Ν/σ Ασφαλιστικής Μεταρρύθμισης για τη Νέα Γενιά: Οι τοποθετήσεις εισηγητών και ειδικών αγορητών των κομμάτων
Εκ διαμέτρου αντίθετες οι προσεγγίσεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας για την μεταρρύθμιση του συστήματος της επικουρικής ασφάλισης, από τους βουλευτές της ΝΔ και της αντιπολίτευσης.
Ο εισηγητής της ΝΔ, Περικλής Μαντάς, υποστήριξε πως «για πρώτη φορά τα τελευταία 30 και πλέον χρόνια, επιχειρείται μια δομική αλλαγή στην επικουρική ασφάλιση» και πρόκειται «για μια μεταρρύθμιση που λαμβάνει ιστορικές διαστάσεις, αγγίζοντας το πιο δημιουργικό, το πιο παραγωγικό και αναπτυξιακό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας: τη νέα γενιά». Έχουμε, είπε, ένα νομοσχέδιο με το οποίο εισάγεται η σταθερότητα, η εμπιστοσύνη και η ασφάλεια για όλους αυτούς που με όρεξη και φιλοδοξίες ξεκινούν τον εργασιακό τους βίο, αντιστρέφοντας την αίσθηση ότι δεν υπάρχει αξιοπρεπής σύνταξη και οι εισφορές είναι μια αχρείαστη αλλά αναγκαστική δαπάνη. Επισήμανε πως το υπάρχον διανεμητικό σύστημα με τις υπάρχουσες συνθήκες δεν μπορεί να λειτουργήσει. Αντίθετα, ο ατομικός κουμπαράς που εισάγεται, οι εισφορές του καθενός είναι δικές του και μόνο δικές του, όπως συμβαίνει σε σχεδόν όλες οι χώρες του αναπτυγμένου κόσμου. Ακολουθούμε, είπε, το παράδειγμα των σκανδιναβικών χωρών και αποφεύγουμε τα αποτυχημένα μοντέλα της Λατινικής Αμερικής και του πρώην ανατολικού μπλοκ. Παράλληλα, εισάγεται διαφάνεια, λογοδοσία, έλεγχος και εποπτεία. Το νέο Ταμείο που ιδρύεται, το ΤΕΚΑ, θα υλοποιεί πολιτικές επενδύσεων και πρακτικές διακυβέρνησης, αξιοποιώντας τα χρήματα και τις εισφορές των ασφαλισμένων προς όφελος των ιδίων, και όχι κάποιων άλλων. Θεσμοθετείται η on-line και σε πραγματικό χρόνο παρακολούθηση των επενδύσεων και του χαρτοφυλακίου. Δημιουργείται ηλεκτρονική πλατφόρμα, που μοιάζει με το e-banking. Και παρέχεται η δυνατότητα στον ασφαλισμένο να επιλέγει το επενδυτικό προφίλ που ταιριάζει στις προτιμήσεις του. Παράλληλα, εισάγονται σημαντικές εγγυήσεις, τόσο για τους συνταξιούχους και τους παλαιούς ασφαλισμένους, όσο και για τους νέους.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, εξέφρασε την πλήρη αντίθεση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο νομοσχέδιο, υποστηρίζοντας ότι αυτό «είναι απόλυτα ενταγμένο και αποτελεί βασικό πυλώνα της συνολικής πολιτικής της ακραιφνούς νεοφιλελεύθερης πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ, μια πολιτική θατσερικού τύπου, με παρωχημένες και αποτυχημένες συνταγές». Το νομοσχέδιο αυτό, είπε η βουλευτής, «καταλύει την αλληλεγγύη των γενεών και εισάγει τα ιδιωτικά συμφέροντα στη διαχείριση της επικουρικής ασφάλισης, ανοίγοντας κερκόπορτα και για την κύρια ασφάλιση». Πλήττει τους σημερινούς αλλά και τους μελλοντικούς συνταξιούχους, καθώς βάζει την πλήρη αβεβαιότητα ως προς το ύψος, τελικά, της σύνταξης που θα λάβουν. Καταδικάζει στην επισφάλεια τη νέα γενιά, βάζοντας στο τζογάρισμα τις εισφορές της, όπως είπε. Επίσης, παρατήρησε, πως δημιουργεί ένα υπέρογκο κόστος μετάβασης, το οποίο θα υποχρεωθεί να καλύψει ο κρατικός προϋπολογισμός, άρα όλοι οι φορολογούμενοι. Επέμεινε ότι δεν υπάρχει καμία ουσιαστική εξασφάλιση πέραν της επιστροφής των εισφορών τους συν τον πληθωρισμό στους νέους ασφαλισμένους και σημείωσε πως τεχνηέντως δεν αναφέρεται ότι στον προσδιορισμό τελικά θα παίξουν ρόλο και μια σειρά άλλοι συντελεστές, όπως το προσδόκιμο ζωής. Πρόκειται, είπε η κ. Ξενογιαννακοπούλου, για μια αντιμεταρρύθμιση που πλήττει όλο το σύστημα, το δημόσιο διανεμητικό σύστημα ασφάλισης. Για αυτό, και από τις τριάντα χώρες που μπήκαν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα, οι δεκαοκτώ, από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 επέστρεψαν στο διανεμητικό σύστημα, είτε ολικώς είτε με ένα σύστημα μεικτής κεφαλαιοποίησης, όπως είναι και η Σουηδία. Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ καταλόγισε στην κυβέρνηση πως σκόπιμα εμπλέκει σε αυτή τη συζήτηση το παράδειγμα των Επαγγελματικών Ταμείων, λέγοντας πως αυτά είναι μια εντελώς διαφορετικής δομής Ταμεία από αυτή της υποχρεωτικής ασφάλισης, όπως είναι η κύρια και επικουρική σύνταξη στη χώρα μας. Εμείς, είπε η κ. Ξενογιαννακοπούλου, καταγγέλλουμε αυτήν την πολιτική και καταψηφίζουμε αυτό το νομοσχέδιο. Προτάσσουμε την ανάγκη στήριξης ενός ισχυρού διανεμητικού ασφαλιστικού κοινωνικού συστήματος, που πραγματικά να κατοχυρώνει την αλληλεγγύη των γενεών, την κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη και να είναι παράγοντας για μια ουσιαστική, αναπτυξιακή και δίκαιη κοινωνία.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Μουλκιώτης, εκφράζοντας την διαφωνία με το νομοσχέδιο, ανέφερε πως «η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξαπατά τη νέα και την παλιά γενιά εργαζομένων, αλλά και τους νυν συνταξιούχους του ΕΤΕΑΕΠ». Εξαρχής, είπε «επισημάναμε ότι η Νέα Δημοκρατία, αντί να καταργήσει τις στρεβλώσεις του νόμου Κατρούγκαλου, με τον οποίο οι συντάξεις μειώνονται κατά μέσο όρο 20-35%, κοροϊδεύει τους νέους με φρούδες υποσχέσεις για “πολύ καλύτερες επικουρικές συντάξεις”». Το νομοσχέδιο, ανέφερε, υπονομεύει το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και δημιουργεί ένα σύστημα δύο ταχυτήτων. Πυροδοτεί τον κοινωνικό αυτοματισμό και τον ηλικιακό ρατσισμό. Δεν «θεραπεύει το δημογραφικό πρόβλημα. Δεν παρέχει καμία εγγύηση για το ύψος των συντάξεων. Οι χαμένοι από την κεφαλαιοποίηση της επικουρικής είναι πολλοί (η νέα γενιά, η παλιά γενιά και οι νυν συνταξιούχοι του ΕΤΕΑΕΠ, η ελληνική οικονομία) ενώ ελάχιστοι είναι οι κερδισμένοι. Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι προβάλλει μισές αλήθειες και πολιτεύεται σε βάρος της κοινωνίας, των συνταξιούχων, των εργαζομένων και, κυρίως, σε βάρος των νέων. Το Κίνημα Αλλαγής, είπε, απορρίπτει το σχέδιο νόμου της Νέας Δημοκρατίας και τόνισε πως απαιτείται μια σχεδιασμένη, αναλογιστικά τεκμηριωμένη και ορθολογική πολιτική κοινωνικής ασφάλισης, μια πολιτική που να συγκλίνει με τις ευρωπαϊκές χώρες, που θα είναι ωφέλιμη και αποτελεσματική για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Γι αυτό επιβάλλεται η ενίσχυση του κεφαλαιοποιητικού πυλώνα ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτικών εγγύησης και ενίσχυσης της σύνταξης των μελλοντικών γενεών, που θα προέλθει από την συρρίκνωση της ανεργίας, την πλήρη απασχόληση, την αύξηση του μισθού των εργαζομένων, αλλά και την αύξηση του ΑΕΠ και της παραγωγικότητας.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσιώτης, ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου και προανήγγειλε ότι το κόμμα του θα καταθέσει αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας. Το νομοσχέδιο αυτό, είπε, αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων αντιασφαλιστικών νόμων και ολοκληρώνει το έγκλημα που ξεκίνησε με το νόμο έκτρωμα που κατάργησε το 8ωρο και του δικαιώματος της απεργίας. Παραδίδει την επικουρική ασφάλιση στους ιδιωτικούς ομίλους και την μετατρέπει σε μια ατομική υπόθεση. Το νέο Ταμείο που θα δημιουργηθεί ουσιαστικά θα είναι μία επενδυτική εταιρεία που θα τζογάρει τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων σε χρηματιστηριακά προϊόντα, με ατομικό ρίσκο. Στην πραγματικότητα, δημιουργείται ένα χρηματοδοτικό εργαλείο που θα εγγυάται χρηματοδότηση των επενδυτών από τις προκαθορισμένες εισφορές των εργαζομένων, επισήμανε ο Χρήστος Κατσιώτης και προέβλεψε πως οι εργαζόμενοι θα διεκδικήσουν την ακύρωση αυτού το νομοσχεδίου στην πράξη και την καθιέρωση μιας δημόσιας, καθολικής, υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης με την οικοδόμηση ενός ενιαίου συστήματος, που θα περιλαμβάνει τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, τις υπηρεσίες πρόληψης και αποκατάσταση της υγείας, τις παροχές και υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας.
