Παγωμένος θα παραμείνει ο ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα στο 24% και το 2026
Μόνο ο φόρος μεταβίβασης 3% θα επιβαρύνει τις συναλλαγές
Από τις αρχές του 2025 η οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα καταγράφει συνεχή υποχώρηση, την ώρα που οι επενδυτές αναμένουν σαφέστερο πλαίσιο για τον νέο Οικοδομικό Κανονισμό. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, αποφασίστηκε η παράταση της αναστολής του ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα ακίνητα τουλάχιστον έως το τέλος του 2026, κίνηση που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο οριστικής κατάργησής του.
Παράλληλα, διατηρούνται σε ισχύ το «πάγωμα» τόσο των αντικειμενικών αξιών όσο και του φόρου υπεραξίας, δημιουργώντας ένα πλέγμα φορολογικών κινήτρων που στοχεύει να ενισχύσει την ανέγερση κατοικιών σε μια αγορά που αντιμετωπίζει έντονη στεγαστική πίεση.
Με την αναστολή σε ισχύ, οι αγοραπωλησίες νεόδμητων θα συνεχίσουν να επιβαρύνονται μόνο με φόρο μεταβίβασης 3%, ενώ καλύπτονται όλα τα αδιάθετα ακίνητα των κατασκευαστών, είτε πρόκειται για ιδιόκτητα ακίνητα είτε για έργα αντιπαροχής, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας έκδοσης της άδειας, μέχρι την αίτηση αναστολής.
Η αναστολή του ΦΠΑ μειώνει σημαντικά το κόστος αγοράς. Για παράδειγμα, ένα διαμέρισμα αξίας 200.000 ευρώ που υπό κανονικές συνθήκες θα κόστιζε 248.000 ευρώ με ΦΠΑ 24%, τώρα μπορεί να αποκτηθεί με 206.000 ευρώ, πληρώνοντας μόνο τον φόρο μεταβίβασης. Αυτό σημαίνει 42.000 ευρώ λιγότερα για τον αγοραστή.
Ο ΦΠΑ στα νεόδμητα εφαρμόστηκε πρώτη φορά το 2006 (νόμος 3427/2005) με εξαίρεση την πρώτη κατοικία. Ο αρχικός συντελεστής ήταν 19% και έφτασε στο 24% κατά τη διάρκεια των Μνημονίων, παραμένοντας σε ισχύ για 13 χρόνια και επηρεάζοντας αρνητικά την αγορά. Το 2019 είχε αποφασιστεί τριετής αναστολή (2020-2022), η οποία παρατάθηκε πολλές φορές, με την τελευταία λήξη να ήταν προγραμματισμένη για το τέλος του 2025. Η αναστολή καλύπτει τόσο νέες όσο και παλιές άδειες που έχουν εκδοθεί από το 2006.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο ΦΠΑ αυξάνει σημαντικά το κόστος κατασκευής και αποτρέπει επενδύσεις. Αν η τελική τιμή πώλησης ισούται με το διπλάσιο του καθαρού κόστους, το μέρος του ΦΠΑ που δεν συμψηφίζεται φτάνει το 14,8% της τελικής τιμής, επηρεάζοντας τον αγοραστή. Παράλληλα, ο φόρος υπεραξίας 15% παραμένει «παγωμένος» μέχρι το τέλος του 2026, κρατώντας χαμηλότερο το συνολικό κόστος απόκτησης.
Η παράταση της αναστολής αναμένεται να δώσει ανάσα σε νοικοκυριά και επενδυτές, ενισχύοντας την οικοδομή και διευκολύνοντας την αγορά κατοικίας σε μια περίοδο αβεβαιότητας.