ΗΠΑ: Ο Ζόραν Μαμντάνι γίνεται ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης
Ποιος είναι ο 34χρονος πολιτικός
Ο Ζόραν Μαμντάνι εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης στην αναμέτρηση η οποία αναμφίβολα συγκέντρωνε τη μεγαλύτερη προσοχή στις τοπικές εκλογικές διαδικασίες που διεξήχθησαν χθες Τρίτη στις ΗΠΑ. Ο 34χρονος, μέλος του τοπικού κοινοβουλίου, κέρδισε τον πρώην κυβερνήτη της πολιτείας, τον κεντρώο Άντριου Κουόμο, και τον ρεπουμπλικάνο υποψήφιο Κέρτις Σίλουα, σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ τα οποία βασίστηκαν στα πρώτα αποτελέσματα που δημοσιοποιήθηκαν από την εφορευτική επιτροπή· θα γίνει την 1η Ιανουαρίου ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της μεγαλύτερης μητρόπολης των ΗΠΑ.
Η υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στον βασικό αντίπαλό του δεν αποδείχτηκε αρκετή στον πρώην κυβερνήτη της ομώνυμης πολιτείας. Ούτε η προσταγή του στους ψηφοφόρους να υψώσουν φράγμα στον μουσουλμάνο υποψήφιο. «Οποιοσδήποτε εβραίος ψηφίσει τον Ζόραν Μαμντάνι (…) είναι ηλίθιος», ανέφερε, προσθέτοντας τρία θαυμαστικά, ο Αμερικανός πρόεδρος μέσω Truth Social, κατηγορώντας τον πως «μισεί τους Εβραίους».
Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο αιρετός που εκπροσωπούσε τη συνοικία Κουίνς στο τοπικό κοινοβούλιο της Νέας Υόρκης δεχόταν επιθέσεις για την έντονη αντίθεσή του στην πολιτική της κυβέρνησης του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Παρέμεινε αμετακίνητος στις θέσεις του, ενώ ταυτόχρονα εξέφραζε την υποστήριξή του στην εβραϊκή κοινότητα της μεγαλούπολης.
Θριαμβευτής, προς γενική έκπληξη, στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών τον Ιούνιο, ο Ζόραν Μαμντάνι ουδέποτε έκτοτε έπαψε να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ακόμα και μετά την αποχώρηση από την κούρσα του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς, που τάχθηκε υπέρ του Άντριου Κουόμο.
Ποιος είναι ο Ζόραν Μαμντάνι;
Γεννημένος στην Ουγκάντα, παιδί οικογένειας διανοουμένων ινδικής καταγωγής, μετανάστης στις ΗΠΑ στα 7 του χρόνια, Αμερικανός υπήκοος από το 2018, ο νεαρός πολιτικός, μέλος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής (DSA), έβαλε στο επίκεντρο της εκστρατείας του το μεγάλο κόστος ζωής στη μεγαλούπολη. Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ τον κατηγορεί ασταμάτητα πως είναι «κομμουνιστής», οι προτάσεις του – έλεγχος των τιμών των ενοικίων, ελεύθερη μετακίνηση με λεωφορεία, δωρεάν βρεφονηπιακοί σταθμοί – στη σοσιαλδημοκρατία παραπέμπουν μάλλον.
Εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των νέων, ο Ζόραν Μαμντάνι προσέλκυσε πολλούς που είχαν απομακρυνθεί από την αμερικανική πολιτική, «ψηφοφόρους αηδιασμένους με το status quo, που αναζητούσαν νέες προσωπικότητες», σχολίασε ο πολιτολόγος Κώστας Παναγόπουλος. Ένδειξη του πόσο ισχυρό μαγνητισμό άσκησε αυτή η αναμέτρηση: στις 18:00, είχαν ψηφίσει 1,75 εκατ. κάτοικοι, έναντι 1,15 εκατ. στις δημοτικές εκλογές του 2021.
«Οδεύουμε να γράψουμε ιστορία (…) να απευθύνουμε αποχαιρετισμό στην πολιτική του χθες», είπε ο δημοκρατικός υποψήφιος σε δημοσιογράφους λίγη ώρα αφού ψήφισε στην Αστόρια, οχυρό του, στο Κουίνς. «Αν γίνει δήμαρχος ο Ζόραν Μαμντάνι, ο Τραμπ θα τον κάνει μια μπουκιά», προεξόφλησε ο Άντριου Κουόμο, επιμένοντας, όπως σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, στην απειρία του αντιπάλου του.
Επανειλημμένα ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος απείλησε πως ο νεαρός δημοκρατικός θα μπει στο στόχαστρό του αν εκλεγεί, ότι θα εναντιωθεί στην καταβολή διαφόρων ομοσπονδιακών χρηματοδοτήσεων στη μεγαλούπολη. Αλλά και στο εσωτερικό της δικής του παράταξης ο Ζόραν Μαμντάνι δεν υποστηρίχτηκε ακριβώς ομόφωνα. Διάφορες μορφές, με πιο εμβληματική αυτή του επικεφαλής της μειοψηφίας των δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ, δεν τον υποστήριξαν δημόσια.
Στην πολιτεία Νιού Τζέρζι, που γειτονεύει με τη Νέα Υόρκη, στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη κυβερνήτη κέρδισε η – πολύ πιο κεντρώα – δημοκρατική Μίκι Σέριλ, που ήταν αντιμέτωπη με τον ρεπουμπλικάνο επιχειρηματία Τζακ Τσαταρέλι. Η πολιτεία αυτή θεωρείται οχυρό των δημοκρατικών την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο ο Ντόναλντ Τραμπ στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές το 2024 έκλεισε αξιοσημείωτα την ψαλίδα της διαφοράς, κυρίως στο ισπανόφωνο τμήμα του εκλογικού σώματος.
Νοτιότερα, πάντα στην ανατολική ακτή, η πολιτεία Βιρτζίνια εξέλεξε για πρώτη φορά γυναίκα κυβερνήτρια, τη 46χρονη Άμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ, πρώην πράκτορα της CIA, που κέρδισε τον ρεπουμπλικάνο Γουίνσομ Ερλ-Σίαρς.
Στην άλλη πλευρά της χώρας, στην Καλιφόρνια, στήθηκαν επίσης κάλπες, για την αναδιάταξη του εκλογικού χάρτη της πολιτείας, πρωτοβουλία που θα ευνοήσει το δημοκρατικό κόμμα, κατ’ εικόνα παρόμοιου εγχειρήματος τραμπιστών στο Τέξας.