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Μαρία Αθανασίου, από την δική της πλευρά, εξέφρασε την αντίθεση του κόμματός της στο σχέδιο νόμου, λέγοντας πως αυτό αναιρεί «τον βασικό χαρακτήρα του δημόσιου κοινωνικού ασφαλιστικού συστήματος. Έρχεται να πλήξει την αλληλεγγύη των γενεών, τους σημερινούς και τους μελλοντικούς συνταξιούχους, δημιουργεί μια αβεβαιότητα σχετικά με το ύψος των συντάξεων στο μέλλον». Σκοπός του νομοσχεδίου, είπε, είναι να χρησιμοποιήσει τις εισφορές τους ως αντικείμενο τζογαρίσματος και ρίσκου στα διεθνή χρηματιστήρια. Χαρακτήρισε φοβερά υποκριτικό ότι η κυβέρνηση εμφανίζεται πως νοιάζεται για τους νέους, όταν στην Ελλάδα έχουμε την υψηλότερη νεανική ανεργία στην Ευρώπη. Υποστήριξε πως το κεφαλαιοποιητικό σύστημα δεν παρέχει καμία εγγύηση για το ύψος των συντάξεων. Ο ασφαλισμένος ξέρει τι θα πληρώσει. Δεν ξέρει, όμως, τι θα λάβει και αν θα το λάβει. Το τέλος της επικουρικής ασφάλισης όπως την ξέραμε ως σήμερα, ανέφερε η βουλευτής, συνεπάγεται το τέλος της κοινωνικής ασφάλισης με την εγγύηση του Δημοσίου και αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου. Είναι ένα σύστημα αβέβαιο με μεγάλες πιθανότητες κατάρρευσης.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ25, Μαρία Απατζίδη, ανέφερε ότι το κόμμα της είναι αντίθετο σε ένα νομοσχέδιο με το οποίο θεσπίζεται ένα νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικών συντάξεων, με τρόπο ώστε να εισάγεται ο τυχοδιωκτισμός και η αβεβαιότητα του τζόγου στις συντάξεις των εργαζομένων, όπως είπε, κάνοντας λόγο τυχοδιωκτισμό για τις ιδιωτικές εταιρείες που θα επωφεληθούν από αυτόν τον εύσχημο τζόγο. Και ατελείωτη αβεβαιότητα και επισφάλεια για τους συνταξιούχους. Το κύριο πρόβλημα του νομοσχεδίου, ανέφερε, είναι ότι οι εισφορές και οι εν γένει πόροι του ΤΕΚΑ, θα τοποθετούνται σε χρηματοπιστωτικά μέσα και ακίνητα. Το αποτέλεσμα είναι ότι μόνο οι ιδιωτικές εταιρείες που θα διαχειρίζονται εισφορές είναι οι σίγουρα κερδισμένες της νέας ιδιωτικής επικουρικής σύνταξης, ενώ μεγάλο είναι και το κόστος μετάβασης από το ισχύον στο νέο σύστημα. Οι επικουρικές συντάξεις μετατρέπονται σε επενδυτικά προϊόντα και στηρίζονται στο ρίσκο και στις λοταρίες του Χρηματιστηρίου. Φαίνεται, είπε, πως «η κυβέρνηση Μητσοτάκη ζήλεψε τη δόξα του συστήματος των τριών πυλώνων του Πινοσέτ και υμνεί τώρα το κεφαλαιοποιητικό σύστημα και την ανταποδοτικότητα που αποτελούν τη βάση στην λειτουργία της ιδιωτικής ασφάλισης». Υποστήριξε πως «ο ζήλος της κυβέρνησης Μητσοτάκη σχετίζεται με την εξυπηρέτηση των ολιγαρχών φίλων της στον χώρο της ιδιωτικής ασφάλισης» ενώ «εφαρμόζει όχι μόνο ως υποδειγματικός κρατούμενος τα μέτρα των δανειστών που καταστρέφουν τη χώρα, όπως κάνουν όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις, αλλά σπεύδει να προσθέσει και άλλα ακόμη με δυσβάσταχτη δημοσιονομική δαπάνη προκειμένου να επωφεληθούν τα συμφέροντα των φίλων της των ιδιωτών».