Η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε αδιέξοδο: “Δεν βγαίνουμε” χωρίς πόρους και προσωπικό

Με μια σαφή τοποθέτηση που εστίασε στην επείγουσα ανάγκη ουσιαστικής στήριξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Γιώργος Μαρκόπουλος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΠΕΔ) Αττικής και δήμαρχος Γαλατσίου, παρενέβη στις εργασίες του συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Ο κ. Μαρκόπουλος ανέδειξε τις αντιφάσεις, τις δυνατότητες αλλά και τα όρια αντοχής των δήμων, υπογραμμίζοντας τα κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις.

Από την καθημερινότητα και τις κοινωνικές δομές, μέχρι την υγεία, την ασφάλεια, την καθαριότητα και την πολιτική προστασία, τα ζητήματα που απασχολούν τους δημάρχους είναι κοινά και επείγοντα. “Και στην Αττική έχουμε δημάρχους που χρειάζονται ώρες για να διασχίσουν τον δήμο τους. Και στην Αττική κάνουμε τον γιατρό, τη νοσοκόμα, τον πυροσβέστη, τον μπόγια”, ανέφερε χαρακτηριστικά, περιγράφοντας τον πολυσύνθετο ρόλο που καλούνται να επιτελέσουν οι αυτοδιοικητικοί.

Η βασική διαπίστωση, η οποία είχε επισημανθεί και σε προηγούμενο συνέδριο και παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, είναι ότι η Αυτοδιοίκηση επιβαρύνεται διαρκώς με νέες αρμοδιότητες, χωρίς όμως να της παρέχονται οι αντίστοιχοι πόροι και το αναγκαίο προσωπικό. “Πολύ απλά, δεν βγαίνουμε”, δήλωσε κατηγορηματικά ο κ. Μαρκόπουλος, αναδεικνύοντας το οικονομικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζουν πολλοί δήμοι.

Αν και αναγνώρισε ότι έχουν εξασφαλιστεί σημαντικοί πόροι για έργα υποδομής και ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια, τόνισε ότι το λειτουργικό κόστος (μισθοδοσία, ενέργεια, υπηρεσίες) έχει αυξηθεί δραματικά. Οι περισσότεροι δήμοι της Αττικής δεν έχουν δει ουσιαστικές αυξήσεις στους πόρους τους, με αποτέλεσμα πολλοί ΟΤΑ να “κρατιούνται όρθιοι” με δυσκολία. Σχολιάζοντας την αναφορά σε αύξηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων, επισήμανε ότι η συζήτηση παραμένει ελλιπής χωρίς μια ειλικρινή αποτίμηση της έκρηξης του κόστους λειτουργίας. “Δεν έχουμε αντίρρηση να αυξηθούν οι μισθοί των ανθρώπων μας – το αντίθετο. Αλλά όταν δεν αυξάνονται ανάλογα τα έσοδα, πώς θα τους πληρώσουμε;”, διερωτήθηκε.

Ο κ. Μαρκόπουλος στάθηκε θετικά στον Υπουργό Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιο, αναγνωρίζοντας την υποστήριξή του προς την Αυτοδιοίκηση και την εξασφάλιση θεσμικών και οικονομικών ανάσες. Επισήμανε τη διάθεση περισσότερων πόρων από ποτέ για έργα και τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών και θεσμικών εργαλείων. Ωστόσο, περιέγραψε ένα “ασφυκτικά οξύμωρο” σκηνικό, όπου οι δήμοι, ενώ έχουν ευκαιρίες για σημαντικά έργα, δυσκολεύονται να καλύψουν τις βασικές καθημερινές τους υποχρεώσεις. Αναφέρθηκε επίσης με προσδοκία στην αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ για το τέλος ταφής, τονίζοντας ότι η αβεβαιότητα επιτείνει την οικονομική πίεση.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαδικασία κατάρτισης του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, μια προσπάθεια που χαρακτήρισε “πολύ σπουδαία”. Η ΠΕΔ Αττικής συμμετέχει ενεργά με προτάσεις, με στόχο την κωδικοποίηση διάσπαρτων διατάξεων σε ένα ενιαίο, λειτουργικό πλαίσιο. Ωστόσο, επεσήμανε ότι πολλές αρμοδιότητες υλοποιούνται “στα όρια της νομιμότητας” λόγω έλλειψης πόρων, ζητώντας σαφή κατανομή ευθυνών και χρηματοδοτήσεων.

Στον τομέα της πολιτικής προστασίας, αναγνωρίστηκαν βήματα προόδου, αλλά τονίστηκε η ανάγκη για ενδελεχή καταγραφή των αναγκών κάθε δήμου και επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών με μόνιμο και εξειδικευμένο προσωπικό. Ο στόχος, όπως ανέφερε, πρέπει να είναι η πρόληψη και η συστηματική οργάνωση, όχι μόνο η καταστολή.

Το κεντρικό μήνυμα της παρέμβασης ήταν σαφές: οι δήμοι δεν ζητούν λιγότερες αρμοδιότητες, αλλά ρεαλιστική αντιστοίχιση αρμοδιοτήτων, πόρων και στελέχωσης. “Οι πολίτες θέλουν οι δήμοι να αναλαμβάνουν περισσότερες ευθύνες. Μας εμπιστεύονται γιατί είμαστε πιο κοντά τους. Αλλά για να ανταποκριθούμε, χρειαζόμαστε χρήματα, προσωπικό και σταθερό πλαίσιο”.

Ο κ. Μαρκόπουλος άσκησε και αυτοκριτική, τονίζοντας την ανάγκη για ενιαία στάση σε κρίσιμα ζητήματα από όλους τους συμμετέχοντες στα συλλογικά όργανα. Κλείνοντας, διαβεβαίωσε ότι η ΠΕΔ Αττικής θα συνεχίσει να διεκδικεί λύσεις με ρεαλισμό, ενότητα και θεσμική σοβαρότητα, ζητώντας από το κράτος να αντιμετωπίσει τους δήμους ως πραγματικούς εταίρους. “Η Αυτοδιοίκηση δεν ζητά προνόμια. Ζητά δικαιοσύνη, αξιοπιστία και τα εργαλεία για να συνεχίσει να στέκεται δίπλα στον πολίτη”.