντας γαλαξίες των οποίων το φως χρειάστηκε δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει στη Γη.
Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”, μια διεθνής ομάδα αστρονόμων, με επικεφαλής τον Τομ Μπακς από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Chalmers της Σουηδίας, μέτρησε τη θερμοκρασία του Y1, ενός από τα πιο απομακρυσμένα γνωστά εργοστάσια αστεριών. Το φως του Y1 έχει ταξιδέψει περισσότερο από 13 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς.
Χρησιμοποιώντας την υψηλή ευαισθησία του τηλεσκοπίου ALMA, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η σκόνη στον Y1 λάμπει σε θερμοκρασία 90 Kelvin, που αντιστοιχεί σε περίπου -180 βαθμούς Κελσίου. Ο Y1 παράγει αστέρια με ρυθμό άνω των 180 ηλιακών μαζών ετησίως, σε αντίθεση με τον Γαλαξία μας, που δημιουργεί κατά μέσο όρο μόλις μία ηλιακή μάζα ετησίως.
«Η θερμοκρασία είναι σίγουρα ψυχρή σε σύγκριση με τη σκόνη που συναντούμε στη Γη, αλλά είναι πολύ θερμότερη από οποιονδήποτε άλλο συγκρίσιμο γαλαξία που έχουμε δει», δήλωσε ο Γιοΐτσι Ταμούρα, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο Nagoya της Ιαπωνίας. «Αυτό επιβεβαίωσε ότι είναι πραγματικά ένα ακραίο εργοστάσιο αστεριών. Παρόλο που είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε έναν γαλαξία σαν κι αυτόν, πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλοί περισσότεροι εκεί έξω. Εργοστάσια αστεριών, όπως ο Y1, θα μπορούσαν να ήταν συνηθισμένα στο πρώιμο Σύμπαν».
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο Y1 μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση του κοσμικού μυστηρίου της αυξημένης ποσότητας σκόνης σε γαλαξίες του πρώιμου Σύμπαντος, η οποία δεν μπορούσε να εξηγηθεί από τον σύντομο χρόνο ύπαρξής τους και τη δραστηριότητα των άστρων τους. Η ασυνήθιστη θερμοκρασία του Y1 προσφέρει μια πιθανή λύση.
«Οι γαλαξίες στο πρώιμο Σύμπαν φαίνεται να είναι πολύ νέοι για την ποσότητα σκόνης που περιέχουν. Αυτό είναι περίεργο, επειδή δεν έχουν αρκετά παλιά άστρα, γύρω από τα οποία δημιουργούνται οι περισσότεροι κόκκοι σκόνης», εξηγεί η Λάουρα Σομοβίγκο από το Ινστιτούτο Flatiron και το Πανεπιστήμιο Columbia στις ΗΠΑ. «Μια μικρή ποσότητα θερμής σκόνης μπορεί να είναι εξίσου φωτεινή με μεγάλες ποσότητες ψυχρής σκόνης, και αυτό ακριβώς βλέπουμε στο Y1. Παρόλο που αυτοί οι γαλαξίες είναι ακόμα νέοι και δεν περιέχουν ακόμη πολλά βαριά στοιχεία ή σκόνη, αυτά που έχουν είναι ταυτόχρονα ζεστά και φωτεινά».